हाम्वःया फाइदा
हाम्वः स्वताजि दु – तुयुगु, हाकुगु व ह्याउँगु । हाकुगु हाम्वः अप्वः यानाः पुजापाठय् छ्यलेगु याइसा थज्याःगु हाम्वः हे वासःया रुपय् नं अप्वः छ्यलेगु याइ । ह्याउँगु हाम्वः अचारय् तयाः नयेत हे अप्वः छ्यली । तुयुगु हाम्वः नयेत नं छ्यली, वासः दयेकेत नं छ्यली । चिकुलां हाम्वः नयेगु यात धाःसा झीगु म्हयात ऊर्जा दइ । अले म्ह सक्रिय जुइ । हाम्वलय् तःताजि हे प्रोटिन, क्याल्सियम, बी कम्प्लेक्स व कार्बोहाइड्रेट दइ ।
हाम्वलय् ‘मोनो अन स्याचुरेटेड फेट्टी एसिड’ दइ, गुकिं म्हय् दइगु बाय्ड कोलेस्ट्रोलयात कम यानाः गुड कोलेस्ट्रोल अर्थात एचडीएल अप्वयेकेगुली ग्वाहालि याइ ।थुकिं नुगःस्येँ सम्बन्धि ल्वय्, हर्ट अटाय्क आदि जुइगु सम्भावना नं कम यानाबी । हाम्वःया सेवनं यानाः तनाव तापानावनी, मानसिक दुर्बलता जुइमखु । प्राचीन इलंनिसें हे समाःज्वलंया रुपय् नं हाम्वः छ्यला वयाच्वंगु दु । हाम्वःचिकनं नं यक्व हे फाइदा याः । हाम्वलय् पोषक तत्व यक्व हे दु ।
कफ थेंज्याःगु ल्वय् लंकेत नं हाम्वःया सेवनं फाइदा याः । हाम्वःया सेवनं नयेगु रुचि अप्वयेकी, अले थुकिं नर्भस सिस्टमयात बल बी । थ्वं वात, पित्त व कफ नष्ट याइ । हाम्वःचिकनं म्हय् मालिस यायेगु यानाच्वन धाःसा म्ह याकनं बुराबुरि जुइमखु ।थुकिया मालिसं त्यानुगु नं लनी । थुकिं सँ हाकुसे व ख्वातुसे च्वनाः बल्लाकी । थुकिं छ्यंगूयात सनबर्नपाखें मुक्ति बी । चिकुलां हाम्वःचिकं बुलेगु यात धाःसा छ्यंगू सुख्खा जुइमखु, ख्वालय् नं चमक दयावइ ।
हाम्वःया मेमेगु गुण
क्यान्सरपाखें सुरक्षा बी ः हाम्वलय् ‘सेसमीन’ नांयागु एन्टी अक्सिडेन्ट दइ, गुकिं क्यान्सरया कोष वृद्धि जुइके मबीगुया लिसेलिसें उकियात जीवित यानातइगु रसायनया उत्पादनयात पनेत नं ग्वाहालि याइ ।
तनाव कम यानाबी ः थुकी नियासिन नांगु भिटामिन दइ, गुकिं तनाव व डिप्रेसन कम यायेत ग्वाहालि याइ ।
नुगःस्येँया मांसपेशीयात स्वस्थ यानातइ ः हाम्वलय् क्याल्सियम, आइरन, म्याग्नेसियम, जिन्क व सेलेनियम थेंज्याःगु खनिज पदार्थ दइ, गुकिं नुगःस्येँया मांसपेशियात सुथां लाक्क ज्या यायेत ग्वाहालि याइ, अले नुगः थ्याक्क थ्याक्क इलय् धुकुधुकु मिनेत ग्वाहालि याइ ।
ह्याउँमस्तय्गु क्वँय् बल्लाकी ः हाम्वलय् डायटरी प्रोटीन व एमिनो एसिड दइ, गुकिं मस्तय्गु क्वँय्या विकास जुइकेत व बल्लाकेत ग्वाहालि याइ । दसुया रुपय् १०० ग्राम हाम्वलय् थ्यंमथ्यं १८ ग्राम प्रोटीन दइ, गुगु मस्तय्गु विकासया निंतिं मदयेक मगाःगु खः ।
प्वाथय् दुम्ह मिसा व भ्रूणयात स्वस्थ याइ ः हाम्वलय् फोलिक एसिड दु, अथे जुयाः थुकिं प्वाथय् दुम्ह मिसायात स्वस्थ यानातयेत व भू्रणया विकास यायेत ग्वाहालि याइ ।
डायबिटिजया वासःयात प्रभावकारी दयेकी ः थुकिं हाइ ब्लड प्रेसरयात कम यायेगुया लिसेलिसें थुकिया एन्टी ग्लिसेमिक प्रभावं हिइ ग्लुकोजया स्तर ३६ प्रतिशत कम यायेत ग्वाहालि याइ । गबलय् थ्वं डायबिटिजया वासः ग्लिबेंक्लेमाइड ९न्ष्दिभलअबिmष्मभ० लिसे जानाः ज्या याइ । अथे जुयाः टाइप–२ डाइबिटिजया ल्वगियात थुकिं ग्वाहालि जुइ ।
मचाछेँ स्याःगु लनी ः हाम्वः नचुक निनाः हाम्वःचिकनय् हे ल्वाकछ्यानाः पलख क्वाकाः त्यपुचाय् लेप तयाबिल वा बुलाबिल धाःसा मचाछेँ (पाठेघर) स्याःगु क्वलाइ ।
