ने. सं. ११४४ कछलागा सप्तमी -

आः न्हूगु पुस्ता न्ह्यायेमाल

एमाले दुने भीम रावल व राप्रपा दुने राजेन्द्र लिङ्देनं नेतृत्वयात हाथ्या बिउगु खँ थौंकन्हय् चर्चाया विषय जुयाच्वंगु् दु । राजनीतिक दल दु्ने पुलांपिं हे नेतातसें नेतृत्व कब्जा यानाः मेपिन्त च्वकि ह्वलाः राज यानाः निरङ्कुशता क्वचिनेगु प्रवृत्ति हावी जुया वयाच्वंगु सन्दर्भय् थ्व हाथ्यायात मनूतसें लोकतन्त्रया पक्षय् हे खः धकाः धयाच्वंगु दु । एमाले दुने निर्वतमान अध्यक्षं नां घोषणा यायेगु अले सकलसिनं लापा थानाः उकियात लसकुस यायेगु खँयात लागू यायेत तःधंगु हे कसरत जुल । गोकुल बास्कोटां आःया आः हे सिधइ धकाः धाःगृु नं थ्व हे खः ।

थुकिया सम्भावना ला न्हापा हे मदु धकाः खनेदयेधुंकूगु खः । तर सहमतिया नामय् घोषणा याःगु हे सदर याकेगु नामय् कन्हय् खुन्हु कंस खुन्हु यानाबिल ।

एमाले दुने भीम रावल व राप्रपा दुने राजेन्द्र लिङ्देन निम्हेस्यां हे पुलांपिनि एक छत्र राजयात हाथ्या बिउगु खःसां राप्रपा दुने लिङ्देनया वर्चस्व कमल थापाया हाराहारी हे खनेदुगु दु । नापं छम्ह पुलांम्ह नायः प्रकाश चन्द्र लोहनीं नं समर्थन यानाबिउगु दु । मेम्ह नायः पशुपति शम्शेर धाःसा पार्टी एकताया नामं तटस्थ च्वनाबिल ।

थुथाय् राप्रपा दुने युवा पुस्ता वयेमाल धाइगु पुस्ताया ल्याःसिकं नं नेतृत्व परिवर्तन जुइमाल धकाः धाइगु प्रमुख खँ खः धकाः लिङ्देनं धाःगु खँ दक्कय् न्ह्यथने बहःगु जूगु दु । पुस्ताया हे ल्याः तयेगु खःसा कमल थापा ला झीसं सीक हे २०४५ सालय् मन्त्री जुइधुंकूम्ह खः । जुजुया एकछत्र राज दुबलय् उबलय्या ल्याय्म्ह कमल थापा मन्त्री जुइफु, मन्त्री धकाः बुरापिसं नं माने यात धकाः धाःसा आः मेपिं छाय् वयेमजिउ धकाः धाइगु लिङ्देनया तर्क नं न्ह्यथने बहः जूगु दु ।

सवाल थुलि जक मखु, राप्रपाया मिसन ला नेपालय् संवैधानिक राजतन्त्र व हिन्दू राष्ट्र कायम यायेगु हे खः । थुगु मिसन प्रति झीगु समर्थन मदुसां वयागु पार्टीया मिसन आः पुलांगु नेतृत्वं न्ह्याकेफइमखु धाइगु खँ नं न्ह्यथने बहः जू ।

मेखे काँग्रेस दुने नं आः महाधिवेशनया नितिं ज्या जुयाच्वंगु दु । थुकिइ विश्व प्रकाश शर्माया पुस्ताया खँ जुयाच्वंगु दु । विश्व प्रकाश शर्मां राष्ट्रपति छक्वः जक जुइदइगु, प्रधानमन्त्री निक्वः जक जुइदइगु, मन्त्री स्वकः जक जुइदइगु, अले सांसद प्यक्वः जक जुइदइगु व्यवस्था हयेमाः धकाः वकालत याःगु दु । थथे जुल धाःसा हे जक राजनीतिपाखें तापाक्क च्वनाच्वंपिं नेपाःया युवा पुस्ता राजनीति प्रति आकर्षित जुइ व युवा पुस्ता राजनीति मार्फत देय् दयेकेगु व देय् न्ह्याकेगु महाअभियानय् सरिक जुइ । विश्व प्रकाशया थ्व विचाः नं विचाः यायेमाःगु खँ जूगु दु ।

थ्व स्थितिइ समग्रताय् मूल्यांकन यायेबलय् नेपाःया राजनीतिइ न्हूगु पुस्ताया सहभागितायात सुनिश्चित यायेगु खँया आपालं सकारात्मक आयाम दु । तर पुलांगु पुस्ताया सिकं न्हूगु पुस्ता अझ जिम्मेवार मजूगु खँ नं पिहाँ वयाच्वंगु दु । न्हूगु पुस्ता दुःख सिइगु मदुनि । दुःख सिउपिं हे गैर जिम्मेवार जुयावन, तर न्हूपिसं याइ धकाः स्वःसा इपिं झन् हे कमाउ धन्दाया राजनीतिइ सरिक जुयाच्वंगु दु धकाः नं विश्लेषण जू । थ्व खँ नं दु व थ्व युवा पुस्ताया नकारात्मक खँ खः ।

