डिएगो म्याराडोना कमजोरीयुक्त महान् कासामि

???? ??????? त्रयोदशी

तेजिलो, दुर्नाम, असाधारण, प्रतिभाशाली, उदण्ड । म्याराडोना अर्थात दोषयुक्त फुटबलया प्रतिरुप । प्रतिभावान् फुटबल कासामित मध्ये छम्ह डिएगो म्याराडोना कुशलता, रवाफ, आकर्षण, दूरदर्शिता व गतिया दुर्लभ संयोजन दुम्ह खः । थ्व गुण खनाः प्रशंसकत मन्त्रमुग्ध जुइगु। तर व यक्व हे विवादय् नं लात । लागू वासःया दुव्र्यसनय् लात, मैदान पिने निजी संकटया दलदलय् लात ।

व ६० दँ न्ह्यव अर्जेन्टिनाया राजधानी ब्युनर्स आयर्सया गरिब बस्ती बूम्ह खः । म्हो उमेरय् हे गरिबीपाखें मुक्त जुयाः म्याराडोना फुटबलया सुपरस्टार जुल, अले यक्वसिनं वयात ब्राजिलया पेले स्वयां महान् कासामि नं धायेगु यात । वं ४९१ गू कासाय् २५९ गू गोल यात । म्याराडोनां मचाबलय् हे थःगु विलक्षण प्रतिभा क्यनेधुंकूगु खः । अर्जेन्टिनाया जुनियर टोली ला सेबोलिटसया नेतृत्व वयागु पुचलं १३६ गू कासा तक अपराजित म्हितूगु खः । थ्व धुंकाः १६ दँ ४ महिना दुगु इलय् वयात न्हापांगु अन्तर्राष्ट्रिय कासा म्हितेगु ह्वःताः चूलात ।

५ फुट ५ इन्चया म्हधिकः चिधिकम्ह, बागःचा खनेदुम्ह, तर बल छले यायेगु कला, फुर्ति, अवसर मत्वःतीम्ह, बलय् पूर्ण नियन्त्रण तयेफुम्ह, बल चाःहिका पास बीगु वयागु क्षमतां वयागु ब्वाँय् वनेगु गतिया कमी व ग्यसु (तौल) अप्वःगु समस्यायात त्वपुयाबीगु । वं अर्जेन्टिनाया निंतिं ९१ गू कासा म्हिताः ३४ गोल याःगुलिं वयागु अन्तर्राष्ट्रिय खेलजीवनया छखेरया ब्व जक खः । वयागु नेतृत्वय् मेक्सिकोय् जूगु सन् १९८६ विश्वकप त्याकल, अले थ्वयां प्यदँ लिपा अर्जेन्टिनायात हाकनं फाइनल तक थ्यंकल ।

सन् १९८६ या क्वाटर्रफाइनल कासाय् जूगु विवाद वयागु जीवनयात हे प्रभावित याइगु पूर्वाभास जुल । इंग्ल्यान्डविरुद्धया थ्व कासा अथें नं तसकं संघर्षपूर्ण । छाय्धाःसा प्यदँ न्ह्यव जक अर्जेन्टिनां इंग्ल्यान्डलिसे फोकल्यान्डया युद्ध ल्वाःगु दु। कासा सुरु जूगु ५१ मिनेट तक गोल जुइमफुत । म्याराडोनां विपक्षी गोलरक्षकयात पनेत तिंन्हुल, अले बलयात पोस्टय् दुछ्वयाबिल ।

लिपा वं धाल, ‘गोल जुल, छुं भचा म्याराडोनाया छ्यंयात, अले छुं भचा ईश्वरयात धन्यवाद ।’ थ्वयां प्यंगू मिनेट लिपा हे थ्व गोलयात ‘शताब्दीया गोल अर्थात गोल अफ द सेन्चुरी’ कथं वर्णन यानाहल । म्याराडोनां थ्व गोल ल्हातं याःगु खः । उकिं लिपा थ्वयात ह्याण्डस् अफ गड नं धायेगु यात । थःम्हं निगू गोल यानाः त्याःगु थ्व कासायात कयाः म्याराडोनां धाःगु खः, ‘छगू कासा त्याःगु स्वयां नं अंग्रेजयात परास्त यायेफुगु हे महत्वपूर्ण जुल ।’

