ग्वलया मचातिया जात्रा
जलद वैद्य
थौं तछलागा अस्तमि, अर्थात भलभल अस्तमि । भलभलास्तमि नं धाइगु थौंया दिंयात ग्वलया स्थानीय नेवाः समुदायं तःजिक हनेगु याइ । थौंया हे दिनय् ग्वलया स्थानीय नेवाः समुदायं तःजिक ‘मचातिया जात्रा’ नं हनेगु याइ ।
ग्वल अर्थात जय बागेश्वरी स्वयां भचा च्वय् च्वंगु सतलं निम्ह नच्चापिं (कुमारि) मिसामचा व छम्ह नच्चाम्ह (कुमार) मिजंमचायात त्रिशुलय् तियाः नगर परिक्रमा यानाः जात्रा याइगु खः । थुकियात हे चलनचल्तीया भासं ‘मचातिया जात्रा’ धायेगु याना वयाच्वंगु दु । लिपांगु इलय् थ्व जात्रायात त्रिशुल जात्रा नं धायेगु याना हयाच्वंगु दु ।
जय बागेश्वरीं न्ह्याइगु थ्व जात्राय् निम्ह मिसा मचायात जवं खवं व मिजं मचायात दथुइ तयाः जात्रा याइगु खः । जात्रा याइपिं मिचा मचायात बागेश्वरी व व कुमारि मिजं मचायात भैरवया प्रतीककथं कायेगु यानातःगु दु । मचातिया जात्राय् जात्रा याइपिं थुपिं मस्त ल्ययेगु ज्या धाःसा बैशाख पुन्हिुकुन्हु याइगु खः । बैशाख पुन्हि अर्थात बागेश्वरी जयन्तीकुन्हु त्रिशुलय् तियाः जात्रा यायपिं थुपिं मिसा व मिजं मचायात ल्यइगु खः ।
मचातिया जात्राया बाखंकथं ग्वल देशय् दैत्यं मस्तय्त नयेगु यायेवं उकियात ब्वला सायेकथं राक्षसया मस्तय्त नं त्रिशुलय् तिउगु व व इलंनिसें मस्त नये मखुत धइकथं शर्त ल्हाकाः राक्षसं ग्वल देय् त्वःताः वंगु मान्यता दु । थुकथं हे येँया थः सीम्ह काययात बचे याये मफुम्ह कलाःया अविश्वासयात कयाः नं थ्व जात्रा न्यायेकूगु धइगु विश्वास यानातःगु दु ।
थ्व जात्रा जुजु यक्ष मल्लया पालय् नेपाल संवत् ६३४ निसे शुरु जुयाः न्ह्याका वयाच्वंगु धइगु विश्वास दु । साधक व तान्त्रिकाचार्य नं जुयाच्वंम्ह बच्छलेश्वरीया पुजारी मनिबन्धुं थ्व जात्रा न्ह्याकूगु धइगु स्थानीयतय् धापू दु ।
तान्त्रिक पद्दतिकथं न्हापा गुंगू खत दयेकाः जात्रा यायेगु याना वयाच्वंगुलिइ थौंकन्हय् आर्थिक अभावया कारणं स्वंगू खः जक दयेकाः जात्रा यायेगु याना वयाच्वंगु दु । थुकथं स्वंगू खःमध्ये जग बागेश्वरीं शुरु याइगु छगू हे खतय् निम्ह मिजं, छम्ह मिसा मचा यानाः स्वम्ह मस्त तयाः जात्रा याइगु खःसा उखे पशपुतिं शुरु याइगु जात्राय् छगू खतय् मिसा व छगू खतय् मिजं मचा तयाः जात्रा याइगु खः । नियमकथं थ्व जात्राय् गणेश, भैरव व कुमार नापं गुम्ह कुमारि नं दयेमाः । तर ईया अभावया कारणं वा जात्रायात माक्व ई बी मफुगुनापं कुमारि जुइम्ह नं माले थाकुलिं स्वंगू जक रथय् सीमित जुयाः जात्रा यायेगु याना
वयाच्वंगु खः । थुकथं थौं भलभलास्तमिया दिं थ्व नखः त्रिशुललिसें राक्षसयात त्याकूगु लसताया प्रतीककथं स्थानीय ग्वलया नेवाः समुदायं तःजिक थीथी परम्परागत व सांस्कृतिक बाजंलिसें झःझः धायेक थ्व जात्रा हनेगु याना वयाच्वंगु दु ।
LEAVE YOUR COMMENTS