सम्यक दृष्टि : सुगतिया घःमाः

दुश्शीलं राष्ट्र पिण्ड नये मथ्याः :

गुम्हेसिया न्हिनय् चान्हय् प्रत्येक इलय् नित्य धर्म विषय स्मृति नं यानाच्वनी, अज्याःपिं गौतम बुद्धया श्रावकत न्ह्याबलें सुप्रबुद्ध (बांलाक जागृत) जुयाच्वनीगु जुल । श्रद्धा व शीलं सम्पन्न यश व भोगं युक्त कुलपुत्र गुगु प्रदेशय् वनी, अन वयात पुजा याइगु जुल । सन्तपुरुष हिमालय पर्वत थें यानंनिसें खने दयेक प्रकाशित जुयाच्वनी । तर दुर्जन मनूत अन हे सतिक जूसां नं खिउँगु चाया अन्धकारय् कयेकूगु वाण खनी मखु थें खने मदयेक च्वनीगु जुल ।

देय्या सीमा व शील रक्षा उथें जरुरी :

असत्य खँ ल्हाइम्ह नर्कय् उन्पन्न जुइगु जुल । अले गुम्हेसिनं पाप कर्म यानाः नं मयाना धाइम्ह जुल । थ्व निगू प्रकारया नीच कर्म याइपिं मनूत सित कि परलोकय् छगू समान जुइगु जुल । कण्ठय् काषाय् वस्त्र पुनां आपालं पापकर्मीत असंयमी जुया वनाच्वनी व पापीत पाप कर्मं यानाः निश्चित रुपं नर्कय् उत्पन्न जुइगु जुल ।

असंयमी दुश्शील जुयाः राष्ट्रया पिण्ड नयेगु स्वयाः न्ह्यः च्यानाच्वंगु मिया ज्वाला समान क्वाःगु नँया गोला नयेगु श्रेयष्कर जुइगु जुल । प्रमादी व परखिगामी मनूया प्यंगू गति दइ । न्हापांगुली वया अपुण्यलाभ विनाश जुइ, निगुली वया सुखया निन्दा जुइ मखु, स्वंगुली वया निन्दा जुइ अले प्यंगुली व नर्कय् थ्यनी ।

थ्व खँ बिचाः यानाः याये मजिउगु ज्या मयायेगु श्रेयष्कर जुइ । याये मजिउगु ज्या याइम्हेसियाय् लिपा पश्चाताप जुइ । उकिं न्हापां हे सचेत जुयाः याये जिउगु बांलाःगु ज्या यायेगु श्रेयष्कर जुइगु जुल । गुगु ज्या यानाः लिपा पश्चाताप याये माली मखु । गुगु किसिमं देय्या सीमायात दुने पिने सुरक्षित याना तइ थुगु हे कथं थःत थम्हं सुरक्षित याना तयेमाःगु जुल ।

गबले नं पापयात दुकाये मजिल । भतिचा चुके जुल कि नर्कय् लानाः शोक याये मालीगु जुल ।दोषयात दोष हे अले दोषरहितयात दोषरहित हे थुइकाः सम्यक दृष्टियात अंगिकार याइपिं प्राणीत सुगतिइ लाइगु जुल ।

लोकय् श्रमणया सेवा यायेगु नं सुखकर खः । अले थुगु हे कथं अरहन्तया सेवा
यायेगु सुखकर जुइगु जुल । ज्याथ बैंसय् शीलया पालना यायेगु सुखकर जुइ, प्रतिष्ठित श्रद्धा जुइगु सुखकर खः । प्रज्ञाया लाभ दइगु सुखकर खः, पाप कर्म मयायेगु नं सुखकर जुल ।

मरण पूर्वया सुख अनुपम :

ज्या यायेबलय् पासापिनिगु सहयोग दइगु सुखकर जुल । गुलि नं भय जूसां नं सन्तुष्ट जुइगु धयागु सुखकारक खः । जीवनया क्षय जुइगु बखतय् थःम्हेसिनं यानागु पुण्य सुखदायक जुइ । दक्व दुःखया प्रहाण जुइगु (अरहन्त जुइगु) सर्वाधिक सुखकर खः । लोकय् मांयागु सेवा यायेगु सुखकर खः ।

