एमसिसिं हयेत्यंगु राजनीतिक धु्रवीकरण

नेपालय् आः एमसिसि पास यायेगु नितिं हे राजनीतिक समीकरण हिलीगु वा राजनीतिक समीकरण हिलेगु गोप्य सहमतिया आधारय् नं एमसिसि पास जुइफु धयागु अनुमान जुयाच्वंगु दु । बिहीवाः च्वंगु प्रतिनिधि सभाया मुँज्याय् कांगे्रसं सकलें सांसदतय्त अनिवार्य उपस्थित जु धकाः धाःगु स्वयेबलय् विहीबाः हे एमसिसि पास जुइगु खःला धकाः सकसिनं आशंका याःगु खः । तर अन्तिम इलय् वयाः प्रधानमन्त्रीया हे इनापय् संसद स्थगित जुयाः शुक्रवाः जक च्वनीगु जुल धाल । थ्व स्वयेबलय् सकसिनं एमाले लिसे खँ मिले मजूगुनि अनुमान जुयाच्वंगु दु । एमालें ला थःपिं सरकारय् छुं हैसियत मदयेक अले थः विरोधी माधव व प्रचण्डयात कय् च्यानाः थःपिसं एमसिसियात समर्थन यायेफइमखु धकाः ला धयाच्वंगु हे खः । मेखे एमालेया हे कार्ड क्यनाः माधव व प्रचण्डयात देउवां एमसिसि संसदय् यंकेगु खँय् सहमत याकूगु खः ।

संसदय् दुत छ्वयेगु खँ स्वीकार यानाः प्रचण्ड व माधव नेपालं वयां आपाः न्ह्याः वनेफइमखु धकाः अडान कयाः च्वनाबिउगुलिं यानाः आः काँगेसं एमालेयात हे माने याकेमालीगु खनेदु । थ्व बाहेक मेगु लँपु मदु ।

सविधान दयेकेगु झ्वलय् न्हूगु वानेश्वर पिने थःगु अधिकार संविधानय् च्वकेत थीथी जाति, जनजाति व अधिकारकर्मीतसें न्हिच्छिं जुलुस पिकायेगु व धर्ना बिइगु ज्या याःगु खः । संविधान मार्फत हे जनताया भाग्यया फैसला जुइगु व जनताया भाग्य व भविष्यया निर्धारण यायेत जनतां हे ल्यःपिं प्रतिनिधि च्वनाः संविधान दयेकेत्यंगु धाःबलय् सकलें मनूत जागरुक जुयाः सतकय् कुहाँ वःगु खः । गुलिं थःपिन्त, थःगु जातिं कयाच्वंगु अधिकार हनन जुइ, नयात्वना च्वनागु मदइ धकाः काउन्टर जुलुस पिकाःपिं नं दुगु खः । थुकिं वातावरणयात उत्तेजित नं यानाबिउगु खः ।

आः धात्थें हे नेपाः राष्ट्रया हे भाग्य छु जुइगु ? थनया जनताया भाविष्य छु जुइगु? नेपाः नव उपनिवेश जक जुइगु खःला ? धयागु चिन्ता व्याप्त जूगु दु । थुकिं यानाः जनता न्हापासिकं नं आपाः आक्रोसित जुयाः सतकय् कुहाँ वःगु दु । सायद जनआन्दोलन जुइबलय्सिया स्थिति न्हूगु वानेश्वर पिने खनेदया च्वंगु दु

फरवरी २८ तकया दुने एमसिसि पास यायेमाःगु दबाव नेपाःया प्रधानमन्त्रीया छ्यनय् लानाच्वंगु दु । सरकार चले यायेत विदेशीतय्गु आशिर्वाद मदयेक मगाः धकाः शासकीय सोच व चिन्तनं मुक्कं नेपाली कांग्रेस हे ग्रसित जुयाः न्ह्यानाच्वंगु दु । प्रमुख प्रतिपक्षी दलं नं थुकिइ थःगु सत्ताया भागबण्डा स्वयाच्वंगु दु । अले सरकार चले यायेगु ल्याखं हे विदेश नाप सम्बन्ध बांलायेमाः धकाः नं धयाच्वंगु दु ।

इमित राष्ट्र व जनताया चिन्ता मदु । खाली सरकारय् च्वनेबलय् छु यायेमाः, गय् यायेमाः, सुयात गय् यानाः लय्तायेका तयेमाः धयागु खँया जक सोच दुगु खनेदु । थथे जूगुलिं नं नेपाःमि जनताया नितिं नेपाःमि जनता स्वयं सतकय् कुहां वयेमाःगु अवस्था जूगु दु । नेपाःमि जनतां ल्ययाछ्वःपिं जनप्रतिनिधि धाःपिं जनताया प्रतिनिधित्व यानाच्वंगु मदु । इमिसं ला जनतायात विकासे व व्यक्तिगत खुराकय् चाःहुइकाः सत्ताय् वनेगु स्वाहाने दयेकेगु अले न्हापाया शासकत थें जुया जुइगु व्यवहार क्यना जूगु दु ।

राष्ट्रया स्वाभिमान व स्वतन्त्र अस्तित्व व सार्वभौम सत्तायात बचे यायेत सकलें नेपाःमि छप्पँ जुइमाःगु आःया ई खः । तर पार्टि व पार्टिया रापतापयात छ्यलाः जनताया छगू तप्कायात थःपिनि पाखे प्रभावित यानाः एमसिसि अनुदान जक खः, विकासया प्याकेज जक खः, थ्व गुगु सैन्य रणनीति अन्तर्गत वःगु खँ मदु । थुकिइ गुगुं राष्ट्रघात मदु आदि इत्यादि धकाः प्रचार याना हःगु दु ।

