नातिबज्रया ब्वज्या

राजा शाक्य

जिं तिनांचा गुरुजु’ धकाः सत्तिकातयाम्ह नातिबज्र मंत । अबलय् जितः सिनांचा धिनांचा धाये थें तिनांचा धाये यः । सिद्धिनारायणया सिनां, धिर्जनारायणया धिनांचा धाये थें तिर्थनारायणया तिनांचा धाःसा मखु । जिं वया ना अःखतं धयागु, नातियात तिनां धकाः । गथे जि राजा जूसां ‘जारा’ धाइपिं नं दु ।

बौद्ध धर्मय् गबलय् खः मसिउ जन्म जुयाः छन्हु सिना वनेमानि धाइ । सीगु धयागु सौभाग्य लाइगु धकाः नं धाःगु न्यना । अय्सां झीत सुं सित कि ख्वये वये यः । झी ख्वया । नाति बज्र मदुबलय् नं नेपालभाषायात अपूरणीय क्षति जुल धकाः हसना पिमज्वःगु मखु । नातिबज्र दगुबहाःया लबय् च्वनाः सफू धुकू चायेकाः सफू मियाच्वंबलय् वयात सफू मियाः लबः वइगु स्वयाः नं सफू धुकूया नां बय्बय् जुइगु यक्व लबः दुगु थें ताः ।

नेपालभाषाया सफू पत्रपत्रिका मिउगुया ध्यबा काये थाकु धाइ । नां ला मकाये, वयाथाय् सफूया ध्यबा कायेत नेपालभाषाया दिग्गज दिग्गजपिंसं पियाः पियाः ध्यबा म्हयायंकी । प्यतकासां, बःनि यानाः कया यंकी । सरासर कन्तुर चायेकाः ह्यामि नयाः नितकासां कया यंकी । आः थज्याःबलय् नातिबजं गुलि सोझाम्ह खः धयाच्वनेम्वाः ।

वया छता खँ जीवनय् यायेगु ज्या पूमवन – व छु धाःसा सत्यमोहन दाइनं ‘किलं नये मफुगु पौ’ धकाः गबलय् गबलय् निसेंयागु ब्वनापौ मुनातःगुया सफू पिथनादिल । अथे हे वया नं थीथी नेवाः भाय्या ब्वनापौ व सफू दगुबहालय् तःजिक ब्वज्या यायेगु तातुना दु ।

मदुम्ह कलाकार, च्वमि रामशेखरं ला वयागु ‘बाह्रबजे’ ख्यालकय् घाटय् वने न्ह्यः ‘भोताहितिया सफूधुकूया नाति बज्रयाके सफूया ध्यबा कायेमानिगु खँ कायम्हेसित कनाथकूबलय् नातिबजं थःत बेइज्जत याःगु भाः मपिउ । झन थःगु नां हे बय्बय् जूगु भाःपिल ।

छाय् खः मसिउ, नातिबज्रयात अस्पतालय् स्वया वयेधुंकाः मचायेक जिगु चुकिचचाय् पँ चिनातयागु सफूया द्यःने च्वंगु रामशेखरया जुजु धौ सफू पुइकाबलय् अद्भूत इच्छा नांगु ख्याःबछि नी बछिया सन्दर्भ च्वखँय् मिखा वन । च्वखँया हना वनाच्वंगु कल्पना अबलय् न्हिले मास्ति वः । तर आः नुगः थुं दी ।

उकुन्हु उकुन्हु नाति बज्रया बिचाः हायेका कविता फेसबुकय् स्वयागु लुमनाः नुगः थुं दी । धाथें नातिबज्रं जक मखु, नातिबज्रं थें झी नेवाः आन्दोलनकारीतय्सं अथे बिचाः मयात खइ ला ?नातिबज्र ला म्ह छम्हं सिना वन, व नौ जुयावन । अय्सां वयात निदँ स्वदँ तक लासाय् च्वंम्हेसित न्हिछिचछि नापं च्वनाः मचा बूम्हेसित थें सुसाःकुसाः यानाच्वंम्ह कवयित्री प्रमिला बाम्ह सित ।

