ने. सं. ११४४ कौलाथ्व पारू - नःलास्वनेगु

सन् २०२३य् पीआर कयाः गुलि नेपालीत विदेश वन

छगू सरकारी तथ्यांक कथं सन् २०२३ या दछि दुने स्थायी बसोबासया अनुमतिपत्र (पीआर) कयाः थ्यंमथ्यं ७१ हजार नेपालीत विदेश वंगु दु । थुपिं नेपाःमित १०९ गू देशय् स्थायी बसोबासया निंतिं वंगु सरकारी तथ्यांकं खनेदुगु खः । थथे वंगू देय् मध्ये विकसित देय् धयातःगु अमेरिका, बेलायत, स्वीट्जरल्यान्ड निसें राजनीतिक रुपं अस्थिर जुयाच्वनीगु अफ्रिकाया इथियोपिया तक दु । अथे खःसां पीआर कयाः वंपिं अप्वः धयाथें मनूत अमेरिका, युरोप लिसें एशियाया विकसित देय्पाखे हे वंगु खनेदु । अध्यागमनया तथ्यांक कथं पीआर कयाः वंपिं नेपाःमि मिजंतय् ल्याः मिस्तय् स्वयां नीन्यासलं अप्वः दु ।

स्थायी रुपं हे देय् त्वःता वंपिं नेपाःमितय् वास्तविक ल्याः तयेगु निंतिं कुतः सन् २०२३ निसें जक याःगु खः । थुकिया निंतिं सरकारं बिस्कं हे अभिलेख तयेगु सुरु याःगु खः ।
गुलि गन वनतथ्यांक कथं स्थायी बसोबास अनुमति कयाः विदेश वंपिं मध्ये ३६ हजार ६२७ म्ह मिजंत दुसा ३४ हजार २६७ म्ह मिस्त दु । अथेहे छम्ह अन्य लैंगीक पहिचानयाम्ह दु । थुपिं मध्ये थ्यंमथ्यं २१ हजार नेपाःमित अमेरिका वंगु खनेदु । थ्व धुंकाः बेलायत व नर्दन आयरल्यान्डय् यानाः १६ हजार २ सय स्वयां अप्वः मनूत पीआर कयाः वंगु दुसा हंगकंगय् जक ११ हजारं मल्याक नेपाःमि पीआर कयाः वंगु दु ।

थुपिं धुंकाः प्यंगूगु थासय् अस्ट्रेलिया दु । थौंकन्हय् अप्वः नेपाली विद्यार्थी वनाच्वंगु अस्ट्रेलियाय् च्याद्वलं मल्याक नेपाःमित पिआर कयाः वंगु खनेदु । अथेहे जापान २६ सय स्वयां अप्वः नेपाःमित पीआर कयाः वंगु दुसा थ्व धुंकाः क्यानडा, पोर्चुगल, जर्मनी, न्यूजिल्यान्ड व युएई अप्वः नेपाःमित पीआर कयाः वंगु देश लानाच्वंगु दु ।

थ्व बाहेक सार्क राष्ट्र दुने नं नेपालीत पिआर कयाः वंगु खनेदु । सन् २०२३ या दछि दुने भारतय् थ्यंमथ्यं स्वसः नेपाःमित स्थायी अनुमतिपत्र कयाः हे च्वंवंगु तथ्यांक दु । अथेहे तथ्यांक कथं भूटान, बंगलादेश, पाकिस्तान व श्रीलंकाय् नं पीआर कयाः च्वंवंपिं दु ।

अप्वः थें वैदेशिक रोजगारीया निंतिं नेपाःमित वनीगु देय् कतार निसें सउदी अरेबियाय् नं स्थायी बसोबास अनुमति कयाः नेपाःमित वंगु तथ्यांकं क्यंगु दु । थन पीआर कयाः वंपिं मनूत गनं सछिम्ह दुसा गनं झिम्ह झिंनिम्ह तक दु । सन् २०२३ य् जक चीनय् १०६ म्ह, ताइवानय् ३६ म्ह, मकाओय् २० म्ह नेपालीत पीआर कयाः वंगु दु ।

अध्यागमन विभागया निर्देशक प्रेमप्रसाद दाहालया कथं थथे स्थायी बसोबास अनुमतिपत्र कयाः पिहां वंपिं नेपाःमितय् तथ्यांक थुगुसी न्हापांखुसी सार्वजनिक याःगु खः । वय्कलं बिबिसीलिसे खँ ल्हासें धयादिल, ‘न्हापा थज्याःगु अभ्यास मदुगु जुयाच्वन । लखौंया संख्याय् नेपाःमित स्थायी रुपं देय् त्वःता वनाच्वंगु खँ पिहां वयाच्वंगुलिं वास्तविकता छु खः धयागु क्यनेगु निंतिं थ्व तथ्यांक कयाः सार्वजनिक यानागु खः ।’