याकनं ब्यथा जुइकेत ः ७० ग्राम हाकुहाम्वः छ्यानाः २४ घन्टाया निंतिं लखय् फ्वयादिसँ । सुथय् छानय् यानाः ब्यथा जुयाच्वंम्ह मिसायात त्वंकादिसँ । मचा याकनं बुइ ।
हि कुहां वःसा ः प्वाथय् दुम्ह वा मचा बूम्ह मिसाया योनिं हि वयेगु दिके मफयाच्वन धाःसा हाम्वः व तछ्व छ्यानाः चिनि ल्वाकछ्यानाः कस्तिलिसे फ्ययेकादिसँ ।
प्वाः स्याःसा ः २०–२५ ग्राम हाम्वः न्ह्ययाः क्वाःलखं क्वचिना छ्वल धाःसा प्वाः स्याःगु लनी ।
अलःकै ः हाकुहाम्वः न्ह्ययाः ख्वाउँलखं क्वचिनाछ्वयेगु यानाच्वन धाःसा हि मवःगु अलःकै लनावनी ।
हिखि ः हाकुहाम्वः छब्व मिश्री न्याब्व ल्वाकछ्यानाः निनाः च्वलेचिया दुरुलिसे सेवन यात धाःसा हिखि फाये म्वाःलावनी ।
च्व अप्वः फायेमालीगु ः सुथय् व बहनी तौला (हाम्वःलड्डु) नयेगु यात धाःसा याकनं याकनं च्व फायेमालीगु जुइमखु ।
कब्जियत ः ६० ग्राम ति हाम्वः कयाः छ्यानादिसँ अनंलि उकी चाकुसवाः वयेकेत छुं ल्वाकछ्यानादिसँ । थ्व नयाबिलकि कब्जियत नाश जुइ ।
तुँचा दाःसा ः छ्यनय् तुँचा (डेन्ड्रफ) दायाच्वंगु दुसा छ्यनय् हाम्वःचिकं तिलादिसँ । वयां ३० मिनेट लिपा क्वाःलखय् प्याकाः तिसिइ धुंगु रुमालं छ्यनय् हिनादिसँ । रुमाल ख्वाउँल कि हानं रुमाल क्वाःलखय् थुनाः तिसिनाः छ्यनय् हिनादिसँ । थथे ५ मिनेट तक यानाच्वनादिसँ । वयां भचा जायेकाः ख्वाउँ लखं सँ चायाछ्वयादिसँ, तुँचा वनी ।
सुख्खा मुसु ः सर्दिं यानाः सुख्खा मुसु वयाच्वन धाःसा प्यंगू न्यागू चम्चा मिश्री व उलि हे मात्राय् हाम्वः कयाः ल्वाकछ्यानादिसँ । थुकियात छगू गिलास लखय् दायेकादिसँ । लः बागू गिलास जुइक सुपाः वनकि ल्ह्वनादिसँ । थथे यानाः सुथय्, सनिलय् व बहनी यानाः स्वक्वः त्वनादिसँ, मुसु लनावनी ।
मिं पूसा ः हाम्वः लखय् तयाः अचार थें च्वंक निनादिसँ । मिं पूथाय् थुकिं हे तफिक लेप तयादिसँ, हियुगु लनावनी ।
मानसिक दुर्बलता ः हाम्वः व साखः उलि उलि हे कयाः ल्वाकछ्यानादिसँ । उकिया लड्डु दयेकादिसँ । न्हिं न्हिं निक्वः छगः छगः लड्डु दुरुलिसें नयाबिल धाःसा मानसिक दुर्बलता व तनाव तापानावनी । शक्ति दइ । थाकु थाकुगु ज्या यायेबलय् स्वांस्वां वइगु व याकनं बुराबुरि जुइगु बन्द जुइ ।
वाया उपचार ः सुथन्हापां व सनिलय् थ्यंमथ्यं ५०–५० ग्रामया मात्राय् हाकुहाम्वः बुलुहुं बुलुहुं न्ह्ययाः लः त्वनाबिल धाःसा वा बल्लाइ । वाखि नं थाइमखु । अले सने धुंकूगु वा हाकनं मसनावनी ।
मचां लासाय् च्व फाःसा ः मचां द्यनाच्वनीबलय् लासाय् च्व वयेकीगु जुयाच्वन धाःसा हाकुहाम्वः सियाः साखः तयाः उकिया लड्डु दयेकादिसँ । मचायात थ्व लड्डु बहनी द्यने न्ह्यः न्हिं छगः छगः नकादिसँ । मचां लासाय् च्व वयेकेगु मयानाहइ ।
साहा साहा स्याःसा ः साहा साहा (जोर्नी) स्याःसा वा जँ स्याःसा छिं हाम्वःचिकनय् हिं व सुंपालु भचा भचा तयाः उकियात क्वाकादिसँ । अनंलि थ्व चिकनं स्याःथाय् बुलादिसँ । स्याःगु लनावनी ।
मर्कय् जूसा ः तुति मर्कय् जूसा हाम्वः निनाः उकियात क्वाःलखय् तयादिसँ । लः पेस्ट दयेकेत गाक्क जक दुगु जुइमाः । थ्व पेस्ट मर्कय् जूथाय् लेप तयाः उकी कापतं चिनादिसँ । याउँइ ।
LEAVE YOUR COMMENTS