छुँया संरक्षण याइगु हिरण्यवर्ण महाविहार

छुँतय्सं बीगु दुःख, इमिगु कारणं हैरान मजूपिं धइपिं सुं हे दइमखु । छिगु, जिगु अले झीगु छेँय् सकलें छुँतय्सं बीगु दुःखं हैरान जुयाच्वंगु दइ । गबलें लं, वसः खुना बीगु, गबले लाकां त्यात्याः यानाबीगु, प्वःचिनातःगु नसाज्वलं यंकीगु वा छ्यालब्याल यानाबीगु, पुलां पुलांगु छेँया अंगः, बसि, क्वलापू ह्वखना बीगु आदि ज्या याइगुलिं छुँतय्पाखें सास्ति नयेमाःपिं यक्वं दु ।

झी मध्ये सकसिनं धइथें छुँयात बिसिकेगु निंतिं अनेकौं उपाय नं नाले धुंकूगु दु । अले अझं नालाच्वंगु दयेमाः । थथे यक्वसिनं छुँ बिसिकेगु निंतिं अनेकौं उपाय नालाच्वंगु इलय् स्वनिगःया हे गुगुं थासय् छुँया संरक्षण नं यायेगु ज्या जुयाच्वंगु दु धइगु खँ न्यनेबलय् भचा पत्याः याये थाकूगु जक मखु अजू चायापुगु नं खँ खः । स्वनिगः दुने हे छगः अज्याःगु देगः दु, गन छुँतय्गु निंतिं हे धकाः न्हियान्हिथं नसाज्वलं फ्यायेगु याइ ।

यल लाय्कू लागा लिक्कं लाःगु हिरण्यवर्ण महाविहार (गोल्डेन टेम्पल) अज्याःगु हे छगू धार्मिकस्थल खः, गुकिया नां नं छुँया नामं हे तयाःगु व छुँतय्गु निंतिं हे धकाः नसाज्वलं छुटे यानाः तयेगु याइ । देगः निर्माणलिसें हे छुँया इतिहास नं स्वानाच्वंगुलिं आतकं संरक्षण जुयाच्वंगु हिरण्यवर्ण महाविहार संरक्षण समितिया अध्यक्ष विकास धाख्वां कनादी । शाक्यमुनि बुद्ध विरामजमान जुयाबिज्याःगु गण्डक कुटी नांया क्वथाय् छुँतय्गु निंतिं न्हिंन्हिं नसाज्वलं फ्यायेगु यानाच्वंगु खः ।

सनिलय् जुइगु नित्य पुजा लिपा छुँतय् निंतिं धकाः नसाज्वलं तयाः क्वथा बन्द यायेगु याइ । वय्कलं धयादी, ‘छुँयात नं न्हय्गू भाग तयाः तयेगु याइ अले इमिसं छुटे याःगु भाग नयाः च्वनी ।’दकलय् अजू चायापुगु खँ ला छु दु धाःसां अनच्वंपिं छुँतय्सं छुं क्षति याइमखु । धाख्वां धयादी, ‘देगः जःखः (परिसर)या गुगुं नं थासय् आतक नं प्वाः खंगु वा गुगुं सामानया क्षति जूगु मदुनि ।’ छेँय् छेँय् दइपिं छुँत स्वयां थन (देगलय्) च्वंपिं छुँत फरक प्रकृतिया जूगु वय्कलं धयादी ।

देगः जःखः जक मखसे अनच्वंपिं छुँतय्सं नापं च्वंपिं जःलाखःलाया छेँय् वंसां तकं आतक दुःख बिउगु धइगु मसिउनि । उमेर वने धुंकूपिं मनूतय्सं नं महाविहारया छुँ न्हापांनिसें आतकं शान्त व ज्ञानी स्वभावया जूगु अनया वासिन्दातय्सं धाःगु दु ।
स्वयम्भू महाचैत्य स्थापना जुइधुंकाः थुगु थासय् लुँ थेंज्याःगु वर्णया व हिरा थें थीगु मिखा दुगु हिरण्यिक छुं बास याःगु खः । थ्व हे थासय् महाविहार दयेकूगुलिं महाविहारया नां नं व हे छुँया नामं हिरण्यवर्ण जूवंगु खः ।

लिच्छवि जुजु भाष्करदेवया पालय् आजु चक्रेश्वर न्हियान्हिं गुह्येश्वरीया दर्शनया निंतिं वनीगु खः । चिकुलाया इलय् छन्हु वसपोल लँ दापा जुयाः भग्नावशेष जूगु पिंगला विहार थ्यन । अन छगः चैत्य खनेवं वसपोल न्हिंन्हिं अन हे वनेगु यात । आजुं छन्हु म्हगसय् उगु थासय् भगवान बुद्धं थःगु मूर्ति ल्हानाच्वंगु व उकियात प्रतिस्थापन यात धाःसा पुण्य प्राप्त जुइ धइगु खँ सीकल । जुजु भाष्करदेवयात वसपोल आजुं उगु खँ न्यंकल ।

जुजुं नं मूर्ति दुगु उगु थासय् उत्खनन यानाः शंखम्वलं यलय् दुतहल । तर देगः निर्माण मजूतले उकियात तत्कालया निंतिं न्याखाचुकय् तयेगु व उम्ह आजुं न्हिंन्हिं पुजा यायेगु खँ जुल । वयां लिपा जुजुं न्हूगु विहार (न्याःबहाः) दयेकाः उगु मूर्तित अन हे ल्ह्यःगु खः । छन्हु जुजुयात भगवान बुद्धं म्हगसय् थःत न्हूगु विहारय् स्वयां नं रत्न चैत्यय् यंकूसा पुण्य जुइ धकाः हिरण्यिक छुँ बासं च्वनाच्वंगु थासय् वनेगु इच्छा क्यंगुलिं जुजु थ्व विषयय् ज्योतिषनापं सल्लाह यात ।

ज्योतिषतय्सं लुँ (सुनौलो) वर्ण व हिरा थें थीगु मिखा दुम्ह छुँ स्वयम्भू रत्न चैत्यया पश्चिम दिशाय् च्वंगु प्रमाणित यात । व हे ल्याखं उगु थासय् हिरण्यवर्ण महाविहार दयेकूगु खः । जुजु भाष्कारदेवं नेपाल संवत् १६५ निसें १६७ निदँ बिकाः उगु देगः दयेके बिउगु धइगु इतिहासय् न्ह्यथनातःगु दु ।

न्याद्वलं मल्याक सर्वसंघ सदस्य दुगु थ्व महाविहार नेपाःया हे दकलय् अप्वः सदस्य दुगु महाविहार खः । थ्व देगलय् छम्ह ज्याथम्ह व छम्ह मचा यानाः निम्ह पुजारी दइ । उकीमध्ये नं मचाम्ह पुजारी मुख्य व ज्याथम्ह सहायक पुजारी जुइ ।
हिरण्यवर्ण महाविहारय् थुलिमछिं छुँत दु कि उकिया ल्याः गुलि धइगु यकीन तकं जुइफुगु मदु ।

सम्बन्धित बुखँ

LEAVE YOUR COMMENTS