प्रादेशिक भाषा संगोष्ठि १२३ मखु ११४ गू भाय्

नेपालय् थौंकन्हय् नीगू भाय् जक सुरक्षित दुगु तथ्यांक विज्ञतय्सं न्ह्यब्वःगु दु । भाषा आयोगं वंगु छुं दिं न्ह्यः काभ्रेपलाञ्चोकया धौख्यलय् ग्वसाः ग्वःगु प्रादेशिक संगोष्ठिइ भाषाविज्ञ लिसें आयोगया विज्ञ समूहया संयोजक प्रा. डा. तेजरत्न कंसाकारं अझं ९४ गू भाय् असुरक्षित जुयाच्वंगु धयादिल ।

कंसाकार नेपालय् १२३ गू मखसे ११४ गू भाय् जक दुगु नं दावी यानादीगु दु । वय्कलं धयादिल, ‘ छगू हे जातिया थीथी समूहं फरक फरक भाय् प्रयोगय् हयाच्वंगु दु, गनं ला थाय् विशेषताय् ल्हाइगु भाय्यात नं गणना यानातःगुलिं नेपालय् भाय्या तःधंगु हे संख्या दुगु क्यनातःगु दु ।’ वय्कलं नेपालय् लिपिवद्ध भाय् जक सुरक्षित भाय् माने याइगु नं धयादिल ।

कंसाकारं गुंगू भाय् विदेशी जूगु नं दावी यानादिल । ‘गुगु भाय्या थःगु हे लिपि मदु, व असुरक्षित भाय् खः, विदेशी भाय् बाहेकया भाय्यात नं लिपिवद्ध याये फइ’, वय्कलं धयादिल । नेपाःया भाय्यात झिगू पुचलय् विभाजन यानाः छानविन जुयाच्वंगु न्ह्यथनादिसें कंसाकारं नेपालय् सुरक्षित भाय् आतक सरकारी, साहित्य व थीथी कथंया विधाय् प्रयोग जुया वयाच्वंगु धयादिल ।

प्रदेश नं. ३ या न्यागू जिल्लाया स्थानीय जनप्रतिनिधि, भाषिक संस्था सम्वद्ध विज्ञ व प्राध्यापकलिसे अन्तक्र्रिया यानाः प्रदेश व स्थानीय तहय् सरकारी कामकाजया भाय् निर्धारण यायेत सिफारिस यायेगु निंतिं उगु संगोष्ठिया ग्वसाः ग्वःगु खः । छुं भाषा म्हो, अप्वः वक्ता व भाषा अप्वः वक्ता म्हो जूगुलिं उकियात कयाः छानविन यानाः प्रदेश व स्थानीय तहय् भाषा निर्धारण यायेगु योजना दयेकूगु दु ।

उगु इलय् नेकपाया प्रदेश कमिटीया दुजः इन्द्रबहादुर थिङं लोपोन्मुख भाषाया संरक्षण यायेगु दायित्व आयोगया जूगु धासें भाषाया निंतिं ततःधंगु आन्दोलन जूगु लुमंकादिल ।गाउँपालिका संघया अध्यक्ष वैशलाल तामाङं गुगु भाय्या बाहुल्यता दु, उकिया हे लिधंसाय् भाय्या निर्धारण यायेत सुझाव बियादिल ।

नगरपालिका संघया केन्द्रीय दुजः भरत केसीं भाय्लिसे म्हसीका (पहिचान) नं स्वानाच्वनीगु जूगुलिं सकसितं सहज जुइगु भाय् छ्यलाबुलाय् हयेत सुझाव बियादिल ।

आयोगया दुजः उषा हमालं प्यंगू प्रदेशय् प्रादेशिक भाषा संगोष्ठि ज्याझ्वः क्वचायेधुंकूगु जानकारी बियादिसें थ्व स्वयां न्ह्यः ग्वसाः ग्वयागु संगोष्ठिं वःगु सुझावया निगू प्रतिवेदन राष्ट्रपति ज्याकुथिइ बुझे यायेधुंगु व चालु आर्थिक दँय् नं उकथंया हे प्रतिवेदन बुझे यायेगु तयारी जुयाच्वंगु जानकारी बियादिल ।

आयोगया सचिव लक्ष्मीप्रसाद भट्टराईं मातृभाषां मान्यता कायेत छु छु आधारय् निर्धारण याये फइ धइगु विषयय् प्रादेशिक सहलह संचालन यानागु जानकारी बियादिल । वय्कलं भाषाया उत्थान व विकासलिसें सरकारी कामकाज व पठनपाठनय् प्रयोग यायेत सरोकारवालाया सुझाव महत्वपूर्ण जुइ धयादिल ।

प्रदेश नं. ३ य् झिंस्वंगू जिल्ला व १४९ गू स्थानीय तह दुथ्यानाच्वंगु दु । आयोगं मातृभाषाया स्तर पहिचानसहित भाषाया संरक्षण व संवद्धर्न याना यंकाः सरकारी कामकाजया भाय् निर्धारण यानाः सबल भाषिक समाज निर्माणया उद्देश्य दयेकूगु दु । थुकिया निंतिं आयोगं संघ, प्रदेश व स्थानीय तहय् गोष्ठि, अन्तक्र्रिया यानाः सरोकारवालया राय संकलन याना वयाच्वंगु दु ।

थनिं निदँ न्ह्यः गठन जूगु भाषा आयोगं थःगु अवधिया न्यादँया दुने नेपाःया दक्वं भाषिक प्रतिवेदन प्रदेश व संघया मन्त्रालय व राष्ट्रपतिया ज्याकुथिइ बुझे यायेमाःगु व्यवस्था दु ।