नेभा केन्द्रीय विभागया नां हिलेगु खँ

त्रिभुवन विश्वविद्यालय अन्तर्गत पाटन क्याम्पसया लागा दुने नेपालभाषाया एमए तगिं ब्वंका वयाच्वंगु नेपालभाषा केन्द्रीय विभागया नां हिलेगु खँ चर्चाय् वयाच्वंगु दु । नां हिले जिउ वा मजिउ धयागु बारे चर्चा परिचर्चा जुयाच्वंगु दु । नां हिलेमाः धाइपिं दु थें हिले मजिउ धाइपिनिगु संख्याः अप्वः खनेदु ।

छुं वाः न्ह्यः किपुली भाषा आयोग व अनया नगरपालिकाया मंकाः ग्वसालय् भाषा गोष्ठी जूगु खः । उगु गोष्ठीया ब्यानरय् नेपालभाषा केन्द्रीय विभागया नांया थासय् नेवार भाषा केन्द्रीय विभाग धकाः च्वया तल । उगु खँ थन हे क्वमचासे भाषा आयोगया भाषाविद्तय्सं नं पटक पटक व जानाजान नेपालभाषा केन्द्रीय विभागया थासय् नेवार भाषा केन्द्रीय विभाग धकाः सम्बोधन जुल ।

थुकियात कयाः उगु ज्याझ्वलय् उपस्थित जुयादीपिं मध्ये प्रा।डा। चन्द्रमान वज्राचार्य लगायतं आपत्ति व विरोध यानादिल । हालय् तिनि नवनियुक्त विभागीय प्रमुख डा। ओमकारेश्वर श्रेष्ठं नं उगु नांया विषयय् गल्ति जूगु धासें खस भाषाविद्तय्त भिंकेत इनाप नापं यानादिल ।
थुगु घटनाया निन्हु ति लिपा नेपालभाषा केन्द्रीय विभागपाखें ग्वसाः ग्वःगु वातावरण दिवसया लसताय् उगु लागा जःखः जूगु छगू ज्याझ्वलय् विभागया न्हूम्ह प्रमुख डा।

ओमकारेश्वर श्रेष्ठं नेपालभाषा विभागया नां हिलाः आः नेवार अध्ययन केन्द्र तयेगु जानकारी बियादिल । अन उपस्थित फुक्क धइथें प्राध्यापक व विद्यार्थीतय्सं नं निपा ल्हातिं तालि थानाः उगु खँयात लसकुस नं यात ।नेपालभाषा केन्द्रीय विभागया नां हिलेगु खँ हालै तिनि न्ह्यःने वःथें च्वंसां यथार्थय् थ्व ताःई न्ह्यवंनिसें कुतः जुयावःगु खः ।

वर्तमान विभागीय प्रमुख डा। ओमकारेवर श्रेष्ठ स्वयां न्ह्यः निम्ह वा स्वम्हम्ह विभागीय प्रमुखया पालंनिसें विभागया नां हिलेगु कुतः जुयावःगु खः । तर विभागीय प्रमुख जुयादीपिंसं थ्व खँयात उलि महत्व मबीवं कुतः ताःमलाःगु जक खः ।थथे विभागया नां हिलेगुया लिउने निता स्वता खं भूमिका म्हिताच्वंगु स्पष्ट खनेदु ।

दकलय् न्हापांगु व महत्वपूर्णगु खँ धयागु खस भाषाया भाषाविद् व बुद्धिजीवीतय्त झीगु ‘नेपालभाषा’ धयागु शब्दय् हे तःधंगु आपत्ति व असन्तोष दु । वय्कःपिनिगु धापूकथं नेपालभाषा धायेबलय् नेपाली भाषा शब्दनाप ज्वःलाः । नेपालभाषा धायेबलय् अलमले जू । उकिं नेपालभाषा धायेगु त्वःताः खसभाषाया भाषाविद् व विद्वानतय्सं नेपालभाषायात नेवार भाषा वा नेवारी भाषा धकाः धायेगु याना वयाच्वंगु दु ।

नेपालभाषा केन्द्रीय विभागया नां हिलाः नेवार अध्ययन केन्द्र यात कि दकले न्हापां त्वःफीगु ज्याखँ धयागु नेवाः भाय् खः । हाल नेपालभाषाया माध्यमं ब्वनेगु व ब्वंकेगु ज्या जुयावःगु ज्या पूर्णकथं बन्द जुइ ।

थन नेपालभाषायात नेवारी धाये मजिउ धयागु हेक्का तकं वय्कःपिंसं तयावःगु खनेमदु । अथे खयाः नं छुं कम्युनिष्ट व प्रगतिशील विचाःयापिं लेखक व बुद्धिजीवीतय्सं धाःसा नेपालभाषा हे धायेगु याना वयाच्वंगु दु ।मेगु खँ धयागु नेपालभाषा केन्द्रीय विभाग मधासे थुकिया नां हिलाः नेवार अध्ययन केन्द्र यात कि हाल ब्वंका वयाच्वंगु विषयवस्तु स्वयाः यक्व थपथाप जुइ व नेवाःतय्गु विषयय् ब्वनेगु व ब्वंकेगु पाठ्यक्रम विस्तार जुइ ।

