ने. सं. ११४४ चौलाथ्व द्वादशी -

बुद्धधर्मया महायान चर्याय् चतुर्निवृत्ति अभ्यासया महत्व

#शोभानानी शाक्य

महायान चर्या कथं धर्म यायेगु क्षणय् श्रद्धा पिज्वयेकाः बोधिप्रणिधि, बोधिप्रस्थान व बोधिपरिणामनायात क्वातुकाः अधिस्थान बल्लाकाः संसारय् गनतक आकास दु अनतकया सकल सत्वप्राणीपिं बोधिज्ञान लाभी जुइमाः धयागु आशिका यानाः योग्यम्ह गुरुपाखें अभिषेक प्राप्त यायेमाः ।

झीसं कुशल धर्मया अभ्यास यायेबलय् दकलय् न्हापा बुद्ध, धर्म, संघया त्रिरत्नया शरणय् वनेगु, नमो रत्न त्रयाय धकाः दण्डवत् यायेगु व काय, वाक, चित्तं यानाःगु अकुशल पापया क्षमा यानाबिज्याहुँ धकाः अधिस्थान यायेमाः । अले गुरुयात लुमंकाः शरणय् वनेगु नापं वन्दना यायेगु खः । धर्म यायेत दकलय् न्हापां त्रिउत्तम लुमंकेमाः ।

त्रिउत्तम धयागु बोधिप्रणिधि, बोधिप्रस्थान व बोधिपरिणामना खः । बोधिप्रणिधि धयागु कुशल कर्म याये धकाः श्रद्धा उत्पन्न यायेगु खः । बोधिप्रस्थानया अर्थ कुशल कर्म यायेगु खः । बोधिपरिणामनाया अर्थ कुशल कर्म यानागु पुण्यं सकल सत्व प्राणीपिं षट्गति प्राणीपिंत पुण्य इनाबिइगु खः ।

धर्मअभ्यास यायेगु क्षणय् थः दथुइ च्वनाः जवपाखें थुगु जन्मया बौ व न्हापाया जन्मया बौपिं, खवःपाखें थुगु जन्मया मां व न्हापाया जन्मया मांपिं, न्ह्यःने शत्रुपिं, लिउने परिवारया दुजःपिं च्वनाः धर्म यानाच्वना धकाः मति तयेमाः । संसारय् च्वंपिं सत्व प्राणीपिं षट्गतिया प्राणीपिं छगू न छगू जन्मय् थः मांअबु जुया वयेधुंकूपिं खः ।

थः मां बौपिंत दुःख मयः थें हे जिं सकल मांअबुया निंतिं धर्म याना धकाः लुमंकेगु नापं वसपोलपिनिगु उपरय् थुगु चर्या यायेधकाः मति तयाः त्रिकाय, त्रिरत्न, त्रिमूलयात वन्दना यायेमाः । थुकथं धर्म अभ्यास यायेगु झ्वलय् चर्तुनिवृत्ति अभ्यास छगू नं महत्वपूर्णगु अभ्यास खः । धर्म यायेबलय् झीगु मनय् धर्मसंवेग उत्पन्न यायेत, मन हीकेत सांसारिक दोषयात लुमंकेमाः ।

थः मां बौपिंत दुःख मयः थें हे जिं सकल मांअबुया
निंतिं धर्म याना धकाः लुमंकेगु नापं वसपोलपिनिगु उपरय् थुगु चर्या याये धकाः मति तयाः त्रिकाय, त्रिरत्न, त्रिमूलयात वन्दना यायेमाः ।

सांसारिक दोष प्यंगू थथे खः— मनुष्य जन्म दुर्लभ, अनित्य, दुःख व कर्म हेतुफलयात लुमंकाः धर्म यायेबलय् धर्म क्वातुक यायेगुलिं प्रेरित जुइ । थुपिं प्यंगू हे चतुनिवृत्ति खः । थुकियात मतिशोधन अभ्यास धकाः नं धाइ । मनयात शोधन याना धर्म अभ्यास यात धाःसा धर्म यायेगु क्वातुइ ।

चा प्यात धाःसा पुसा तयाः माः याकनं बुया वइथें खः । उकिं झीसं सासांरिक दोषयात लुमंकाः धर्म अभ्यास यात धाःसा धर्म यायेत प्रेरित जुइ ।

१) मनुष्य जन्म दुर्लभ ः अष्टाक्षण संपद संयुक्तगु मनुष्यरत्न हेतु उद्धरण व संख्या बिचाः यानास्वयेबलय् अत्यन्त लायेथाकूगु अप्रमेय हितोपकार दयाच्वंगु चोला मनुष्य जन्म प्राप्त जूगु दु । अंगलय् कय्गु कयेकल धाःसा थाइगु सम्भावना तसकं म्हो जुइ, तर व सिबें मनुष्य जन्म जुइगु दुर्लभ धयातःगु दु ।

