ने. सं. ११४४ कौलाथ्व पारू - नःलास्वनेगु

छथासं बूम्ह मेथाय् दं वने मदु

येँ (नेपालभाषा टाइम्स)- निर्वाचन आयोगं स्वंगू तहया गुगुं नं निर्वाचनय् उम्मेदवार जुयाः पराजित जूम्ह मनू सम्बन्धित क्षेत्रया उपनिर्वाचन बाहेक मेगु गुगुं नं तहया चुनावय् मेगु न्यादँ तक उम्मेदवार जुइ मदइगु कानुनी प्रबन्धया प्रस्ताव याःगु दु ।

थ्व व्यवस्था संसदं पास जुल धाःसा संघ, प्रदेश व स्थानीय तह मध्ये छगू तहया चुनावय् उम्मेदवार जुयाः पराजित जूम्ह मनू न्यादँ तक मेगु तहया चुनावय् उम्मेदवार जुइ दइ मखु । न्यादँया नितिं जूगु चुनावय् बूम्ह मनू हाकनं उगु हे कार्यकाल पूमवंकं मेगु तहया चुनावय् उम्मेदवार जू वनेगु यानाच्वंगुलिं उकियात पनेत आयोगं थ्व प्रबन्धया प्रस्ताव याःगु खः ।

आयोगं प्रस्ताव याःगु निर्वाचन सम्बन्धी कानुनयात संशोधन व एकीकरण यायेत दयेकूगु विधेयकय् न्ह्यथनातःगु दु– ‘संघीय संसद, प्रदेशसभा व स्थानीय तहया चुनावय् उम्मेदवार जुयाः बूम्ह मनू उगु हे निर्वाचन क्षेत्र वा तहया उपनिर्वाचन बाहेक अज्याःगु पदया कार्यकाल पूमवंतले मेगु गुगुं नं तहया निर्वाचनय् उम्मेदवार जुइ दइ मखु ।’
थौंकन्हय् अज्याःगु प्रावधान मदुगुलिं स्थानीय तहलय् बूम्ह मनू प्रदेश व संघया चुनाव ल्वायेगु व छथासं बूम्ह मनू मेगु थाय्या उपनिर्वाचनय् चुनाव ल्वायेगु यानाच्वंगु दु । आयोगं म्हिगःया बैठकं विधेयक गृह मन्त्रालयपाखें संसदय् पेश यायेगु निर्णय याःगु दु ।

उकथं हे समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीयात कयाः नं न्हूगु प्रस्ताव याःगु दु । आयोगं याःगु प्रस्तावय् न्ह्यथनातःगु दु, ‘समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीपाखें निक्वः तक निर्वाचित जइधुंकूम्ह मनू हानं समानुपातिकपाखे हे उम्मेदवार जुइ दइ मखु ।’

थौंकन्हय्या व्यवस्था कथं समानुपातिक प्रणालीइ उम्मेदवार जुइत गुगुं नं कथंया सीमा क्वःछिनातःगु मदु । उकिं न्ह्याक्व उम्मेदवारी बिउसां जिउ । आः उकियात चीकाः न्हूगु नियम लागू यायेत्यंगु खः । समानुपातिक प्रणालीइ छम्ह हे व्यक्तिं तःक्वः अवसर कायेगु यानाच्वंगुलिं उकियात सुधार यायेगु नितिं आयोगं निक्वः स्वयां अप्वः समानुपातिक सांसद जुइ मदइगु न्हूगु नियम हयेत्यंगु खः ।

अथे हे आयोगं प्रत्यक्षपाखे आः दलतय्सं म्होतिं नं ३३ प्रतिशत मिसा उम्मेदवार थने हे माःगु कानुनी व्यवस्था याःगु दु । अथे हे स्थानीय तहया अध्यक्ष वा उपाध्यक्ष, प्रमुख वा उपप्रमुख मध्ये छम्ह उम्मेदवार् मिसाम्ह जुइ हे माःगु निर्णय नं याःगु दु । वडा अध्यक्ष पदय् उम्मेदवारी बीबलय् सम्बन्धित स्थानीय तहलय् मनोनयन याइपिं मुक्कं वडा अध्यक्ष मध्ये ३३ प्रतिशत मिसा उम्मेदवार जुइमाःगु प्रस्ताव नं निर्वाचन आयोगं याःगु दु ।