एमाले दुने माधव नेपालं विद्रोह यानाः पिहाँ वयाः थःगु राजनीतियात दाउलय् पात । तर मेपिं धाःसा मन्त्री जुइमानि, सांसद जुइमगाःनि धकाः झिगू बुँदाया सम्झौता यानाः अन हे थात, अले एमाले दुने थःगु थाय् सुरक्षित यायेत केपी ओलीया एकछत्र राजयात हे स्वीकार याः वन । थ्व नं खनेदयाच्वंगु दु । काँग्रेसय् बीपी, गणेशमान, भट्टराई धुंकाः गिरिजाप्रसाद कोइराला लिउलिउ लाःम्ह व हे पुस्ताया मनू खः । तर शेर बहादुर देउवा वयांलिउया पुस्ताया मनू खः । तर शेर बहादुर देउवाया पालय् हे काँग्रेस स्यन ।

गिरिजाप्रसाद कोइराला दुगु खःसा थथे जुइमखु । थ्व खँ नं सत्य खः । तर न्हूगु पुस्तायात जिम्मेवार मदयेकीगु, पुलांगु पुस्ताया छत्रछायाय् च्वनाः कमाउ धन्दा याकेबिइगु खःसा थथे जुइगु स्वाभाविक खः । न्हूगु पुस्तायात हे जिम्मेवार दयेकाः भ्रष्टाचार यात धाःसा इमिगु हे विरोध जुइगु अले त्वःतेमालीगु अवस्था हयेफत धाःसा थुकथंया समस्या ज्यना वनी ।

देसय् मुख्य मुख्य पार्टीया नेतृत्वया सवाल पिथनेबलय् माओवादीया सवाल नं पिथने हे माः । थुकी छम्ह जक नेतृत्वया ल्याखं जनयुद्ध सुरु जूगु २०५२ सालंनिसें आःतक हे प्रचण्डया नां पिहाँ वयाच्वंगु दु । अन नेतृत्व यायेफुपिं मनूत मेमेगु हे पार्टीइ लाना वनेधुंकूगु दु । प्रचण्डं थःगु नेतृत्व कायम हे यानाच्वंगु दु । प्रचण्डया नेतृत्व दुसां हे आः माओवादी स्खलित जुयाः वनाच्वंगु दु धाःसा मेपिसं नेतृत्व काल धाःसा ला माओवादी तनी धाइगु नं स्थिति दु । थ्व स्वयेबलय् माओवादी दुने नेतृत्व विकास हे मजूगु वा याके मबिउगु नं खनेदु ।

देय् हाँके याइगु धाइगु राजनीतिक नेतृत्व हे खः । देसय् अभिभावकीय भूमिका मन्त, उकिं जुुजु हयेमाल धकाः धाःपिं नं आपाः हे पिहाँ वयाच्वंगु दु । थुकिं मुक्कं देसय् मखुसां थःथःगु पार्टी दुने अभिभावकीय भूमिकाया नामय् एकछत्र राज याइपिं हे पिहाँ वयाच्वंगु दु । मनू स्वतन्त्र खः, समान खः, प्रत्येक नागरिकतय् थःथःगु भूमिका व सम्मान दु धकाः धाइगु आधुनिक लोकतान्त्रिक चरित्र विकास यायेगु पलेसा मांअबु मदयेक चले जुइफइमखु धाइगु मानसिकता वास्तवय् लोकतन्त्र विरोधी मानसिकता खः । थुज्वःगु मानसिकताया फाइदा संस्थापित नेतातसें कयाच्वंगु दु ।अथे जूगुलिं यानाः थुकथंया मांअबु माःगु लोकतन्त्र व समानता विरोधी धारणा व भावनायात दक्कय् न्हाापां प्रतिकार यायेमाः व सकलें सक्षम व जिम्मेवार जुइगु समानताया आधारित विचाः, भावना व संस्कारयात तिबः बिइमाः ।

फुक्क खँय् सकारात्मक व नकारात्मक पहलू ला दयाः हे च्वनी । झीपिं अग्रगमन व परिवर्तनया पक्षय् खः । लोकतन्त्र भिडतन्त्र जुल धकाः झीपिं राजतन्त्रय् लिहाँ वनेगु गलत जुइ । तर लोकतन्त्रय् कानुनी शासन लागू यानाः भिडतन्त्र नियन्त्रण यायेगु हे पाय्छि जुइ । जुजुं जक थिति बाँधे याइगु मखु, अले थिति बाँधे यायेत जुजु हे माः धाइगु मदु धकाः ला झीसं विदेशय् स्वयाः खंका च्वनागु हे दु । मेखे युवा पुस्ता झन् हे भ्रष्ट धकाः पुलांपिं हे पाय्छि धकाः धायेगु नं पाय्छि मखु, युवा दुनेया झन् हे भ्रष्टत ला पुलांगु पुस्ताया मतियार जक खः । ओलीं हे गुलिसित बचे यानाः न्ववाःगु ला झीसं खना हे च्वनागु दु । उकिं न्हूगु व गतिशील शक्ति युवा वर्गपाखें अथे जुइमखु ।

वास्तवय् संघीयताया मर्मकथं संघीयता दयेकेगु, धर्मनिरपेक्षताया मर्म कथं कानुन व क्रियान्वयन दयेमाःगु व उकिया नितिं लोकतन्त्र बल्लाका तयेमाःगु थौया आवश्यकता खः । थुकियात न्ह्याकेफुपिं हे आः देसं फ्वनाच्वंगु नेतृत्व खः ।