दाहालया मौनतां ब्वलंगु न्ह्यसः

नेपाःया राजनीतिइ चिचीधंगु खँय् नं थःगु बिचाः मदिक्क तयादीम्ह, राजनीतिइ ताः ई न्ह्यवंनिसें छगू कथं निर्णायक भूमिका म्हिता वया च्वनादीम्ह तत्कालिन नेकपा माओवादी केन्द्रया अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल आः नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा)या अध्यक्ष जुइ धुंकाः ताः ई न्ह्यवंनिसें मौन च्वनादीगु दु ।

माओवादी केन्द्र व एमाले एकीकरण जुयाः नेकपा निर्माण जुइ न्ह्यः तक नं लगातार रुपं सार्वजनिक रुपं अभिब्यक्ति बियादीम्ह दाहाल आः थ्यंमथ्यं लच्छि न्ह्यवंनिसें नेपाःया राजनीतिइ मौन च्वनाच्वंगुयात मनूतय्सं रहस्यमय तायेकुसें थीथी कथं अर्थ छ्यानाः न्ह्यसः तकं तयाहःगु दु ।

२०६३ सालया शान्तिपूर्ण जनक्रान्ति लिपा लगातार रुपं नेपाःया राजनीतिइ निर्णायक भूमिका म्हितेगु याना वयाच्वनादीम्ह दाहाल खः । वय्कः सत्ताय् च्वंसां, सत्तां पिने च्वंसां वा न्ह्यागु हे जूसां नं मदिक्क चर्चाय् वया च्वनीम्ह नाप नापं थःगु सशक्त उपस्थिति क्यनेगु व राजनीतिइ महत्वपूर्णम्ह खेलाडीया रुपय् न्ह्यःने वया च्वनादीगु खः ।

उलि जक मखु न्हापा दकले अप्वः नेपाःया राजनीतियात कयाः प्रतिक्रिया बियादीम्ह, चिचीधंगु घटनायात कयाः नं चिउताः तयादीम्ह, नेतातय्त नापलानाः सहलह ब्याकेगु नाप नापं सार्वजनिक समारोहपाखें थःगु ब्यागलं कथंया बिचाः प्वंका वयाच्वनादीम्ह दाहाल खः ।

अथे मौन च्वनादीगुलिं राजनीतियात कयाः चिउताः तइपिं जक मखु स्वयं थः हे कार्यकर्तातय्सं तकं गनं दाहाल निराश जूगु जकं मखु ला धकाः न्ह्यसः तयेगु ज्या यानाहःगु खने दु । देशय् छुं नं कथंया घटना बिकास जुइवं हे हथासं प्रतिक्रिया बियादीम्ह वय्कः दाहाल लिपांगु इलय् वयाः सार्वजनिक ज्याझ्वलय् तकं खास हे खने दयाच्वंगु मदु ।

पहिचानया मुद्दाय् जक मखु डा. गोविन्द केसीया सवाल, गंगामायाया सवालंनिसें वर्तमान सरकारयात तकं अधिनायकवाद धकाः बियाच्वंगु द्वपंयात कयाः तकं दाहाल न्वमवासे च्वनादीगु धइगु दीर्घकालिन रणनीतिइ आधारित खयेमाः काः अधनुमान यायेछिं ।

अले देशय् प्रमुख प्रतिपक्ष दल नेपाली कांग्रेसं नेकपा व ओली नेतृत्वया वर्तमान सरकारयात सर्वसत्तावादी धकाः लगातार रुपं द्वपं बिइगु नापं सरकारया बारे सदनंनिसें सडकय् तकं सः तयेगु याना वयाच्वंगु दु । सरकारया विरुद्ध सतक, सदन, सामाजिक सञ्जाल, संचार माध्यमय् तकं मदिक्क नेपाली कांग्रेसया नेता कार्यकर्ता अले समर्थकतय्सं थःपिनिगु खँ तयेगु अभियान हे न्ह्याकाच्वंगु इलय् नं दाहाल न्वमवासे च्वनादीगुयात मनूतय्सं अर्थपूर्ण रुपं काइगु स्वाभाविक हे खः ।

थः कलाः सीता दाहालया उपचारया निंतिं नेता दाहाल असार ३ गते सिंगापुर वनादीगु खः । अन निवाः तक च्वनादी धुंकाः १७ गते येँय् लिहां वयादीगु खः । येँय् वयादी धुंकाः वय्कः सार्वजनिक ज्याझ्वलय् खास हे सहभागी जूगु खने मदु । छगू निगू जक सार्वजनिक ज्याझ्वलय् सहभागी जुयादीगु दु तर अन नं थौंया राजनीतिक परिस्थिति व प्रमुख प्रतिपक्ष दलं सरकारयात यानाच्वंगु विरोधयात कयाः खास हे खँ तयादीगु खने मदु ।

वय्कः थौंकन्हय् थःगु हे निवासय् मनूत नापलायेगु अले पार्टीया आन्तरिक ज्याझ्वलय् धाःसा वनेगु यानाच्वंगु खनेदु । तर वय्कलं वर्तमान राजनीतिक अवस्थायात कया धाःसा न्ववायेगु यानामदी । थः जहान मफयाच्वंगुलिं मुड मदयाः न्ववाना मदीगु खः ला ? कि वर्तमान प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली नेतृत्वया सरकारप्रति असन्तुष्ट जुयादीगु ?