थजाःगु दुर्लभ मनुष्य जन्मय् चूलाःगु अवस्थाय् धर्मया अभ्यास याये धकाः धर्मसंवेग उत्पन्न यानाः न्ह्यज्यायेमाः । मनू जुयाः नं पापकर्म यायेगुलि लय्ताइपिं धयापिं अमूल्यरत्न जायाच्वंगु लुँया देमाय् वान्ता याइपिं व्यक्ति स्वयां मूर्ख धकाः उल्लेख जुयाच्वंगु दु । उकिं प्राप्त याये थाकूगु मनुष्य जीवनय् अनित्य व मरण, संसारया दोषयात खंकाः धर्म अभ्यासया शुरु यायेमाः ।

२) अनित्य (फुना वनीगु) ः फसय् लाःगु मत न्ह्यागुंनं इलय् सिइफु । झीपिं नं न्ह्यागुंनं इलय् सिइफु । मृत्युया ई सुनानं धाये फइमखु । हानं थ्व भुगोल स्थीर थें खनाच्वंसां छन्हु महाप्रलयकाल थ्यनीबलय् न्हय्गू सूर्य व लखं नष्ट भ्रष्ट जुयाः खरानी जक नं ल्यनिमखुगु खः धका अनित्य खँ लुमंकेमाः । सीम्वाःपिं प्राणीपिं सुं छम्हय् हे मदु ।

जि नं छन्हु सीमानि, आः थथें वा हानिचा सी ला धाये फइमखु । शरद् ऋतुया सुपाँय् थें, आकाशय् हाबलासा त्वये थें, नँ न्याये थें, भीरं क्वब्वानाच्वंगु झरना थें मनूया आयु फुनावनी । प्राणीपिनि जन्म व मृत्यु नाटक स्वये थें थौं खनाम्ह कन्हय् खनेमदेक आयु फुइ धकाः संवेग उत्पन्न यानाः धर्म अभ्यास यायेमाः ।

३) दुःख ः अकुशल कर्मया कारणं दुर्गतिस जन्म जुइवं अन सामना यायेमाःगु दुःख सह यानां सह याये फइमखु । कुशल कर्मया कारणं सुगतिस जन्म जूसां नं पुण्य फइवं दुःखय् तुं लाइगु परिवर्तन दुःख व संस्कार अनित्य दुःखं तरे मजुइगुलिं थुगु दुःखया सागरं तरे जुइगु निंतिं बोधिसाधन यायेगु सद्धर्मचर्या फक्व अभ्यास याये धकाः प्रणिधान यायेमाः ।

तसकं तांन्वःगु व तसकं चिकुगु नरकयात लुमंकाः, नयेपित्याःगु व प्याचाःपिं गंसिपिं प्रेततय्त लुमंकाः थज्याःगु थासय् जन्म जूवनीगु कारणयात त्याग यानाः सुखया कारणया निंतिं अभ्यास याना धकाः लुमंकेमाः ।

४) कर्म हेतु फलः थम्हं यानागु कुशल अकुशल कर्म, म्हया किचः थें लिउलिउ वइ । गुबलय् काल वइ, गुबलय् झीपिं वनेगु समय वइ उबलय् धनसम्पत्ति, कलाः–भाःत, इष्टमित्र सुं हे झीगु लिउन वइमखु । न्ह्याथाय् वंसां थःगु किचः थें थम्हं यानागु कर्म जक वइ । कर्म हे झीगु सम्पत्ति, कर्म हे झीगु किचः, कर्म हे योनी, थम्हं यानागु कर्मया कारणं हे षडगति आधार भूमि जूवनी ।

यदि झीसं वैराग, करुणा, श्रद्धा व शुद्धाभास विकास यायेफत धाःसा जक झीसं धाथेंगु चित्तयागु तथता बोेध साक्षात्कार याये फइ ।थुकथं दुर्लभ मानव देहरत्नया महत्व थुइका जन्म धुंकाः मरण निश्चित वा संसार परिवर्तनशील धयागु खँ थुइका, कर्मफल गज्याःगु यानागु अज्याःगु हे परिणाम वइगु खँय् विश्वास यायेगु, संसारय् न्ह्याथाय् जन्म जूसां वैराग उत्पन्न यानाः परमभूमि परमस्थान बुद्ध, धर्म, संघरत्नया शरणय् वनाः त्रिरत्नय् प्रति आत्मविश्वास तयाः समर्पण यानाः थः जक शुद्ध बुद्धभूमिइ मवंसे समस्त प्राणीपिंत उद्धार यायेत बोधिचित्त उत्पाद यायेगु थेंज्याःगु पुण्य संचय यायेमाः ।

थज्याःगु ज्याखँ गुरु बिना सम्भव मदु । उकिं मूलगुरुयात साक्षात बुद्धया रुपय् स्थापना यानाः मूल साधना न्ह्यः पूर्वाभ्यास पाठ अभ्यास यायेमाः । थुकथं चर्तुब्रम्ह विहार व षट्पारमिता अभ्यास नापंनापं चतुर्निवृत्ति अभ्यास हे मनुष्य जीवनया महत्वपूर्ण चर्या खः ।
सिंचाहिति, यल