न्यासि वनेगु व मर्निङ वाक्या फाइदा

न्यासि वनेगु धयागु छगू अज्याःगु गतिविधि खः, गुगु प्रकृतिं छथासं मेथाय् वनेत याकातःगु खः । मनुखं थःगु न्ह्यपु छ्यलाः थुकिया निंतिं तःगू हे विकल्प लुइकूगु दु। गथेकि : कार, बस, ट्रेन आदि । थुकिं यानाः मनूतय् न्यासि वनेगु बन्द धयाथें हे जुयाच्वन ।

न्यासि वनेगुलिं झीगु म्हयात यक्व हे फाइदा यानाच्वंगु दइ । झीत स्वस्थ यानातयेत नं थुकिं ग्वाहालि याः । अथे जुयाः डाक्टरतय्सं झीत न्यासि वनेगु सल्हा बीगु याइ । आः छक्वः सिइके कि न्यासि वनाया फाइदा छु छु दु –

तौल म्हो याइ : न्यासि वनेगु यातकि म्हय् दुगु अप्वःगु दाः म्हो जुइ । बडि शेपय् वइ । यदि खम्पा व प्यम्पायात शेपय् हयेगु खःसा नियमित न्यासि वनेगु थें बांलाःगु उपाय मेगु मदु। बाघौ तक ततःपलाः यानाः न्यासि वनकि थ्यंमथ्यं २०० क्यालोरि च्याइ । न्हापा गबलें व्यायाम याना मदियानि खःसा वाकिब सुरु यानादिसँ । थ्व म्हयात मस्याक तौल क्वकायेगु बांलाःगु साधन जुइफु । तर थुकिं यक्व हे तौल क्वकाइ धकाः छता आशा यानादीमते ।

मांसपेशी बल्लाइ : न्यासि वनेबलय् म्हया दक्वं हे धयाथें मांसपेशीं ज्या वइ, अले दक्वया हे व्यायाम जुइ । थुकिं मांसपेशीयात बल्लाकी । शुरु शुरुइ वाक यायेबलय् छन्हु निन्हु भचा स्यायेफु । लिपा मस्यानावनी । बरु बांलाःगु लिच्वः वयाः लसता वइ । न्यासि वनेबलय् ल्हाः तुति व मांसपेशी बल्लाइ ।

नुगःस्येँ : न्यासि वनेगुलिं नुगःस्येँयात नं फाइदा याइ । हिइ कोलेस्ट्रोल अप्वः दुसा ब्रिस्क वाक् अर्थात ततःपलाः यानाः न्यासि वनेबलय् कम जुयावनी । थुकिं नुगःस्येँया सपेशीयात कसरत जुयाः नुगःस्येँ बल्लाइ । नियमित न्यासि वनेगु यानाच्वनकि ब्लडप्रेसरया स्तर थासय् लानाच्वनी, गुगु नुगःस्येँयात फाइदाजनक जू । मीनोपजयां लिपा न्यासि हे वनाः चाःहिलाच्वनीपिं मिसातय्के ब्लडप्रेसर अप्वइ मखु। बाघौ न्हिंन्हिं न्यासि वनीपिं मिसातय्के नुगःल्वय् कम हे जूगु दु । न्यासि वनेगु स्वस्थ जुइगु दकलय् अःपुगु व बांलाःगु तरिका खः ।

साहा साहा स्याइगु : अप्वः थें साहालय् (जोर्नीइ) दइगु कार्टिलेजय् तप्यंक हिया सप्लाइ जुइमखु। उकियात साहाया दथुइ दइगु द्रव पदार्थं पोषण चूलाइ । न्यासि वनेबलय् थुगु द्रवय् अक्सिजन व पोषक तत्वया मात्रा अप्वः दयावइ । न्यासि मवनकि साहालय् पोषक तत्व मगानावनी । उकियात कमजोर याइगु कारण जुयाबी । न्यासि वनेबलय् जँयागु क्वँय्या प्रत्येक अंगयात फाइदा जुइ । जन्हुफाःयात पोषकतत्व चूलाइ, अले विषालु तत्व पिहां वनी । न्यासि वनेगु यायेबलय् क्वँय् बल्लाइ । थुकिं यानाः साहालय् दबाब कम जुइ, अले थुकिं आर्थराइटिसं यानाः स्याःगुयात क्वलाकी ।

मूड : न्यासि वनेगु यातकि मन लय्ताइ । छाय्कि थुकिं एंडोर्फिन हार्मोनया स्राव जुइ । थुकिं नर्भस सिस्टमय् बांलाःगु प्रभाव लाकी । अले थुकिं तं वयेगु कम यानाबी । थुलि बाहेक वाक् यायेत वनेबलय् पासा, जःलाखःला वा म्हसिउतासिउपिं मनूत नापलाइ । थुकिं यानाः थः याकःचा जूगु महसुस जुइमखु । मर्निबवाकं छितः प्राकृतिक जलय् यंकी, गुकिं यानाः छितः भिटामिन डी प्राप्त जुइ । थ्व नं मन याउँसे च्वनीगु कारण जुइ । गबलें नं मन खराब जुल धाःसा बाघौ वाक् यानादिसँ, मन याउँसे च्वनी ।

