ने. सं. ११४४ चौलागा द्वादशी -

‘गणेद्यः’यात बारे कार्याशाला गोष्ठि

येँ(नेपालभाषा टाइम्स)- नेवाः समाजय् गणेद्यःया थाय् बिस्कं दु । छुं गुगुं नं पुजा वा संस्कारलिसें धार्मिक ज्याखँ अनुष्ठान आदि याइबलय् दकलय् न्हापां गणेद्यःया पुजा याइ । गणेद्यःया पुजा मयायेकं छुं नं ज्या पूवनी मखु धइगु मान्यता दु । थ्व हे गणेद्यःयात कयाः वंगु शनिवाः थनया मखं त्वालय् छगू कार्यशाला गोष्ठि जूगु दु ।

रत्नकीर्ति महाविहार अध्ययन मण्डल मखंबहाःया ग्वसालय् गणेद्यःया बारे उगु गोष्ठि जूगु खः । गोष्ठिइ अनुसन्धानकर्तालिसें संस्कृतिया अध्ययेता जितेन्द्रविलास वज्राचार्यं गणेद्यःया थीथी पक्षयात कयाः ज्यापौ न्ह्यब्वयादीगु खः । वज्राचार्यं गणेद्यःया म्हगः, बां, विराजमान जुयाच्वंगु अवस्था, गणेद्यःया उं, दिशा, थीथी ज्वंसा, नां, ल्हाःलिसें गणेद्यःया विशेषतायात कयाः ज्यापौ न्ह्यब्वयादीगु खः ।

मूलतः झीसं महाद्यः व पार्वतीया काय, ताःहाकःगु स्वं व भराय्ग्वगु भ्वरि दुम्ह, अले तिछुँ बां दुम्ह, चिचिग्वःगु मिखा व फकं हःथें ततपाःगु न्हाय्पं दुम्हकथं गणेद्यःयात म्हसीका वयाच्वनागु दु । ज्यापौ न्ह्यब्वयादिसें वज्राचार्यं निकानिसें झिंखुका तक ल्हाः दुम्ह गणेद्यःयात गणपति, लम्बोदर, गणनायक, विनायक, एक दन्त, विघ्नहर्ता आदि अनेक नामं नं म्हसीका वयाच्वनागु दु धयादिल । किसिया थें भराय्ग्वःगु छ्यं व म्हगः दुम्ह, वा (दन्त) पिहां वःम्ह व स्वं दुम्ह द्यःकथं गणेद्यःयात कायेगु यानातःगु वय्कलं कनादिल ।

थीथी उं (वर्ण)य् दइम्ह अप्वःथें गणेद्यःया स्वं खवपाखे चाःतुलाच्वंगु दइगु खःसां गनं गनं धाःसा जवपाखे चाःतुगु स्वं दुम्ह गणेद्यः नं दुगु खँकनादिसें थुकथं जवपाखे चाःतुगु स्वं दुम्ह गणेद्यःयात भोग चले मजूसां थ्व खँ आधिकारिक रुपं गुगुं नं सफुतिइ न्ह्यथनातःगु धाःसा मदु धयादिल । मुख्य रुपं तुयुगु वर्णया गणेद्यःयात भोग चले मजूगु वय्कःया धापू दु ।

अप्वःथें प्यका ल्हाः दुम्ह गणेद्यः दुसां थ्व बाहेकं निका, च्याका, झिका, झिंनिका व झिंखुका ल्हाः दुम्ह तक गणेद्यः दुगु खँ कनादिसें वय्कलं थुपिं गणेद्यवं थीथी कथंया हे ज्वँसा ज्वनातइगु जानकारी बियादिल । न्ह्यागु दिशापाखे नं स्वयाच्वंपिं गणेद्यः दइ धासें गणेद्यवं मुख्य यानाः पा, लड्डु, लैं, स्वां ज्वनातइगु खःसां थ्व बाहेकं गनं गनं सफू, जपमाः, धनुष, वाण, तरवार, ढाल, गदा, पलेस्वां, गं, वज्र आदि ज्वँसा ज्वनातःम्ह गणेद्यः नं दुगु वय्कलं धयादिल ।

स्वनिगलय् सूर्यविनायक जलविनायक वा क्वय्ना गणेद्यः, कार्यविनायक, अशोक विनायक वा चन्द्रविनायक यात मुख्य गणेद्यःकथं कायेगु याना वयाच्वंगु व गणेद्यःयात मूलत रक्षक, ऋद्धिसिद्धिया प्रतीककथं माने याना वयाच्वंगु वय्कःया धापू दु ।

नेवाः संस्कारय् मचाजंक्व, बाः¥हाः तयेगु, कय्तापुजा, इहि, इहिपा, ज्याःजंक्वलिसें मेगु छुं नं संस्कार, संस्कृति, पुजा, नखःचखः आदि ज्या यायेबलय् गणेद्यःयात निं दकलय् न्हापां पुजा यायेगु चलन दु । थुकथं पुजा यायेबलय् पिने थापना यानातःम्ह गणेद्यःयाथाय् तक वने सम्भव मजुइगु अवस्थाय् नेवाःतय्सं सुकुन्दाय् दुम्ह गणेद्यःया नि न्हापां पुज्यानाः थ्व चलन कायम यानातःगु वय्कःया धापू दु । स्वनिगःया थीथी थासय् दुपिं गणेद्यःयात थीथीकथंया नामं म्हसीकेगु यानावयाच्वंगु व उगु नां गुकथं च्वन धइगु बारे नं वय्कलं दृष्टान्त न्ह्यब्वयादीगु खः । ज्यापौ न्ह्यब्वयेगु झ्वलय् नेवाःतय्सं धार्मिक एकताया दसु न्ह्यब्वयेकथं थाय्कथं खतय् व रथय् तयाः गणेद्यःया जात्रा यायेगु यानावयाच्वंगु नं वय्कलं कनादिल ।

ज्यापौयात कयाः सह प्रा. मदनसेन वज्राचार्यं टिप्पणी यानादीगु ज्याझ्वलय् रत्नकीर्ति महाविहारया छ्याञ्जे सागरमान वज्राचार्य, अध्ययन मण्डलया दुजःलिसें च्वमि सुजनविलास वज्राचार्यं नुगःखँ तयादीगु खः । ज्याझ्वः रविन्द्र वज्राचार्यया सभापतित्वय् जूगु खः ।