एमसिसिया विरोधय् ला दक्कय् राजावादीत नं न्ह्यचिला च्वंगु दु । तर थुकिया ल्याः मतसें थ्व कम्युनिष्टतसें चीनया इशाराय् विरोध यानाच्वंगु खः, लोकतन्त्रवादी धाःपिं व कांग्रेस धाःपिसं थुकिया विरोध यायेमजिउ धकाः नं जनतायात बिल्ला भिरे यानाः नं समर्थकतय्गु पंक्ति खाकेगु ज्या यानाच्वंगु दु । थुकिं यानाः नेपालय् जनताया दथुइ नापं विभाजन वःगु दु । सःसिउपिसं धाल धायेवं पत्याः याइगु नेपाःया समाजय् सःसिउ व नेतागिरी क्यनाः नं प्रचार यानाजुइगु दु । थुकिं लिपा थ्यंक हे जनताया दथुइ विभाजन हइगु खनेदु ।

सरकारय् दुबलय् व हे खँया समर्थन यानाः न्ह्यचिकेगु अले विपक्षय् लात धाःसा विपक्षीया धर्म हे खः धकाः नं विरोध यायेगु ज्या नं नेपाली राजनीतिइ चले जुयावयाच्वंगु दु । थुकिं यानाः छु खँ वास्तविक रूपं छु खः? राष्ट्रया नितिं सही खः कि गलत ? धकाः स्वयेगु दृष्टिकोण हे मदया वंगु दु । छुं नं वस्तु सत्तीक स्वत धाःसा तःधं खनी, तापाकं स्वत धाःसा चीधं खनी । गुगु धरातलय् च्वनाः स्वत अथे हे खनीगु स्वाभाविक हे खः । तं वल धाःसा व हे मनुखं बैगुण याःगु जक लुमना वइगु, लय् वल धाःसा व हे मनुखं गुण याःगु जक लुमना वइगु नं स्वाभाविक खः । थ्व मानवीय स्वभाव हे खः । झीत थुकथंया खँ मखु, नेपाः राष्ट्रया छम्ह सपुत जुयाः स्वयेबलय् छु खनेदइ ? नेपाः राष्ट्रया सम्बन्धय् निर्णय याये दइगु सार्वभौम अधिकारया कसिइ चुलाः स्वयेबलय् छु खनेदइ, उकथंया दृष्टिकोण माःगु दु ।

एमसिसियात अमेरिकी राजदूतं हे अनुदान मखु, लगानी धकाः धयाच्वंगु दु । लगानी धयागु मतबल प्रतिफल दइगु खँ जुल । तर नेपाःया नेतातसें धाःसा थुकियात अनुदान हे धयाच्वंगु दु । अनुदान वा लगानी हे दुकायेमजिउगु ला मखु । तर सम्झौताया शर्त झीसं स्वयेमाः ।
आपाः खँ छु ल्हायेगु? नेपालय् गरिब जनतायात साहुतसें दयामाया यानाः हे त्यासा बिइ, तर लिपा ब्याजय् स्याज नापं कयाः छेँ बुँ हे थःगु यानाः काइ । थ्व ला झीसं खनाच्वनागु व स्वयाच्वनागु हे खँ खः । छेँय् दुने च्वंपिं मध्ये गुुलिसिनं ला साहुयात तं चायेके मजिउ, लिपा वयाके जक मखु, मेपिंके नं ग्वाहालि फ्वन धाःसा दइमखु धकाः तकं ख्यायेगु ज्या जुयाच्वंगु दु । साहूलिसे फुइँ यायेमजिउ, न्ह्यागुं यायेफु नं धयाच्वंगु दु । थ्व सन्दर्भय् थ्व हे जक दसु कयाः स्वःसां सु मनुखं छु खँ ल्हानाच्वंगु धकाः थुइ ।

एमसिसिया सम्बन्धय् नेपालय् तःधंगु बहस न्ह्यानाच्वंगु दु । तर जनमत एमसिसिया पक्षय् मदु । जनमत थुकिया पक्षय् मदु धकाः सीकसीक नं नेतात थुकियात पास यायेत न्ह्यानाच्वंगु दु । गुलिं नेतात खुलेआम हे न्ह्यानाः थःगु पार्तिया पक्षय् दुगु जनमत व कार्यकर्ताया भरं अले विकासे खँ ल्हानाः त्याका वयेफइ धकाः निर्धक्क जुयाच्वंगु दु धाःसा गुलिं बापाच्याः जुयाच्वंगु नं दु । नेता जूगु ल्याखं अमेरिकाया दबाब नं फयाच्वंगु दु धाःसा अमेरिका नं तं मचायेक जनताया न्ह्यःनं नं चोखो खनेदयेत छु यायेमाली? उकथं हे सनीगु ज्या नं यानाच्वंगु दु । नेपाःया राजनीतिइ खास स्टेटम्यान मदुगुया थ्व लिच्वः नं खः । नेपाःया राजनीतिइ दलालीकरण ला न्हापा हे जुयाच्वने धुंकूगु दु । थुकिया नांगां प्याखं जक आः खनेदुगु खः ।