दश अकुशल–छगू विवेचना – २
#लक्ष्मीचन्द्र वज्राचार्य
अथेहे उत्पन्न मजूगु कुशलयात उत्पन्न यायेमाः । उकिं कुशल छु धइगु सम्बन्धय् नं सीका तयेमाःगु खनेदु । कुशल धइगु साधारणतया पञ्चशीलय् आधारित व्यवहार खः । व कथं प्राणी हिंसा मयायेगु, खुया मकायेगु, परस्त्री परपुरुष गमन वा यौन दुराचार मयायेगु, मखुगु खँ मल्हायेगु व अय्लाः थ्वँ इत्यादि काये यःगु वस्तु ग्रहण मयायेगु हे कुशल खः ।
अथे हे ध्यान भावना यायेगु नं कुशल उत्पन्न यायेगु माध्यम खः । थुकियात भचा स्पष्ट यानाः धायेगु खःसा कुशल कर्म नं अकुशल कर्म थें हे स्वंगू द्वारं उत्पन्न जुइ । व खः थुपिं कुशल कर्म नं स्वंगू तरिकां जुइगु उल्लेख दु । गथे कि –
#दान कुशल – त्याग याये फइकथं पुण्य यायेगु (म्वायेकं दान याना धकाः मनय् मवइकथं श्रद्धा तयाः दान यायेगु)
#शील कुशल– आचरण बांलाकाः पुण्य यायेगु (बांलाःगु आचरण यायेगु)
#भावना कुशल–मनशुद्ध यानाः पुण्य यायेगु (मन शुद्ध यायेगु )
थुकथं अकुशल व कुशलयात थुइकाः सदांं सतर्क जुइमाः । थ्व सम्बन्धय् धम्मपदय् धयातःगु दु –
सब्ब पापस्स अकरणं–कुसलस्स उपसम्पदा
सचितपरियोदपनं–एतं बुद्धान सासनं।।१८३।।
अर्थात छुं नं पाप यायेमते, कुशल संग्रह या, थःगु चित्त शुद्ध यानाति । थ्वहे (न्हापा न्हापा निसेंया) बुद्धपिनिगु उपदेश खः ।
दश अकुशल कर्मया अंंगः–
बुद्धधर्मय् छुं नं अकुशल कर्मयात शीलया विरुद्धय् जबरजस्ती न्ह्यब्वयातःगु मदु । हरेक अकुशलयात उकिया थीथी अंग उल्लेख यानाः पुष्ट यानातःगु दु । अथवा छु छु अवस्थाय् अकुशल जुइ, थ्व सम्बन्धय् छुं विवरण थथे दु ।दश अकुशल कर्म पापनापं स्वानाच्वंगु दु । उकिं दश अकुशल कर्म जुइगु धइगु पापकर्म हे समान जुइ ।
न्ह्यागु नं थजु कर्मया फल मदु धइगु मरु । बांलाःगु कर्मया फल बां हे लाइ, बांमलाःगु कर्मया फल बांलाइमखु । दश अकुशल पाप धइगु पञ्चशील शिक्षा उल्लंघन जुयाः जुइगु खः । पञ्चशील शिक्षा उल्लंघन जुइगु धइगु पाप कर्म जुइगु खः । थुकिया विपाक गथे च्वं । थुकिया विवरण थुकथं दु ः—
पञ्चशील उल्लंघन जूगुया विपाकः–
उकिं पञ्चशील उल्लंघन मजुइमा वा मस्यनेमाः धकाः झी सदां सचेत जुया च्वनेमाः । न्ह्यखँय् उल्लेख याना थें सकल मांबौ व अभिभावक वर्गपिंसं उकथंया शील पालन यानाः दश अकुशल पापं थः बचे जुइमाः, मस्तय्त नं बचे यायेमाः ।
अन्तय् ः
ब्यक्ति, समाज, वर्ग न्ह्यागु थजु, न्ह्याम्ह थजु, दश अकुशल कर्म जुइगुलिं गुलि फु उलि तापाक्क च्वने फुसा उलि हे जीवन सुखमय शान्तिमय जुइ । बुद्धं उपदेश याना बिज्याःगुलिं जक थुकियात पालन यायेमाःगु मखु । थुकियात पालन यायेमाःगु खः वा मखु झीसं थम्हं हे स्वयाः, थुइकाः अनुभव यानाः सीका कायेफु । सीका सही खःसा पालन यानादिसँ । छितः मङ्गल व कल्याण जुइ । सकसितं मङ्गल व कल्याण जुइ ।
सन्दर्भ सामग्री ः
अभिधर्म (भाग २) धम्मवती, धर्मकीर्ति अध्ययन गोष्ठी
बुद्ध शिक्षाका आयामहरू, त्रिरत्न मानन्धर, श्रीकीर्ति बौद्ध केन्द्र, कीर्तिपुर
महास्मृतिप्रस्थान सूत्रको अध्ययन (शोध पुस्तक), अमिता मानन्धर, धर्मकीर्ति प्रकाशन, धर्मकीर्ति बिहार
बुद्धधर्मका प्रारम्भिक ज्ञान, सं. अमिता धाख्वाः, अन्तर्राष्ट्रिय बौद्ध भावना केन्द्र, शंखमूल
(क्वचाल)
LEAVE YOUR COMMENTS