चुंचुंचा छु“या बुद्धि

छखा छे“य् छु“तय्गु छगू प®िवा® च्वनाच्वंगु दु । उगु प®िवा®य् माछु“ छम्ह, बाछु“ छम्ह व इमि निम्ह मस्त चुंचुंचा व चिंचिंचा दु । इमिगु गः उगु छे“या भुतूक्वथाय् दुने दु । इमि नये–त्वनेया छुं धन्दा मदु । उगु छे“य् च्वंपिं छे“जःपिंत माःमाःगु सामान धाःसा व छु“तय्सं छुं हे स्यंकी मखु । थुकथं इमि न्ह्यइपुक हे गुजा®ा जुयाच्वंगु दु ।
छक्वः बाछु“ व माछु“ निम्हं ज्या छगू दयाः सुथंनिसें बहनी तकया लागी पिहां वन । इमिसं थःपिनि मस्तय्त नयेगु माक्व तयाथकल, अले धया नं थकल, ‘थ्व छे“य् गबलें गबलें भौ चाःहिउ वः । अथे जूगुलिं ल्वःमंसें नं पिहां वनेमते । जिपिं बहनी थ्यंकः वये, छिपिं ग्यायेम्वाः न्हिं ।’
मां–अबुं पिहां वने धुंकाः चुंचुंचां थः किजा चिंचिंचित माया यानाः नकल, अले थ्यनाबिल । आकाझाकां झ्वार्®® लः वःगु थें सः वयाः चिंचिंचिया न्ह्यलं चाल । वं धाल, ‘दाइ, पिने वा वःथें च्वं । नु ®े, मौसम गज्याःगु बांलाइ, … पिने वनाः स्वःवने ।’
‘अह“, वनेमजिउ । मामं झीत पिहां वनेमते धयाथकूगु मखुला ? पिने ग्यानापु ।’
चिंचिंचा नुगः क्वतुंकाः सुम्क
च्वनाछ्वत । भचा जायेकाः इमिथाय् ब“ भचा प्याः थें जुयावल । वयां लिपा ला अन धमाधम लः हे लिपुलिपु दयावल । इमिगु तुति लखय् दुन । ‘दाइ, थ्व छु जूगु ? थन लः गनं वयाच्वंगु ?’ थथे धाधां चिंचिंचा ग्यानाः ख्वया हे हल ।
‘ग्यायेम्वाः, चिंचिंचा, जि दु नि । आः हे वनाः छु जूगु खः, स्वयावये जिं । छ थन हे च्वनाच्व“ ।’ थुलि धयाकथं चुंचुंचा पिहां वल अले उखेथुखे स्वल । भुतूक्वथाय् सुं मदु । अन लः लिपुलिपु दु । वं भुतूक्वथाय् च्वंगु हितिं लः झ्वार्®® वयाच्वंगु खन । भुतूक्वथाया ब“ मेमेथाय् स्वयां क्वथ्याः । अथे जुयाः अन लः मुंगु व अनं हे गलय् लः दुहां वःगु जुयाच्वन ।
व ब्वा“य् ब्वा“य् गलय् दुहां वल । उलि तकया दुने चिंचिंचिया प्वाथय् थ्यंक लः थहां वयाच्वने धुंकल । वं धाल, ‘दाइ, थ्व लः गनं वयाच्वंगु ? थ्वयां न्ह्यः ला थथे गबलें हे मजूनि ।’
‘थ्व छे“य् च्वंपिं मनूत गनं पिहां वनाच्वं थें च्वं । पिहां वंबलय् इमिसं हितिफ्वः चायेकाः त्वःताथकल जुइ । आः लः वःबलय् दुने जायावल । थुकिया मतलब न्हाचः झीसं वा वल धकाः च्वनागु झ्वार्®® सः थ्व हे हितिं वःगु लःया सः जुयाच्वन । छे“य् सुं दुगु खःसा आतकया दुने हिति तिनाबी धुंकल जुइ ।’
