डलरया भावं शोधनान्तर घाटा अप्वल

येँ (बिबिसी)÷ नेपाली मुद्राया तुलनाय् छुं महिना न्ह्यवनिसें डलर बल्लाना वयेवं थुकिया प्रभाव देय्या सोधनान्तर अवस्थाय् नं खनेदयावःगु खँ अधिकारीतय्सं धाःगु दु । डलर थिके जुइवं रेमिट्यान्स आप्रवाह अप्वःसां थुकिं उपभोग अप्वयेकाः व्यापार घाटा थप तच्वयेकुलिं नं सोधनान्तर घाटा म्हो जुइमफुगु खँ उमिसं धाःगु दु ।

स्वदेशय् हे उत्पादन अप्वयेकेगु वातावरण दयेके मफयेकं थ्व समस्या हल मजुइगु खँ नं गुलिखे अर्थशास्त्रीतय्सं धाःगु दु । चालु आर्थिक दँया निला दुने सोधनान्तर घाटा थ्यंमथ्यं २५ अर्ब थ्यनेधुंकूगु दु । थगुने थ्व हे अवधिइ थज्याःगु घाटा मुक्कं ६ अर्ब जक थ्यंगु खः । सोधनान्तर घाटा अप्वःगु कारण बारे राष्ट्र बैंकया छम्ह कार्यकारी निर्देशक नरबहादुर थापां धयादीगु दु,‘नेपाली मुद्रा कमजोर जुल ।

अथेहे सवारी साधन, लुँ व खाद्य वस्तुया आयात तसकं अप्वल । थुकिया प्भाव आयातय् नं लाःगुलिं सोधनान्तर घाटा अप्वःगु खः ।’
थगुनेया तुलनाय् चालु आर्थिक दँया निला दुने ३३ प्रतिशत विप्रेशन आप्रवाह अप्वःगु खः । थ्व हे अवधिइ करिब २ खर्ब ३३ अर्ब तका बराबरया आयात जूगु दुसा १५ अर्ब तका बराबरया निर्यात जूगु दु ।

वंगु शुक्रवाःया विदेशी विनिमयदर कथं १ अमेरिक डलर बराबर ११७ तका ८३ पैसा थ्यंगु खः । गुलिखे अर्थशास्त्रीतय्सं सोधनान्तर घाटा अप्वःगु कारण डलरया भाः थहां वंगु जक मखु धयाच्वंगु दु । अथे हे धयादीम्ह छम्ह् अर्थविद् पोषराज पाण्डें धयादिल, ‘थगुनेया तुलनाय् थ्व दँय् ७० प्रतिशत ति प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी दुहां वmगु मदुनि ।

आःया व्यापार घाटाया अवस्था सुधार यायेत निर्यात अप्वयेकेमाः व थुकिया लागि लगानी यायेगु वातावरण दयेमाः ।’‘तर विश्व बैंकं नकतिनि सार्वजनिक याःगु डुइङ बिजनेश प्रतिवेदनं थ्व न्हापा स्वयां झन हे बांमलानाच्वंगु क्यनातःगु दु’ वय्कलं धयादिल ।

सोधनान्तर घाटा अप्वयावःसां अझं च्यालाया निंतिं वस्तु व सेवा आयात धाने यायेफइ कथं विदेशी विनिमय संचित दुगु खँ केन्द्रीय बैंकं धाःगु दु । तर याकनं हे स्वदेशय् उत्पादन अप्वयेकाः व्यापार घाटा म्हो यायेमफत धाःसा थुकिं अर्थतन्त्रय् थप चाप लाइगु अर्थविद्तय्सं धयाच्वंगु दु ।