गुफाय् फँसे जूपिं मस्त व बौद्ध ध्यान
उत्तरी थाइल्याण्डया छगू गुफाय् वंगु निवाः न्ह्यवंनिसें १२ म्ह मस्त फँसे जूगु घटना विश्वया फुक्क हे सञ्चार माध्यमया प्रमुख समाचार जुल । १० किलोमिटर ताःहाकःगु छगू गुफाय् दुहां वंपिं १२ म्ह मस्त व छम्ह कोच आकाझाकां तसकं वःगु वां यानाः गुफा लखं जायेवं पिहां वये मफयेक दुने हे फँसे जूगु जुयाच्वन ।
पिहां वयेगु लँ फुक्क लखं जायेवं उपिं दुने हे थात । उमित अनं पिकायेगु लागिं गुफाय् जायाच्वंगु लःयात पम्प यानाः पित छ्वयेगु नं कुतः जूगु खः । तर अन थुलि लः मुनाच्वंगु जुयाच्वन कि उकियात पूवंक खाली यायेगु खःसा प्यला मालीगु खनेदु । तर गुफा दुने प्यला तक च्वने फइगु अवस्था मदु । छाय्धाःसां अन अक्सिजनया मात्रा धमाधम म्हो जुजुं वनाच्वंगु दु ।
गुफाय् अक्सिजन वनेगु मेगु लँपु मदु । उकिं अन गुलि अक्सिजन दु उलिं हे ज्या चले यायेमाः । गुफा दुने अक्सिजनया मात्रा १६ प्रतिशतय् कुहां वयेधुंकल । सामान्यतया झीसं सासः ल्हायेगु फसय् २१ प्रतिशत अक्सिजन दइ । फसय् अक्सिजन कम जुल धाःसा मनूया बिचाः यायेगु क्षमता प्रभावित जू वनी ।
उकिं अक्सिजनया मात्रा दनिबलय् व हानं तसकं वा वयाः गुफाय् थप लः दुहां वने न्ह्यः हे उद्धार याये माःगु आवश्यकता खने दत । उकिं थाई सेनाया गोताखोरत हे दुहां वनाः मस्तय्त पित हयेगु ज्या जूगु खः । छम्ह मचा पित हयेत स्वघौ धइथें ई बित । उपिं गुफा दुहां वनेगु म्हुतु स्वयां करिब ५ किलोमिटर तापाक फँसे जुयाच्वंगु खः ।
फँसे जूपिं मस्त ११ निसें १६ दँ तकयापिं खः । अज्याःगु खिउँसे च्वंगु थासय् निवाः तक फँसे जुलं नं उपिं विचलित धाःसा मजू । न सुं ख्वल, न सुं आँटे चाल । उद्धार याना हःपिं सकलें मस्तय्त तुरुन्त अस्पताल यंकाः उमिगु शारीरिक व मानसिक स्वास्थ्य परीक्षण याःगु खः । परीक्षणं सी दत, उपिं सुयातं हे शारीरिक वा मानसिक समस्या मदु ।
पूर्ण रुपं स्वस्थ दु । उलि कम उमेरयापिं मस्त अज्याःथाय् गथे धैर्य यानाः च्वने फत जुइ ? थ्व धाःसा थौंकन्हय् चर्चाया विषय जुयाच्वंगु दु ।
वास्तवय् थ्व मस्त अन निवाः तकं छफुति हे विचलित मजुसे च्वने फुगुया मू कारण जुयाच्वन – बौद्ध धर्मय् अभ्यास याइगु ध्यान । गुफाय् फँसे जूपिं मस्तय्गु अवस्था सीकेगु लागिं छवाः न्ह्यः बेलायती गोताखोरतय्गु छगू पुचः गुफाय् दुहां वंगु खः ।
अन उमिसं फुक्क हे मस्त मिखा तिसिनाः ध्यानय् च्वनाच्वंगु खंकूगु खः । गोताखोरतय्सं उमिगु ध्यानस्थ किपा नं खिचे यात । छम्ह मचाया मामं मस्त ध्यान यानाच्वंगु जूगुलिं उपिं मख्वसे व मग्यासे च्वने फुगु खः धकाः प्रतिक्रिया बिल । वास्तवय् उमित गुफाय् दुने ध्यान च्वनेगु स्यना बिउम्ह गुरु धाःसा उमि थः हे कोच जुयाच्वन, भाजु इकापोल चान्थोवाङ ।
२५ दँ दुम्ह कोच इकापोलं हे थ्व मस्तय्त गुफाय् दुत यंकूगु खः । उमि ‘वाइल्ड बोहर’ धइगु छगू फुटबल टीम दु । उपिं गुफा प्रवेश जूगु इलय् अन सुख्खा हे तिनि । दुने वनाच्वंगु इलय् आकाझाकां तसकं वा वयाः गुफा लखं जाःगु जुयाच्वन । भाजु इकापोलं अज्याःगु संकटया इलय् गुकथं शान्त जुइगु व धैर्य यायेगु धकाः मस्तय्त स्यना बिसें ध्यान तयेकूगु खः ।