‘दाइ, लः थुकथं हे वयाच्वन धाःसा ला झी लखय् हे दुनी ।’
‘आसे, पलख जितः बिचाः याकेबिउ । मामं धाःगु मखुला, संकटया इलय् हिम्मत व बुद्धिं ज्या कायेमाः धकाः । थ्व लः ध्वंप्वालं पिहां मवंसे छु जुयाः अन मुनाच्वंगु धयागु ख“य् जिं बिचाः यानाच्वनागु दु । जिं स्वये, ध्वंप्वालय् छुं थानाच्वन जुइमाः । व लिकयाबी माली ।’
आः ला लः चिंचिंचिया गःपतय् हे थ्यंवल । व ग्यानाः ख्वयाहल । चुंचुंचा लखय् लालकयाः वन । वं ब“य् ल्यहें ल्यहें पुयाच्वंगु कचौ®ा छगः गलय् सालाहल अले चिंचिंचित व हे कचौ®ाय्
फ्यतुकल ।
चिंचिंचां याउ“क सासः ल्हात । वं धाल, ‘दाइ, छ नं थुकी हे फ्यतू वा ®े ।’
‘मखु चिंचिंचा, झी निम्हं च्वंगुलिं झ्यातुयाः कचौ®ाय् लः जायावलकि समस्या जुइ । जिं ला लः पितछ्वयेगु प्रबन्ध यायेमाःगु दु ।’ थुलि धयाः व लालकाकां ध्वं दुथाय् वन । व अन मुनाच्वंगु लखय् धुम्पुंक दुन । पोलीथीन म्हिचा छपाः ध्वंप्वालय् थानाच्वंगु लानाच्वन । चुंचुंचा उगु पोलीथीन म्हिता स्वात्त सालाकाःबलय् लः घ्वा®®® ध्व“नं कुहां वन । चिंचिंचा गलय् लिहां वल ।
भचा जायेकाः गलय् दुहां वयाच्वंगु लः नं सुचुक पिहां वन । आः ग्यायेमाःगु ख“ ला मंत । त® चिंचिंचा म्ह छम्हं प्याःगुलिं थुरुथुरु खात । वया हाछिकाः नं वल ।
‘अहो ! चिंचिंचा, छ ला तसकं हे कमजो® लानाच्वन । भतिचा ख्वाउं थिलकि हे म्हं मफये धुंकीगु का ! मामं छंत ख्वाउ“ चाइबलय् तुलसीया ®स त्वंकीगु खः… जिं आः छंगु लागी व हे कयाहये ।’
‘त® दाइ, छं तुल्सीमा गन माःवनेगु ?’
‘जि मांनापं ब®ोब® पिहां वना । थ्व छे“या बार्दलीइ च्वंगु गमलाय् तुल्सीमा पिनातःगु दु ।’ थुलि धयाः चुंचुंचा बार्दलीपाखें ब्वा“य् वन ।
चुंचुंचा गमलाय् तुल्सीहः क्वतानाकयाः तिंक न्हुयाः वयेत्यंबलय् थःगु न्ह्यःनेया दृष्य ख“खं ग्यानाः वया ज्यान हे वनी थें जुल ।
अले ला पलखया दुने जुइमाक्व जुल । भतिं चुंचुंचित हमला याःबलय् वं गमलाय् च्वंगु चा कयाः वयागु ख्वालय् कयेकाछ्वत । छुं भचा चा भौया मिखाय् नं लात । स्यानाः भतिं काचाक्क मिखा तिसिउतलें चुंचुंचा फुट्ट तिंन्हुया कथं बेतो®ं ब्वा“य् वनाः थःगु गलय् थ्यंकः वन ।
वं भचा झालुनाः स्येंस्येंमिंगु लंकल, अले चिंचिंचित तुल्सीया ®स पिकयाः त्वंकल । चिंचिंचिया यक्व हे याउ“ल ।
बहनी बाछु“ माछु“ लिहां वयाः चिंचिंचिया म्हुतुं थः दाजु चुंचुंचिया बहादु®ीं जाःगु ज्याया बा®े न्यंबलय् इपिं तसकं हे लय्ताल ।