अले थुगु हे कथं पिताया सेवा यायेगु नं सुखकर खः । लोकय् श्रमणया सेवा यायेगु नं सुखकर खः । अले थुगु हे कथं अरहन्तया सेवा यायेगु सुखकर जुइगु जुल । ज्याथ बैंसय् शीलया पालना यायेगु सुखकर जुइ, प्रतिष्ठित श्रद्धा जुइगु सुखकर खः । प्रज्ञाया लाभ दइगु सुखकर खः, पाप कर्म मयायेगु नं सुखकर जुल ।

तृष्णाया हः जक ध्यनां मगाः

लोकय् विषमयी तृष्णां न्ह्याम्हेसितं नं त्याकेफु । अज्याःपिं मनूतय्गु दुःख शोक थुगु तरिकां बढे जुयाच्वनी ।गुगु किसिमं वर्षा ऋतुइ वीरत नांया जंगली घाँय् बढे जुयाच्वनी । थ्व बारम्बार दयाच्वनीगु दुर्गति कर्मणीय तृष्णायात गुम्हेसिनं त्याके फइ, वया दुःख शोक थुगु कथं तनावनी गथेकि पलेहलं लःगुलि कुतुं वनीगु जुल ।

उकिं गुलि नं थन सहभागी जुयाः च्वंपिनिगु कल्याणया लागिं थ्व खँ धायेकि खसखस नांया माया हायात तोकुनं हानिसें म्हुयाः लिकया छ्वइ कथं तृष्णायात नं हानिसें म्हुयाः (कारणयात) लिकया छ्वयेमाःगु जुल ।

मनयात भ्रमित याइगु सुइखुता :

हानिसें नष्ट जुइगु सिमा ध्यना छ्वःसां हानं चुलि ह्वया वयेफु । थुगु हे कथं तृष्णारुपी अनुशय (चित्तय् दुने थ्यंक च्वनाच्वंगु) चित्त मनयात हांनिसें निवारण मजूतले दुःखत बारम्बार वयाच्वनी । अज्याःगु शक्ति गुम्हेसिया स्वीखुगू श्रोततय्सं वया मनयात प्रिय जुइगु वस्तुया सजावट तर्फ चुइके यंकीगु खालय् जुयाच्वनी, अज्याःगु मिथ्या दृष्टिवाला ब्यक्तियात वया राग निश्चित संकल्प (चित्तय् मनन रुपी) बाहनं हे वयात उखेपाखे चुइका यंकीगु जुयाच्वन ।

थ्व स्वीखुगू श्रोतत सर्वत्र चुइका यंका च्वनीगु जुल । गुगु कारणं तृष्णा रुपी लहरा अंकुरित जुयाः फैले जुयाच्वनीगु जुल । अज्याःगु उत्पन्न जुयाः फैले जुयाच्वनीगु लहरायात थुइकाः प्रज्ञापाखें वया हा ध्यना छ्वयेमाःगु जुल । थ्व तृष्णा रुपी नदीत माया लगे जुइगु अले प्राणीपिनिगु मनयात प्रसन्न याइगु जुयाच्वनी । अज्याःगु आनन्दय् आशक्त जुयाः सुख यःपिं ब्यक्तित हे वस्तुतः जन्म, बुढाया रोग तथा मृत्युया फन्दाय् लगे जुइगु जुयाच्वन ।

अनुग्रहित जुयाच्वना :

जिगु ९० दँ प्रवेशया उपलक्षय् ‘आनन्दभूमि’या गतांकय् श्रद्धेय भिक्षु तथा सम्पादक कोण्डन्यं अमूल्य ज्ञानवद्र्धक लेख नापं प्रकाश यानाबिज्याःगुलिं भन्ते तथा आनन्दभूमि परिवारप्रति कृतज्ञता आभार प्रकट यानाच्वना । नापं लेखकपिं सर्वश्री लाभरत्न तुलाधर, सुमति बज्राचार्य, सुनिल महर्जनपिंसं नं थः थःगु धारणा तया बियाः प्रेमपूर्वक लेखय् प्रकट यानाबिज्याःगुलिं आदरणीय च्वमि व पत्रकारपिंत कृतज्ञता आभार प्रकट यानागु जुल ।

(सन्दर्भ श्रोत : धम्मपदं । अनुवादक : बेदनाग आचार्य)