ने. सं. ११४४ कौलाथ्व चौथी -

सहरीकरणं संस्कृति प्रभावित

येँ – अव्यवस्थित शहरीकरण, कंक्रिटया छेँ, वातावरण प्रदूषणं यानाः नेवाःतय् जात्राय् नं लिच्वः लायेगु सुरु जुयावःगु दु । दँय्दसं लुति अजिमाया जात्राबलय् यायेमाःगु सर्पाहुति होमय् नं थुकिया हे लिच्वः लाःगु दु । अव्यवस्थित शहरीकरण व प्रदूषणया कारणं स्वनिगलय् च्वनाच्वनीपिं पशुपंक्षी, जीवजन्तु, कीत तकं लोप जुया वनाच्वंगु दु ।

न्हापा न्हापा छेँय् छेँय् खने दइपिं चखुं, बखुं, झंगःपंक्षीलिसें बुँइ खने दइपिं कीत, खुसि खुसिइ दइपिं न्या, सरिसृप तकं मदया वनेधुंकूगु दु ।
चखुं, ताहा, बुँइचा थेंज्याःपिं की मदुगु हे कारणं बुधवाः बहनी लुति अजिमा पीठय् जूगु होमय् दुथ्याकेमाःपिं थुपिं जीवत दुथ्याके मफुत ।

बालचःह्रेया न्ह्यकुन्हुया चान्हय् जुइगु थ्व होमय् छज्वः सर्प, छज्वः बुँइचा, छज्वः चखुंचा, छज्वः न्या व म्येय्या छ्यं दुया छ्वयेमाःसा छज्वः–छज्वः सर्प, चखुंचा, न्या व बुँइचा त्वःता छ्वयेमाः । तर सर्प, चखुंचा व बुँइचा लायेमखंगुली बुधवाः जूगु होमय् मेमेगु अन्नज्वलंया लिसें म्येँया छ्यं व न्या जक दुइगु ज्या जुल ।

होम यानादीम्ह थकु जुजु गजेन्द्रराज मल्लं स्वनिगलय् न्हू कथं दयेकूगु छेँय् चखुंचात च्वं मवयेधुंकूगु, खुसिइ लः हे मदयेधुंकूगु लिसें बुँज्या यायेत बुँ हे मदयेधुंकूगुलिं चखुं, बुँइचा, सर्प लायेमफुगु खँ कनादिल । स्वदँ प्यदँ न्ह्वंनिसें हे सर्प मदुइ धुनागु खँ वय्कलं धयादीगु दु ।
थ्व होमय् दुइपिं थुपिं जीवत पिनें हये मजिउ, जात्रा जुइगु लागाय् हे मालाः लायेमाः ।

अथे जूगुलिं थौंकन्हय् सर्प, बुँइचा व चखुंचा माले थें चाःहिलेगु ज्या जक यानाः मेमेगु हलंज्वलं जक तयाः होम यायेगु यानाच्वंगु खः । सर्प मालेगु ज्या लुति अजिमाया देगलय् जात्राया निन्हु न्ह्यव खापा तीधुंकाः जक यायेमाःसा चखुंचा मालेगु ज्या होम याइकुन्हु जक यायेमाः ।