ने. सं. ११४३ चौलाथ्व तृतीया -

थीथी कथं देय्न्यंकं घ्यःचाकु संल्हु हनाच्वन

येँ (नेपालभाषा टाइम्स)– थौं घ्यःचाकु संल्हु देय्न्यंकं थीथी ज्याझ्वः यासें तःजिक हनाच्वंगु दु । घ्यःचाकु संल्हुकुन्हु नेवाःतय् मांपाखें छ्यनय् चिकं तयाः घ्यःचाकु नयाः निभाः पानाः हनी । थुकुन्हु नेवाःतय्स हाम्वःग्वारा, तिलौरा नं नयेगु चलन दु । थुकुन्हु नेवाःतय् पितृयात नकेगु धकाः घ्यःचाकु, माय्, पलः, तरु, चि, हलु, आलु, हाम्वःग्वारा, तिलौरा आदि तयाः पुरोहितयात सिदा दान यायेगु चलन दु ।

मेखे थारु समुदायं घ्यःचाकु संल्हुया न्हि कुन्हु थःपिनि न्हूदँ कथं माघी पर्व हनी । थुकुन्हु थारुतय्सं सुथ न्हापनं खुसि, पुखू वा तुंथिइ वनाः स्वां, जाकि, ध्यबा छायाः म्वःल्हुयाः ल्वहंयात महाद्यः भाःपाः जल, स्वां, दक्षिण छायाः महाद्यःया दर्शन याइ । थथे महाद्यःया दर्शन यात धाःसा दछियंकं यानागु पापकर्म मदयावनी धयागु जनविश्वास दु । म्वः ल्हुयाः छेँय् लिहां वयेधुंकाः तःकेहेँ, निनि, भिंचापिंत न्यापासः निसें न्हय्पासः तक जाकिइ चि, मल्ता तयाः निसराउ धकाः लःल्हाइ चलन दु ।

नुवाकोटय् धाःसा थुकुन्हु द्वहँ ल्वाकेगु पर्व हनेगु याना वयाच्वंगु दु । थुगुसी नुवाकोटया स्वंगू थासय् यानाः पीम्ह द्वहँ ल्वाकेत्यंगु दु । नुवाकोटया ऐतिहासिक, धार्मिक थाय्त तारुका, बेत्रावती व पञ्चकन्याय् थुगु द्वहँ ल्वाकेत्यंगु खः ।

जाजरकोटय् धाःसा न्हाय्कंप्वाचं कयेकाः कयेकाः माघी पर्व हनेगु याइ । थनया नलगाड नगरपालिका, वारेकोट गाउँपालिका, भेरी नगरपालिकाइ न्हाय्कंप्वाचं कयेकाः माघी न्यायेकूगु दु ।पाजुया म्ह्याय्यात निनिया कायं न्हाय्कंप्वाचं कयेकेगु, ससःकेहेँ, जिचादाजु, तताजुया केहेँ–किजापिंत न्हाय्कंप्वाचं कयेकेगु चलन थन जुया वयाच्वंगु दु । थौंया न्हिकुन्हु न्हाय्कंप्वाचं मकयेकल धाःसा मेगु जुनीइ सुँगुर जुइगु धार्मिक मान्यता दु ।

न्हाय्कंप्वाचं कयेकेबलय् त्वान्नालय् बाहेक मेथाय् कयेकेमजिउगु खँ स्थानीय शिक्षक वीरबहादुर खत्रीं धयादीगु दु । थथे न्हाय्कंप्वाचं कयेकाः कयेकाः मतिना यानाः ब्याहा तकं जुइगु याः । न्हाय्कं प्वाचं कयेकेगु निंतिं पाजुपिंथाय्, थःछेँय् वनेगु चलन नं दु ।

मेखे देवघाटय् म्वःल्हु वइपिनि थौं तच्वःगु भीड जुयाच्वंगु दु । चितवनया देवघाटय् घ्यःचाकु संल्हुकुन्हु तःधंगु मेला जुइ । थन नेपाःया थीथी थासं निसें भारतं तकं भक्तजनत वयाः थुकुन्हु म्वःल्हुवइ । घ्यःचाकु संल्हुकुन्हु देवघाटय् म्वः ल्हुल धाःसा मोक्ष प्राप्त जुइगु व मनोकामना पूवनीगु जनविश्वास दु ।

त्रिशुली व कालीगण्डकीया दोभान बेनीइ नं थुकुन्हु भक्तजनतय् तःधंगु भीड जुइ । अथेहे सप्तकोशी व कमला खुसिइ नं म्वःल्हुवइपिं भक्तजनतय् भीड तच्वःगु दु । गुल्मी, पाल्पा व स्यांग्जाया संगम स्थल जुयाच्वंगु रुरु क्षेत्रया रिडिइ नं तःधंगु मेला जुयाच्वंगु दु । अथेहे कन्काइ खुसिइ नं म्वःल्हुवइपिं भक्तजनतय् भीड जूगु दु ।