ने. सं. ११४४ ञलागा पारू -

इतिहासया गलत व्याख्या

‘नेपाःया विगतया इतिहासय् साम्प्रदायिक एकता, सौहार्दता दु, जातिगत विद्वेष मदु । आः वयाः सम्प्रदायिक विद्वेष, कलह थनेत जनजाति धाःपिं सक्रिय । थ्व तत्व राष्ट्रिय एकताया निंतिं खतरा, थुकियात पनेमाः ।’ थौं देय्या राजनीतिइ, धर्म प्रशासन हरेक क्षेत्रय् हालिमुहालि यानाः थःगु शक्ति प्रदर्शन याना जुइपिं, तइपिं कथित वर्गतसें थज्याःगु भ्रम ह्वलाच्वंगु दु । थःगु हक, अधिकार, पहिचानया नितिं संघर्षरत, विभेदं पीडित जनतातय्त अपराधी खंकाः, अनेककथं बदनाम, बेइज्जत यायेगु हर्कत नालाच्वंगु दु । विगतया इतिहासय् देशय् साम्प्रदायिक सौहार्दता दु धकाः गुगु हल्ला थौं यानाच्वन व स्वयम इतिहासया गलत व्याख्या खः । तोडमोड खः । इतिहासयात थःगु ल्हातिइ तयाः थः गथे खेलवाड यायेगु दाउ खः । इतिहासयात थःगु स्वार्थसिद्ध यायेत व्याख्या यायेगु यानाच्वंगु दु । छथ्वः सत्तासीन वर्गं ।म्हिगःया इतिहासय् थीथी जाति, जनजाति दथुइ पिनें शान्ति खने दयेफु, द्वन्द्व खने मदयेफु । तर व शान्ति, व द्वन्द्वरहित स्थिति थीथी जाति, जनजातितय् दथुइ दुगु सौहार्दताया छुमां मखु । व फुक्क शान्ति मात्र मसानया शान्ति खः । यथार्थय् सलंसः दँ तक थःगु ल्हातिइ शक्ति तयाः हुकुमी शासन न्ह्याकाच्वंपिं जाति वर्गया न्ह्यःने अनेक सीमान्तकृत जाति, जनजाति, वर्गत निःसहाय, निरीह । इपि थज्याःगु क्रुर विभेद व दमनय् लानाच्वन कि इमिसं थःगु अधिकारया निंतिं छगः आखः तक नं नवायेत असम्भव ।

सलंसः दँ तक थःगु ल्हातिइ शक्ति तयाः हुकुमी शासन न्ह्याकाच्वंपिं जाति वर्गया न्ह्यःने अनेक सीमान्तकृत जाति, जनजाति, वर्गत निःसहाय, निरीह । इपि थज्याःगु क्रुर विभेद व दमनय् लानाच्वन कि इमिसं थःगु अधिकारया निंतिं छगः आखः तक नं नवायेत असम्भव ।

विभेदया दमनग्रस्त पीडित जनता अबलय् मूक जक जुयाच्वनेत बाध्य । शासकवर्गतय् न्ह्यवःसा जुइत विवश । नुगलय् असह्य पीडा, वेदना, फयाः नं इतिहासय् सलंसः दँतक सीमान्तकृत वर्गत म्हुतुप्वाः तिनाः मौन च्वनाच्वने माल । संघर्षय् कुहां वये मफुत । सीमान्तकृत वर्गत शक्तिइ आसिन वर्गया दास जुयाः म्वाये माल । इपि प्याडा जुयाः सने माल । थ्व विभेदंग्रस्त आदिवासी, जनजाति, मिसा, दलित, निम्न जातिया वर्गत इतिहाय् मौन, शान्तिपूर्ण सहिष्णु जूगु धइगु थ्व इमिगु अबलय्या बाध्यता खः । व इमिगु वास्तविकता मखु । दमन, शोषणयात बाध्य जुयाः फयेमाःपिं जनतां क्यंगु थःगु निरीहता, मौन विकृतियात हे थौं जातिगत, साम्प्रदायिक सौहार्दता, शान्ति धकाः अर्थ छ्यायेगु ज्या जुल । गुगु सरासर झूठ खः, गलत खः ।
विगतया इतिहासं देशय् सही अर्थय् साम्प्रदायिक न्याय बी मफुत । शासकवर्ग व वया आसेपासे जातं राज्य शासनया नामय् थःथःगु जाति, समूह सम्प्रदायया बर्चस्व स्थापित यायेगु, निरन्तरता बीगु हर्कतत छ्यल । देशय् आदिकालंनिसें थःगु भाषा, धर्म, संस्कृति नालाः भूमिपुत्र जुया च्वंपिं आदिवासी, जनजातितय्त क्वत्यल । पीडित सम्प्रदाय, जातजातितय्सं शक्तिहीन जुयाः दमनकारी जाति, सम्प्रदायया विरोध याये मफुगु जक खः, इतिहासय् । विगतया इतिहासय् जातिगत, साम्प्रदायिक सौहार्दता, भाइचाराया दु धइगु तथ्यया प्रमाण मखु व ।

इतिहासया व्याख्या ईकथं ल्वयेक हिली । शक्तिया आडय् इतिहासया व्याख्यायात सुनानं सदां थःगु याना तये फइमखु । शक्तिया हेरफेर जुयाच्वनी । थौं देशय् चेतना, शिक्षा गाक्कं चकने धुंकूगु दु । विश्वनापया सम्पर्क तच्वये धुंकल । थःगु हक अधिकारया निंतिं संघर्षशील जुइमाः धइगु सन्देश विश्वया अनेक क्रान्तिं बी धुंकल । उपनिवेशवाद, साम्राज्यावाद क्वःदये धुंकल । तर नव उपनिवेशवादी, नव साम्राज्यवादी शक्तितय् उदय थौं जुयाच्वंगु दु । आन्तरिक नव उपनिवेशवाद, नव साम्राज्यवादीतय् खतरा देय् दुने दुने उसिं सना हयाच्वंगु दु । शक्तिया प्रहार यानाः अल्पसंख्यकतय् पहिचानयात धू धू यायेत स्वयाच्वंगु दु । थ्व फासिवादया खतरा देशय् नं झंझं तच्वया वयाच्वंगु दु । थःगु हक, अधिकार, पहिचान मालेगु, दावा यायेगु आपराधिक क्रिया मखु । मानवअधिकारया विषय खः । थःगु हकहितया निंतिं सः थ्वयेकीपिंत छाय् थौं देय् समाजया शान्ति, सौहार्दता स्यंकेत स्वइपिं खंकल ? थौं सीमान्तकृत जातिवर्गतय्सं न्ह्याकूगु संघर्ष देय्या शान्ति सौहार्दताया निंतिं खः । शान्ति व समानता क्यत्यलेत मखु ।