बिम्स्टेकय् न्हूगु प्राथमिकता निर्धारण याइगु

बीबीसी – निवाः लिपा येँय् जुइत्यंगु बहुक्षेत्रीय प्राविधिक तथा आर्थिक सहयोगया निंतिं बंगालया खाडीया प्रयास अर्थात बिम्स्टेकया प्यक्वःगु शिखर सम्मेलनं न्हापा क्वःछिनातःगु प्राथमिकताया क्षेत्रया बारे पुनर्बिचार याइगु सम्भावना दुगु खँ सरकारी अधिकारीतय्सं धाःगु दु ।

वइगु भदा्र १४ व १५ गते जुइगु सम्मेलनं उच्च पहाडी तथा सामुद्रीक अर्थतन्त्र विकास थेंज्याःगु निगू न्हूगु क्षेत्रयात प्राथमिकताय् तइगु व न्हापाया क्षेत्रयात बर्गीकरण यायेफुगु सम्भावना दुगु खँ धाःगु दु ।दक्षिण व दक्षिणपूर्वी एशियाली देय् दथुइ ग्वाहालि कालबिल यायेत व व्यापार प्रवर्धन यायेगु ताः तयाः सन् १९९७ य् स्थापना जूगु बिम्स्टेकं आःतक झिंप्यूगु क्षेत्रयात प्राथमिकताय् तयातःगु दु ।

बिम्स्टेक प्राथमिकताय् तयातःगु गुलिखे क्षेत्रय् ग्वाहालि कालबिल मजूगु व गुलिखे उद्देश्य चूलायेत्यंगु धासें दुजः देय्तय्सं थुकी पुनर्बिचाः यायेगु प्रस्ताव तया वयाच्वंगु खः ।वंगु वालय् जक येँय् क्वचाःगु बिम्स्टेक क्षेत्रया उच्च अधिकारीतय्सं बैठकं नं थ्व विषयय् ताःहाकःगु सहलह याःगु खः ।

शिखर सम्मेलन न्ह्यः भदौ १३ गते येँय् झिंखुक्वःगु मन्त्रिस्तरीय व १२ गते १९ क्वःगु उच्चस्तरीय बैठक जुइ । थ्व बैठकय् प्राथमिकता क्षेत्र हिलेगु विषयय् औचापरिक रुपं सम्मेलनय् यंकेगु प्रस्ताव तयेफु धाःगु दु ।

वंगु वालय् जूगु बैठकय् ब्वति कयादीम्ह पर राष्ट्र मन्त्रालयया सहप्रवक्ता रामबाबु ढकालं सम्मेलनं न्हापा क्वःछिनातःगु प्राथमिकता क्षेत्र बर्गीकरण यायेगु व पहाडी तथा उच्चक्षेत्रया अर्थतन्त्र व ब्लु इकोनोमि धाइगु समुद्री अर्थतन्त्रयात थप याइगु सम्भावना दु ।वय्कलं धयादिल, ‘बिम्स्टेकं आःतक झिंप्यंगू क्षेत्रत पहिचान यायेधुंकूगु दु व निगू क्षेत्र थप यायेबलय् झिंखुगू, झिंन्हय्गू थ्यनीगु खनेदु ।’

स्थापना जूगु दछि लिपा निक्वःगु मन्त्रिस्तरीय बैठकपाखें बिम्स्टेकं व्यापार व लगानी, प्रविधि, ऊर्जा, यातायात तथा संचार, पर्यटन, सामुद्रीक न्याया व्यापारि यानाः खुगू प्राथमिकता क्षेत्र क्वःछिउगु खः ।

थ्वया खुदँ लिपा सन् २००५ य् जूगु च्याक्वःगु मन्त्रिस्तरीय बैठकं कृषि, सांस्कृतिक सहकार्य, वातावरण व विपद व्यवस्थापन, सार्वजनिक स्वास्थय जनसम्पर्क आदानप्रदान, गरिबी निवारण व आतंकवादी तथा बाहुराष्ट्रिय अपराध नियन्त्रणयात प्राथमिकता क्षेत्र कथं थप याःगु खः ।

अथेहे सन् २००९ य् जूगु १३ क्वःगु उच्च अधिकारीतय् बैठकं जलवायु परिवर्तनयात नं प्राथमिकताय् तयेगु क्वःछिउगु खः ।थ्व पालय्या सम्मेलनय् प्राथमिकता क्षेत्र हिलाः व वर्गीकरणया लिसें बिम्स्टेक क्षेत्रया समग्र विकासया लागि छगू कोष व पूर्वाधार विकास बैंक स्थापना यायेत नं पहल जुइगु अधिकारीतय्सं धाःगु दु ।

दक्षिण एशियाया भारत, बंगलादेश, भुटान, नेपाल व श्रीलंका व दक्षिणपूर्वी एशियाया थाइल्यान्ड व म्यानमार दुजः दुगु बिम्स्टेक जुइमा वा दक्षिण एशियाया मेगु संगठन सार्क निगुलिं संगठनं आःतक याःगु गुलिखे पहल सफल जुइमफुगु खँ विज्ञतय्सं धया वयाच्वंगु दु ।

पाकिस्तानया लाहोरय् च्वंगु पंजाब विश्वविद्यालयया दक्षिण एशियाली अध्ययन केन्द्रया निर्देशक प्राध्यापक अम्रिन जावेदं धयादी, ‘दुजः देय्त क्षेत्रीय संगठनया लागि थप उत्तरदायी जुइमाःगु खनेदु । नत्र थ्व क्षेत्रीय संस्थाया नां हिलाः न्ह्यागु हे तःसां उमिगु भागय सार्कया थें हे जक जुइ ।’ सार्क दुजः देय् पाकिस्तान धाःसा बिम्स्टेक दुमथ्याः ।

विश्वया मेमेगु क्षेत्रीय संगठनत सफल जूसां दक्षिण एशियाय् धाःसा देय्तय् दथुइ दुगु राजनीतिक समस्याया कारणं संस्थात सफल जुइमफयाच्वंगु तर्क यक्वस्यां तयेगु याः ।दक्षिण व दक्षिणपूर्वी एशियाली देय् दथुइ ग्वाहालि कालबिल यायेत व व्यापार प्रवर्धन यायेगु ताः तयाः सन् १९९७ य् स्थापना जूगु बिम्स्टेकं आःतक झिंप्यूगु क्षेत्रयात प्राथमिकताय् तयातःगु दु ।