सत्तापक्ष व प्रतिपक्षया दथुइ थ्व तनावय् थः वन धाःसा कन्हय् वनाः ज्यामछिनी धकाः जकं न्ववायेगु मयासे च्वनादीगु खःला कि ? कि पार्टी एकता जुइ धुंकाः थःगु भूमिका गुज्वःगु जुइ धकाः तायेकादीगु खः अथे मजूगुलिं खः ? थुकथं अनेक कथंया न्ह्यसःत ब्वलनाच्वंगु दु । न्ह्यागु हे जूसां एमाले व माओवादी केन्द्रया दथुइ एकता यानाः नेकपा निर्माण याये धुंकाः वास्तवय् पार्टीया नेता व कार्यकर्तातय्त खास हे उत्साह वयाच्वंगु मदु ।

प्रत्येक नेता कार्यकर्तात थःथःपिनिगु पार्टी दुने आः गज्वःगु भूमिका जुइगु ? पोजिसन छु जुइ धकाः तकं पार्टीया नेतृत्वयात न्यनेगु यानाच्वंगु खने दु । पार्टी खास हे परिचालन जुयाच्वंगु मदु । न्हापांनिसें थःत साथ बिया वयाच्वनादीपिं नेता कर्याकर्तात मध्ये आदिवासी जनजाति, मधेसीनिसें उत्पीडित समुदायया प्रतिनिधित्व यानादीपिं असन्तुष्ट जुया वनाच्वंगु, थःपिंसं हे ल्ह्वनागु पहिचानया मुद्दा आः त्वःता वनेमालीगु अवस्था ब्वलना वःगुलिं नं दाहाल मौन च्वनादीगु खयेमाः धकाः धायेछिं ।

यदि एमाले व माओवादी केन्द्र एकता मजूगु खःसा आःया अवस्थाय् न्हय्गू प्रदेश मध्ये निगू प्रदेशया नां खुसिया आधारय् गुकथं तयेगु ज्या अःपुक यात अथे याये फइगु अवस्था मदइगु खः । पहिचानया आधारय् प्रदेशया नां तयेमाः धकाः न्हापांनिसें सः थ्वयेका वयाच्वंपिं माओवादी केन्द्रया नेता कार्यकर्तात तकं थुगु सवालय् मौन च्वना वनाच्वंगु दु ।

न्हापा बहुपहिचानया आधारय् नां तयेत तयार धकाः धाःसा एमाले तकं आःया अवस्थाय् पहिचानयात स्वीकार मयाइगु अवस्थाय् वनाः खुसिया नामं प्रदेशया नां तयेगु याना वनाच्वंगु दु । अथे हे ‘पहिचान भेटिने द्वन्द्व मेटिने’ धकाः नारा बिउगु नेपाली कांग्रेसं तकं लिपांगु इलय् वयाः पहिचानयात बेवास्ता याना खुसिया नामं प्रदेशया नां तयेगु ज्याय् न्ह्याः वंगु खनेदु ।

थुगु ल्याखं स्वल धाःसा सत्तापक्ष नेकपा व प्रमुख प्रतिपक्ष कांग्रेस निगुलिं जानाः ६ नम्बर प्रदेशया नां कर्णाली अले ४ नम्बर प्रदेशया नां गण्डकी धकाः तयेगु ज्या याःगु खने दु । थुगु ल्याखं स्वल धाःसा आःया अवस्थाय् राजनीतिक दल दुने पहिचानया मुद्दा तसकं कमजोर जूगु दु । पहिचानया मुद्दा कमजोर जूगु धइगु छगू कथं नेकपाया अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल नं पहिचानया सवालय् लिलिचिला वनाच्वंगु खः धकाः धायेफइगु अवस्था दु ।

थुकथं पहिचानया मुद्दाय् जक मखु डा. गोविन्द केसीया सवाल, गंगामायाया सवालंनिसें वर्तमान सरकारयात तकं अधिनायकवाद धकाः बियाच्वंगु द्वपंयात कयाः तकं दाहाल न्वमवासे च्वनादीगु धइगु दीर्घकालिन रणनीतिइ आधारित खयेमाः धकाः अनुमान यायेछिं । दाहाल मौनताय् दुसां नेकपाया हे मेम्ह अध्यक्ष नापं प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीं धाःसा प्रमुख प्रतिपक्षयात तकं हाथ्या बिइगु कथं न्ववाना वयाच्वनादीगु दु ।

न्ह्यागु हे जूसां थ्व इलय् पुष्पकमल दाहाल सार्वजनिक रुपं राजनीतिक घटनाक्रमयात कयाः न्वमवासे च्वनादीगुया महत्वपूर्ण अर्थ दु । धात्थें वय्कलं छाय् न्ववाना मदीगु खः धकाः कन्हय्या दिनय् अवश्य नं वय्कलं हे कनादी जुइमाः ।