अप्वः अक्सिजन : न्यासि वनेबलय् सासःया गति अप्वयावइ । थुकिं यानाः लँय् अप्वः अक्सिजन दुहां पिहां जुइ । हियात अप्वः अक्सिजन चूलाइ । थुकिं ऊर्जाया स्तर सुधार जुइ, अले स्वस्थ जुइकातयेत ग्वाहालि जुयाच्वनी । स्वँयागु नं कसरत जुया वनाः व बल्लाइ । अले उकिया कार्यविधि हे सुधार जुइ ।

स्मरणशक्ति : उमेर अप्वयावःलिसे स्मरणशक्ति बमलानावनी । नियमित न्यासि जुयाच्वनीपिंत धाःसा थथे जुइगु सम्भावना कम जुइ । अर्थात वाक् यातकि स्मरणशक्ति
बांलानाच्वनी । थुकिं यानाः अलजाइमर थेंज्याःगु ल्वय् जुइगु सम्भावना म्हो जुइ ।

न्ह्यः : वाकिब यातकि न्ह्यः नं क्वातुक वइ । छाय्कि वाकिबं प्वाः हलुका यायेत, मानसिक तनाव कम यायेत व हलुका व्यायाम यायेत ग्वाहालि याइ । गार्डेनय् मर्निब वाक याये धुंकाः छुं भचा प्राणायाम नं यायेफु । थुकथं नियमित प्राणायाम जुइ, गुकिं यानाः न्ह्यः बांलाक वइ ।

वाक् यायेगु गुकथं ?

गुलि भाताभाता न्यासि वन, गुलि तापाक न्यासि वन उलि हे अप्वः फाइदा जुइ । तर थःगु शारीरिक क्षमता कथं हे न्यासि वनेगु यायेमाः । वाक् यायेगु सही तरिका थ्व खः –

गःपः तप्यंक तयेमाः ।
न्ह्यःने स्वयाः वनेमा, बँय् स्वयाः मखु।
प्वाः भचा दुकाःसा बांलाः ।
ब्वह सामान्य रुपं सनीगु जुइमाः ।
जँ तप्यंक तयेमाः, न्ह्यःने वा लिउने क्वछुइ मजिउ ।
ल्हाःयात बांलाक संका वनेमाः ।
तुतिया पतिं, ग्वालि, पुलि आदि दक्व हे गतिशील जुइमाः ।

वाक्या निंतिं छु पुनेगु?

लाकां : वाक्या निंतिं स्पोर्टस् वाला लाकां गुकी जालि तयातःगु दइ, न्ह्यायेमाः । ग्वालि तजाः मजूगु व हलुका जूगु लाकां न्ह्यायेमाः । तुतिया पतिनय् न्वये मजिउ । अप्वः ह्वालुगु व अप्वः कत्तिगु जुइमजिउ । सूतिया मोजा न्ह्यानादिसँ । थुकी ग्रिप बांलाइ, अले थुकिं चःति त्वनाकाइ ।

वसः : वसः फय् दुहां वंगु जुयाः आरामदायक जुइमाः । मौसमया ल्याखं वसः ल्ययादिसँ । चिकुलां लुमुइगु व छगः लंचा दुगु लं फिनादिसँ । याकनं ख्वाउँ चाइगु समस्या दुसा छ्यं व न्हाय्पं त्वपुयाः जक वाक्य् झासँ । गर्मी महिनाय् चःति याकनं त्वनाकाइगु हलुका वसः पुनादिसँ ।

वाक् गबाय्त यायेगु?
अप्वःसिनं थ्व खँ मसिउ कि गबाय्त न्यासि वनेमाः । विशेषज्ञतय् धापू कथं न्हिं छुं मखुसां बाघौ ला न्यासि वने हे माः । छवाःया न्यान्हु तक न्हिं ४५ मिनेट न्यासि वन धाःसां नं फाइदा हे जुइ । कम उमेरय् यक्वतापाक तक अप्वः स्पीडं न्यासि वनेफइ । ३० दँया उमेरय् तक अप्वः स्पीडं न्यासि वनेगु, जगिंग यायेगु व ब्वाँय् वनेगु नं यायेफइ । थ्व
उमेरय् एक घन्टा, डेढ घन्टा तक थ्व यायेफइ । ३० निसें ५० दँया उमेरय् तक ४५ मिनेट न्यासि वनेमाः ।

दथुइ दथुइ बुलुहुं वंसां जिउ । हल्का जगिंग नं यायेफइ । ५० दँ दये धुंकलकि बाघौ न्यासि वनेगु हे कुगाः । त्यानुसा दथुइ झासु लंसां जिउ । थुकिं मेटाबोलिज्म बांलाकी ।