अबलय् ला खँ फ्लाय्सब्याक यानाः स्वया । पासा जूगुलिं छक्वःबक्वः जि भोताहितिइ वनेबलय् वयाथाय् छक्वः थहां वनाः नापलायेगु । जि खनेवं प्रमिलां लय्तायाः ‘का जिल का राजादाइ वल, आः जि छक्वः तलय् थहां वना वये’ धाइ । अबलय् नातिबजलिसे लिसा लिसा कयाः कविता ब्वने थें वनाप खँ ल्हाना च्वनेमाः ।

नातिबज्र ला म्ह छम्हं सिना वन, व नौ जुयावन । अय्सां वयात निदँ स्वदँ तक लासाय् च्वंम्हेसित न्हिछिचछि नापं च्वनाः मचा बूम्हेसित थें सुसाःकुसाः यानाच्वंम्ह कवयित्री प्रमिला बाम्ह सित ।

मखुसा वं थुइ नं मखु, ताइ नं मखु । खँ ल्हाइबलय् व पुलांगु खँ कनेबलय् व दबुलिइ दनाः न्ववानाच्वंम्ह छम्ह प्रखर वक्ता थें । २०२२ सालय् जि उबलय् छ्याञ्जेसां वं न्ववाइबलय् जि जक मखु, मेपिं सुं नं पात्र कथं दं वइ मखु, याकःचा हिरो थें थःगु इतिहास कनाच्वनी, धाराप्रवाह जुइक ।

प्रमिला, च्या व छुचुंमरि ज्वनाः कुहां वइ । का, राजदाइया नं छु नये मजिउ । नापं भपि । प्रमिला खनेवं हे गबलें गबलें थन स्याः, अन स्याः मदयेक आड्ढया, आड्ढयाइया धकाः ख्वाः तसकं सेसेकुंकाः हाली । प्रमिलां छु याये मफुम्ह वैद्य थें हारे चायाः कनी – गन स्याः, गन स्याः मसिउ । न्हिछि न्हिछि अथे हे हालाच्वनी ।

आः ला राजदाइ न्ह्यःने दयाः महाःगु का व । जितः लुमन –पिपुल्स क्याम्पसय् ‘बाखं दबू’ पौया पितब्वज्या जूबलय् न्वा जक न्वानाः लँदुच्छि न्यासिकाः ध्याक्वय् च्वंगु चःबिइ च्व फाकः यंकागु । ‘का मफु ला छ, न्यासि वने अल्सि चाःगु का’ धकाः न्वानागु लुमं । अबलय् वया काय् म्ह्याय्पिं व प्रमिलापिं न्हिलाः न्हिलाः जक सुवाः हे बिउ थें ताल । ‘राजदाइनं यानाः थौं बाः न्यासिवन ।’

‘आः न्ह्याबलें भचा भचा बाहालय् हे न्यासि जुइमाल’ धाये । तर जितः लुमं नि अपिचाब्यागु स्वाहानेपुलिइ तुतां चुयाः गथे थहांकुहां वने फइ ? बिचरा ।गनं सफू पितब्वज्या जुइबलय् नाति बज्र जहानपिं नाप अप्वः धयाथें वः । थथे वःगुया निगू हुनि दु । छता ला भाषा साहित्य प्रति वया तसकं नुगःक्वसाः ।

मेता अबलय् पितब्वज्या जुइगु सफू बछि मुलं मीगु याइ । हः व हे न्यायेत नं व वइगु खः ला धया थें च्वं । न्ह्याथँसां वया भाषा साहित्यया ज्याझ्वलय् वये तसकं हे न्ह्याः । अय्सां वया छता खँ जीवनय् यायेगु ज्या पूमवन – व छु धाःसा सत्यमोहन दाइनं ‘किलं नये मफुगु पौ’ धकाः गबलय् गबलय् निसेंयागु ब्वनापौ मुनातःगुया सफू पिथनादिल ।

अथे हे वया नं थीथी नेवाः भाय्या ब्वनापौ व सफू दगुबहालय् तःजिक ब्वज्या यायेगु तातुना दु । जितः नं वंक्वःपतिं छंके छु छु दु, जितः बियाः ग्वाहालि या धकाः हालाच्वनी । जिं जिउ धकाः वयात भलास बियातयागु खः । तर व थः मफुगु व माक्व ग्वाहालि मदुगुलिं जुइ व ज्या वं यानाः क्यनेमफुत । आः वयात हनेत व हे ब्वज्या छता झीसं याना क्यनेफत धाःसा बांलाइ ताया ।