लिसें ध्यानय् च्वनेबलय् गुकथं फयांफछि कम जक शक्ति खर्च यानाः मेगु शक्ति गय् यानाः सञ्चय याना तयेगु धइगु विधि नं स्यना बिउगु खः । इकापोल छगू इलय् थः हे बौद्ध भिक्षु जुइधुंकूम्ह लानाच्वन । वय्कः थाइल्याण्डया माई साई धाःगु थाय्या विहारय् झिदँ तक भिक्षु जीवन हनाः ध्यान साधनाय् पोख्त जुइधुंकूम्ह खः ।
वर्माय् जन्म जूम्ह खःसां मचाबलय् हे मांबौ मदयाः वय्कःयात अजिं लहिना तःगु खः । लिपा थाइल्याण्ड वयाः झिंनिदँ दुबलय् भिक्षु जीवनय् प्रव्रजित जुयादिल । झिदँ तक भिक्षु जुइधुंकाः अजियात स्वयेमाःगु जुयाः हानं गृहस्थीइ लिहां झाल । तर गृहस्थजीवनय् लिहां वःसां थः भिक्षु जुयागु विहारय् धाःसा नियमित रुपं वना हे च्वनीगु जुयाच्वन ।
गृहस्थी जीवनय् वयेधुंकाः इकापोल वाइल्ड बोहर धाःगु मस्तय्गु फुटबल टीमय् सहायक कोच कथं ज्या यानाच्वंगु खः । वय्कःया छम्ह निनिं धाः कथं इकापोल दिपाः हे मकासे घन्टौं तक ध्यान च्वने फुम्ह खः । वं थ्वहे ध्यान च्वनेगु क्षमताया प्रयोग यानाः गुफा दुने मस्तय्त कःघानातःगु जुइमाः ।इकापोल थः नं न्हिंन्हिं हे ध्यान याइम्ह खः ।
थथे गुफाय् फँसे जुइगु थेंज्याःगु अतिकं तनावपूर्ण इलय् नं छफुति हे विचलित मजुसे अज्याःगु सम्पूर्ण तनावयात नियन्त्रणय् तये फइगु माध्यम धइगु ध्यान हे खः । थनिं २६०० दँ न्ह्यः भगवान बुद्धं थः शिष्यतय्त थ्व ध्यान स्यना बिउगु खः । मानसिक शान्ति प्राप्ती यानाः अन्ततः फुक्क कथंया पीडां मुक्त जुइगु लँपुया रुपय् ध्यानयात कायेगु याः ।
थौंकन्हय् थीथी कथंया वैज्ञानिक अनुसन्धानतय्सं नं ध्यानया महत्वयात वैज्ञानिक रुपं हे पुष्टि याना हयाच्वंगु दु । थाईल्याण्ड लगायत विश्वया आपालं देशय् आः ध्यानयात चिन्ता व कुण्ठापाखें मुक्त जुइगु माध्यमया रुपय् कायेगु याना हयाच्वंगु दु । सन् २०१४ य् जोन हप्किन्सपाखें स्वास्थ्य उपचार व उकिया गुणस्तरय् ध्यानया महत्व धइगु विषयय् याःगु अनुसन्धानपाखें पत्ता लगे याःगु खः कि ल्याय्म्ह ल्यासेतय्त जुइगु डिप्रेसन, चिन्ता व तनावया उपचारय् ध्यानं तःधंगु भूमिका म्हितेफु ।
थाइल्याण्डया आपालं स्कूलय् मस्तय् मानसिक विकासया लािगं ध्यान आवश्यक जू धकाः थुकिया अभ्यास याकेगु ज्या नं न्ह्याकाच्वंगु दु । जेन बुद्धिजम्या गुरु थीच न्हात हान्हं धयादी कथं ध्यान यायेबलय् मनूया दिमागय् शान्ति व सद्भावया सिर्जना जुयाच्वंगु दइ गुकियात झीसं मेपिंत प्रदान नं यायेफु ।
अय् जूगुलिं सुं नं शान्तम्ह मनूया न्ह्यःने च्वन धाःसा झी नं शान्त हे जुइ । तंकुलुया न्ह्यःने च्वन धाःसा झी नं तंकुलु हे जुइ ।गुफा दुने उपिं ध्यान यानाच्वन धइगु खँ सार्वजनिक जुइवं छम्ह चित्रकारं भाजु इकापोलं चिचीधिकःपिं १२ म्ह बन्देल (बोहर) तय्त थःगु मुलय् फ्यतुकाः ध्यान याकाच्वंगु कार्टुन च्वःगु खः ।
थौंकन्हय् थ्व कार्टुन थाइल्याण्डय् भाइरल जुयाच्वंगु दु । गुफाय् फँसे जूपिं मस्तय्त थुकथं कःघानातःम्ह खःसां इकापोलं सकलें मस्तय् मांअबुपिंत छपु पौ च्वयाः मस्तय्त गुफाय् ब्वना यंकागु खँय् क्षमा फ्वंगु दु । तर मस्तय् मांबौपिंसं थुकी क्षमा फ्वनेमाःगु छुं खँ मदु धासें इकापोलया ज्यायात च्वछाःगु खः ।
इकापोलं गोताखोरतय्सं थःत बिउगु नसा नं थम्हं मनसे मस्तय्त हे नकूगु खः ।स्वन्हु तकया कुतः लिपा प्रशिक्षक इकापोल लिसें १३ म्हेसितं म्हिगः उद्धार याना हःगु दु । थ्व उद्धारय् बेलायतया छम्ह गोताखोर सीगु खः ।
(थीथी श्रोतया ग्वाहालिं न्ह्यब्वःम्ह ः सुरेश)
LEAVE YOUR COMMENTS