ये“–चीन रेलया प्रस्ताव तयार ,नेपालय् रेल हयेत भारत–चीन दथुइ धेंधेंबल्लाः !

येँ – प्रधान–मन्त्री केपी ओलीया भारत भ्रमणय् भारतया रक्सौलंनिसें नेपाःया राजधानी येँ तक रेल हयेगु धकाः सहमति जूगुया नापनापं हे चीनया केरुङंनिसें येँय् तक रेल हयेगु चिनियाँ परियोजना बारे नं प्रस्ताव तयार जूगु खँ सीदुगु दु ।
येँ–केरुङ स्वाइगु उगु रेलमार्गया लागिं नेपाःपाखें प्रारम्भिक अध्ययन यानाः तयार याःगु प्रतिवेदन वंगु निवाः न्ह्यः तिनि चीनय् छ्वःगु खः ।

नेपालं छ्वःगु प्रस्तावय् केरुङंनिसें येँय् तक ७५ किलोमिटर ताःहाकःगु रेलमार्ग दयेकेमाः धइगु खँ दुथ्याः ।थ्व रेल येँय् थ्यनेधुंकाः थनं मुग्लिङ तक यंकेगु व मुग्लिङं हानं बायाः छपु पोखरा तक व मेगु लुम्बिनी तक यंकेगु प्रस्ताव नं उकी दुथ्याः । येँनं पोखरा तकया लम्बाई १८७ किलोमिटर जुइसा व मुग्लिङं लुम्बिनी तकया लम्बाई १४० किलोमिटर जुइ । थ्व लँ दयेकेगु थाय् धाःसा गनं पहाड व गनं समथर जुइगु जुयाः उकिया लागत नं थाय् स्वयाः पाइगु खँ धाःगु दु । केरुङ–येँया रुट तसकं थाकुगु थासय् लाःगुलिं थन दयेकीगु रेलमार्गया लागत प्रति किलोमिटर ४ अर्ब ५० करोड तका तुइगु अनुमान दु ।

येँनं पोखरा वनेगु रेलमार्गया लागत प्रति किलोमिटर ३ अर्ब तका तुइगु खनेदुसा लुम्बिनीपाखेया समथर लागाय् धाःसा प्रति किलोमिटर १ अर्ब तका तुइगु अनुमान दु । यदि लँय् गनं सुरुङ म्हुइ माल वा ताःहाकःगु ताँ दयेके माल धाःसा उकिया लागत अझ अप्वइगु खँ नं धाःगु दु । प्रधानमन्त्री केपी ओलीं निदँ न्ह्यः यानादीगु चीन भ्रमणया झ्वलय् थ्व रेलमार्गया सम्झौता यानादीगु खः । आः भारतं नं येँय् थ्यंक हे रेल हयेगु धाःगुलिं नेपालय् रेल ब्वाकेगु लागिं चीन व भारतया दथुइ धेंधेंबल्लाः जूगु अनुमान यानाहःगु दु ।

वंगु वि.सं. २०७२ साल भदौया ७ गते कैलालीया टीकापुरय् च्याम्ह प्रहरीया ज्यान वंक जूगु घटनाय् ल्हाः दुपिं धकाः ज्वनातःपिं स्थानीय थारूतय् छेँजःपिं थौंकन्हय् अलपत्र अवस्थाय् लानाच्वंगु खँ सीदुगु दु । थ्व घटनाय् ल्हाः दुपिं धकाः प्रहरीं २६ म्ह स्थानीय थारूतय्त ज्वनाः कुना तःगु दु । वंगु चुनावय् अत्यधिक मत हयाः त्याःम्ह सांसद रेशम चौधरीयात तकं सरकारं आः तक ज्वनाः त्वःतूगु मदुनि । थ्व झ्वलय् थःपिनि छेँजःयात ज्वना तःगुलिं उमित न्याय बी माल धकाः उमि छेँय् च्वंपिं थःथितिपिं राजधानी येँय् वयाः थीथी थासय् धाः वनाच्वंगु खँ सदिुगु दु ।

गन न्ह्याथाय् धाः वंसां उमिगु खँ सुनां नं मन्यंगुलिं उमिसं येँय् छगू पत्रकार सम्मेलन यानाः थःपिनि दुःख प्वंकेगु ज्या याःगु दु । टीकापुरय् भदौ ७ गते उगु काण्ड जुइधुंकाः वयां कन्हय् कुन्हु हे प्रशासनं कफ्र्यु तयातःगु इलय् अन च्वंपिं आपालं थारूतय्गु छेँ तोडफोड यायेगु लिसें पसः लुटे यायेगु ज्या जूगु खँ उमिसं कंगु दु । उगु इलय् लुटपाट जुयाच्वंगु खंसां नं प्रहरीं बचे याः मवःगुलिं थ्व ज्याय् प्रहरीया समेत ल्हाः दयेमाः धकाः नं उमिसं द्वपं बिउगु दु ।

आः ज्वनातःपिं मध्ये श्रवण चौधरी छम्ह नाबालिग जूगु व करण चौधरी नांयाम्ह छम्ह मानसिक सन्तुलन मदुम्ह जूगुलिं उमित जेलय् मतसे सुधारगृहय् छ्वया बी माल धकाः इनाप यानां नं वास्ता मयाःगु खँ छेँजःपिंसं धाःगु दु । टीकापुर काण्डय् ल्हाः दु धकाः आः ज्वनातःपिं सकलें निर्दोष जूगु खँ उमिसं धाःगु दु । थ्व काण्डयात कयाः सरकार थम्हं हे गठन याःगु उच्चस्तरीय आयोग व राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगं गठन याःगु छानबिन समितिया रिपोर्ट तकं सरकारं आः तक सार्वजनिक मयाःगुलिं उकियात सार्वजनिक यायेत नं छेँजःपिंसं इनाप याःगु दु ।

खुदँ दुने येँ–रक्सौल रेल
भारतया रक्सौलंनिसें राजधानी येँय् तक रेल हयेगु धकाः प्रम ओलीया भ्रमणय् आः नकतिनि जूगु सहमति वास्तवय् नेपाः–भारत दथुया तसकं पुलांगु हे प्रस्ताव खः । भारतय् ब्रिटिश शासन दुगु इलय् थनिं ११५ दँ न्ह्यः हे तत्कालिन इष्ट इण्डिया कम्पनीया सरकारं नेपाः समक्ष थ्व प्रस्ताव तःगु खः । अबले येँय् तक हे रेल हयेगु धकाः ज्या शुरु जूगु खःसां लिपा अमलेखगञ्ज तक जक हयाः त्वःतल । आः येँय् तक हे हयेगु धकाः हानं खँ न्ह्याःगु दु । थुकिया लागिं भारतं दछिया दुने सम्भाव्यता अध्ययन यायेगु व खुदँया दुने ज्या सम्पन्न यायेगु सहमति जूगु दु । थ्व रेल छु रुट जुयाः हयेगु व उकिया लागत गुलि तुइ धइगु खँ धाःसा आः तक स्पष्ट मजूनि ।