दकलय् थिकेम्ह कासामि तत्कालिन इलय् म्याराडोनां कासामि न्यायेगु मामिलाय् विश्वकीर्तिमान कायम यात । अर्जेन्टिनाया बोका जुनियर्सं स्पेनिस महारथि क्लब बार्सिलोना वंबलय् सन् १९८२ य् बार्सां म्याराडोनाया निंतिं ३० लाख पाउण्ड पूगु खः । थ्व उबलय्या सुं नं कासामिया निंतिं पूगु कीर्तिमान रकम खः । थ्वयां निदँ लिपा हे बार्सां म्याराडोनायात ५० लाख पाउण्डं इटलीया नेपोली क्लबय् छ्वयाबिल । थ्व नं उबलय्या कीर्तिमानी रकम खः ।

इटलीया स्टुडियो सान पाओलोय् म्याराडोना हेलिकप्टरं थ्यंबलय् वयात लसकुस यायेत ८० हजार प्रशंसक मुनाच्वंगु खः । इटलीं वं थःगु खेल जीवनया हे उत्कृष्ट क्लब फुटबल म्हितल, अले इटलीया हिरो जुयाच्वन । तर लिपा वयागु नां आपराधिक संगठन क्यामोर्वालिसे स्वात, कोकिनया लतय् लात, पारिवारिक मुद्दबाय् लात । डोपिङ्ग टेस्टय् पोजिटिभ खनेवं १५ महिनाया प्रतिबन्ध नं फयेमाल ।

अवकाश लिपाया जीवन डोपिङ्ग टेस्टय् स्वक्वः तक नं पोजिटिभ खनेवं वं थःगु ३७ औं बुन्हि कुन्हु फुटबलपाखें संन्यास काल । तर वयात समस्या वयेगु झ्वः धाःसा मदिक्क हे न्ह्यानाच्वन । म्याराडोनायात पत्रकारतय्त गोली कयेकूगु छगू घटनाय् निदँ व झिलाया निलम्बित जेल सजाय न्यंकल । कोकिन व अय्लाः त्वनेगु बानीं वयागु स्वास्थ्यय् बांमलाक लिच्वः लात । उबलय् वयागु तौल १२८ किला तक थ्यन । सन् २००४ य् हृदयघात जूगुलिं आइसियुलय् तयाः हे उपचार यायेमाल ।

ल्ह्वंगु पनेगु कुतलय् वयागु ग्यास्ट्रिक बाइपास सर्जरी जुल । लागू वासःया दुव्र्यसन पाखें मुक्त जुइगु निंतिं संघर्ष यानाच्वंगु इलय् वं क्युबाय् शरण फ्वन । क्युबा भ्रमणया इलय् म्याराडोनां राष्ट्रपति फिडेल क्यास्त्रोयात नापलात । थज्याःगु यक्व हे झमेलाया दुइ सन् २००८ य् म्याराडोना अर्जेन्टिनी राष्ट्रिय टोलीया प्रशिक्षक जुल । तर जर्मनीलिसे ४-० गोलं बुइवं वं थःगु जिम्मेवारी त्वःतल । वयागु थ्व भूमिकायात कयाः यक्व हे समाचार दयेकल, वयाप्रतिया मनूतय् दृष्टिकोण नं विभाजित खनेदत ।

अपमानजनक, प्रेरक, मनोरञ्जक, महान्, थःगु उचाइ स्वयां च्वय् थ्यंम्ह म्याराडोनां छगू असामान्य जीवन हनाः बुधवाः बहनी थ्व संसारपाखें बिदा काल ।

बिबिसी