थथे धायेबलय् हाल नेपालभाषाया साहित्य संस्कृति लगायत जक मखु, नेवार अध्ययन केन्द्र यात कि नेवाःतय्गु कला, कृषि पद्धति, नेवाःतय्गु प्रविधि, आर्थिक जीवन लगायत नं ब्वंकेगु ज्या जुइ । गुकिया सामान्य अर्थकथं ब्वंकेगु पाठ्यक्रम व उकी दुथ्याइगु विषयवस्तुं ब्यापकता काइ । उकिं नां हिलेमाः धयागु खँय् भाषाविद्तय्गु तर्कयात हे आत्मसात यानाः नवनियुक्त विभागीय प्रमुख डा।

ओमकारेश्वर श्रेष्ठं नेपालभाषा केन्दीय विभागया नां हिलेत कम्मर कसे यानादीगु दु व वय्कःयात विभागया हे निम्ह स्वम्ह प्राध्यापकतय्सं नं ग्वाहालि व लिधंसा नापं बिया वयाच्वंगु खनेदु ।नेपालभाषा केन्द्रीय विभागया नां हिलाः नेवार अध्ययन केन्द्र यात कि दकले न्हापां त्वःफीगु ज्याखँ धयागु नेवाः भाय् खः ।

हाल नेपालभाषाया माध्यमं ब्वनेगु व ब्वंकेगु ज्या जुयावःगु ज्या पूर्णकथं बन्द जुइ । भाषाया माध्यमं खय् वा अंग्रेजी भाषा जूवनी । थ्व यथार्थयात केन्द्रीय विभागया प्रमुख वा वय्कःया जःखः च्वनाः वय्कःयात ह्वानाच्वंपिं सुनानं पित हयाच्वंगु मदु । अर्थात् नेपालभाषा केन्द्रीय विभागया नां हिलाः नेवार अध्ययन केन्द्र यात कि नेपालभाषां ब्वंका वयाच्वंगु ज्या दी व सफू, ब्वनेगु व ब्वंकेगु माध्यम भाय् नेपालभाषां मखुसें खस वा अंग्रजी भाषां जूवनी ।

हाल त्रिभुवन विश्वविद्यालयं हिन्दी भाषा, अंग्रेजी भाषा, नेपाली भाषा लगायतयात केन्द्रीय विभाग मार्फत उगु भाषात ब्वंका वयाच्वंगु दु । थ्व विभागतय् अस्तित्व दत्तले उगु भाषात ब्वंकेगु ज्याय् निरन्तरता दइगु हे जुइ । नेपालभाषा केन्द्रीय विभागया नां दत्तले जक नेपालभाषा माध्यमं एमए ब्वने दइ । नां हिलाः नेवार अध्ययन केन्द्र यात कि नेपालभाषां ब्वंकेगु व ब्वनेगु ज्या दी ।

व थुगु नेपालभाषां एमए ब्वने दइ मखु । उकिं नां हिलेगुया लिउने प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्षरूपं नेपालभाषायात विस्थापित यायेगु हे खनेदु ।
नेपालभाषाया एमए तगिमय् विद्यार्थीतय्गु संख्या म्हो जूगुलिं पाठ्यक्रम विस्तार यायेत विभागया नां हिलेगु तर्क न्ह्यथनेत नं बेर मदु । अध्ययनया विषयवस्तु अप्वल कि विद्यार्थीतय्गु संख्या अप्वये नं फु, सम्भावना दु ।

तर नेपालभाषा कयाः एमए ब्वनीपिं धयागु अप्वः धयाथें भाषानुराग व भाषा प्रेमं जक ब्वं वयाच्वंगु दु धायेमाः । व्यावसायिक रूपं छुं लबः कायेगु उद्देश्यं ब्वं वयाच्वंपिं धयागु द हे मदु धाःसां जिउ । थ्व अवस्थाय् पाठ्यक्रम विस्तार यानाः एमए ब्वनीपिं विद्यार्थीतय्गु संख्या अप्वइ धकाः धायेगु उलि मनासिब खनेमदु ।

नेपालभाषायात विस्थापित यानाः विद्यार्थीतय्गु संख्या अप्वइ धकाः नां हिलेगु गनं गल्ति ला जुइत्यंगु मदु ला रु बिचाः यायेबहः जू ।
अन्तय् विभागया नां हिलेत कम्मर कसे यानादीम्ह वर्तमान विभागीय प्रमुख डा। ओमकारेश्वर श्रेष्ठं थःगु पालय् नां हिलाः छगू महानगु ज्या यायेत्यना धकाः बिचाः यानादी थें, थ्व ज्या याये उलि अःपु मजू ।

वय्कलं थम्हं कुतः यात धाःसा नां हिले हे फइ धकाः विश्वास यानाः आन्तरिक तयारी नापं यानादीगु न्यनेदु । तर थ्व ज्या धौबजि नये थें धाःसा मखु । थ्व खँय् दकलय् न्हापां ला विशेष समितिं पारित यायेमाः । थुकिया लिपा विद्या परिषदं नं पास याकेमाः । विभागीय प्रमुख याकःचां सनाः हाला जुइगु ज्या थ्व मखु । नेपालभाषां ब्वंका वयाच्वंगु थासं नेपालभाषायात विस्थापित याकेगु सवालय् वय्कःनं नेवाःतय्गु विरोधया सामना याये मालीगु ला द हे दु ।