वय्कःया कथं थथे पीआर कयाः वंपिं नेपालीतय्सं नेपाली नागरिकता नं त्याग यानावंगु खः । अध्यागमनय विभागया कथं सन् २०२३ य् २ लाख ४ हजारं मल्याक मनूत पर्यटक कथं विदेश चाःहिउ वंगु खनेदुसा १६ लाख ३ हजारं मल्याक नेपाःमित पीआर कयाः वा मकासे थीथी उद्देश्यं विदेश वंगु खनेदु ।

अस्थायी बसोबास अनुमतिपत्र कयाः गुलि विदेश वन ?
स्थायी बसोबास अनुमतिपत्र मदुसां थ्व कायेगु प्रक्रियाय् दुपिं ९२ हजारं मल्याक नेपाःमित अस्थायी बसोबास अनुमतिपत्र सहित सन् २०२३ य् १४४ गू देशय् वंगु तथ्यांकं खनेदु । अध्यागमन विभागया कथं २४ हजार ८ सय म्हं मल्याक नेपाःमित अस्थायी बसोबास अनुमतिपत्र कयाः अस्ट्रेलिया वंगु दु । अथेहे अस्थायी बसोबास अनुमतिपत्र कयाः जापान वंपिनि ल्याः २१ हजारं मल्याक दुसा अमेरिकाय् वंपिनि ल्याः ८ हजार ४ सय म्हं मल्याक दु । अथेहे बेलायत व नर्दन आयरल्यान वंपिनि ल्याः ७ हजार १ सय स्वयां अप्वःगु दुगु तथ्यांक क्यंगु दु ।

थ्व बाहेक पोर्चुगलय् ४ हजार ९००, युएई ३ हजार ६००, हंगकंगय् २ हजार ९ सय् व भारतय् २ हजार स्वयां अप्वः अस्थायी बसोबास अनुमतिपत्र कयाः वंगु दु । अथेहे द्वःछिं मल्याक नेपाःमित सन् २०२३ य् जर्मनी, कतार, दक्षिण कोरिया, क्यानडा, न्यूजिल्याण्ड व फिनल्यान्डय् अस्थायी बसोबास अनुमति कयाः वंगु दु । अस्थायी बसोबासया निंतिं चीन वंपिनि ल्याः प्यसः स्वयां अप्वः दुसा ताइवान वंपिं ५५ म्ह दु ।

अध्यागमन विभागया निर्देशक दाहालया कथं अस्थायी बसोबासया अनुमतिपत्र कयाः वंपिं नेपाःमित धयापिं उगु देय्या पासपोर्ट कायेगु प्रक्रियाय् वनाच्वंपिं खः । ‘उमिसं आः अस्थायी बसोबास अनुमतिपत्र जक दु, लिपा उमिसं काइगु धयागु स्थायी बसोबास अनुमतिपत्र हे खः’ वय्कलं धयादी ।

लिंगया आधारय् स्वयेबलय् अस्थायी बसोबासया निंतिं विदेश वंपिं मिजंत ५१ हजार ८ सय स्वयां अप्वः दुसा मिस्त ४० हजार ४ सय स्वयां अप्वः दु । अथेहे अन्य लिंगयापिंत न्याम्ह नेपाःमि नं अस्थायी बसोबास अनुमतिपत्र कयाः विदेश वंगु दु ।

विज्ञतय् धापू
त्रिभुवन विश्वविद्यालयया जनसंख्या अध्ययन केन्द्रीय विभागया प्रमुख योगेन्द्र गुरुङं बसोबासया अनुमति कयाः पिहां वंपिं धयापिं दक्ष जनशक्ति जूगुलिं थुकी सरकारं ध्यान बीमाःगु खँ धयादी । वय्कलं धयादी, ‘थुपिं ला दक्ष व शिक्षित जनशक्ति खः । संकटया इलय् थज्याःपिं जनशक्ति देय्या निंतिं झन् आवश्यक जुइ ।’

वय्कलं तुरुन्त दक्ष जनशक्ति माःगु अवस्थाय् तकं भारतपाखे निर्भर जूवनेमालीगु अवस्था वयेफु धासें वय्कलंं थुकी सरकार संवेदनशील जुइमाःगु खँ धयादिल । वय्कलं धयादी, ‘बांलाःगु जनशक्ति पिहां वनी, अले थन म्हो योग्यता व दक्षता दुपिं मनूत जक दुगु अवस्थां छनोट यायेमाल धाःसा थुकिं तःधंगु नोक्सनी फयेमाली ।’

पर्यटक भिसा बाहेक १९ हजार ३०० स्वयां मल्याक नेपाःमित थःथिति ब्याहा, अध्ययन आदि भिसा ज्वनाः सन् २०२३ य् नेपालं पिहांवंगु अध्यागन विभागया तथ्यांकं खनेदु । विभागया तथ्यांक कथं थगुने च्यागू लाखं मल्याक नेपाःमित वैदेशिक रोजगारीया निंतिं नेपालं पिहां वंगु खनेदु । अन्तर्राष्ट्रिय श्रम संगठन आइएलओया कथं कतार, मलेसिया, साउदी अरेबिया, युएइ व कुवेत नेपाःमि ज्यामितय् मू श्रम गन्तव्य जुयाच्वंगु दु ।