ने. सं. ११४४ कछलागा पारू -

कोभिडया हल्लाय् चलःया प्रकोप

नेपाः पहाडी मुलुक खः । थनया आपालं थाय् डाँडाकाँडा व भीर पाखां जायाच्वंगु दु। अथे जुयाः नं दँय्दसं थें नेपाःया थीथी थासय् चलः वनाः व खुसिबाः वयाः आपालं मनूत सीगु क्रम जारी जुयाच्वंगु दु। थुकिया लागिं सरकारं दँय्दसं थें प्रधानमन्त्रीया अध्यक्षताय् राहत कोष खडा याना तःगु नं दु। अथे खःसां दँय् सलंसः धइथें मनूतय् ज्यान वनेगु क्रम धाःसा जारी हे जुयाच्वंगु दु। आः नं सरकारं चलः व खुसि बालं पीडिततय् लागिं राहत कोष खडा यानातःगु दु। उगु हे कोषपाखें पीडिततय्त ग्वाहालि यायेगु क्रम नं जारी जुयाच्वंगु दु। अथे खःसां पूवंक पूर्व तयारी मदुगु कारणं कोरोनाया कारणं पीडित सर्वसाधारण मनूत आः नं चलः व खुसि बालं यानाः पीडित जुयाच्वने माःगु दु। आः नकतिनि हे जक बाह्रबिसे लागाय्
वःगु खुसिबाः व चलःया कारणं अन आपालं मनूत विस्थापित जुइ मालाच्वंगु दुसा गुलिं बेपत्ता व धनजनया क्षति नं जुयाच्वंगु दु ।

थज्याःगु क्रम देय्न्यंकं वर्षा ऋतु सुरु जुइवं दँय्दसं जारी जुइ । थ्व झीगु थेंज्याःगु पहाडी मुलुकया लागिं नियमित आकस्मिकता धाःसां जिउ । थन सलंसः मनूत खुसिबालं सिनाच्वनी । तर उकियात पनेगु लागिं पूर्व तयारी धाःसा याइ मखु। खुसि त्यलाः छेँ दनीपिंत सरकारं पने फुगु स्थिति हे मदु। सुकुम्बासीया नामं खुसि सिथय् च्वंगु पर्ति जग्गाय् छेँ दनाच्वंपिंत पने मफुगु कारणं जक खुसि जःखः आपालं मनूत बसोबास यानाच्वंगु दु। मनहरा, खुसिबुँ, धोबीघाट, बल्खु अले ग्वंगःबुँ जःखःनिसें बालाजु तकया खुसि जःखः स्वयेगु खत धाःसा द्वलंद्वःया ल्याखय् सुकुम्बासी वस्ती दु। थ्व वस्तीइ गरिब, निमुखा व छेँ मदुपिं जक मखु थीथी कथंया राजनीतिक शरण कयाः च्वनाच्वंपिं व थःथःगु जिल्लाय् ढलान छेँ दुपिं मनूत तकं सुकुम्बासी जुयाः च्वनाच्वंगु दु। उमित सरकारं थनेत स्वःसां नं थन फुगु स्थिति मदु। छाय्धाःसां सरकार नं उमिगु हे भोट कयाः त्याना वःम्ह खः ।

दलाल, पूँजीपति व भूमाफियातय्गु कारणं थौं चुनाव त्याइगु व बुइगु स्थिति खने दये धुकूगुलिं अज्याःपिं नक्कली सुकुम्बासी व सक्कली हुकुमबासीतय्त स्वनिगः जःखःया सुकुम्बासी वस्तीं पितिने मफुगु खः । आः नं राजधानी लिक्कया पूर्वी जिल्ला सिन्धुपाल्चोक व पश्चिमाञ्चल गुल्मी जिल्लाय् चलः वनाः आपालं गां सम्पर्कविहिन जुयाच्वंगु दु। थःथिति म्वात ला सित ला सुनानं सिउगु मखु। गुलिं लाश प्रहरी व सेनां उद्धार यानाः नं
लाशया मुचुल्का उठे याये मफुगु अवस्था दु। अथे जुयाच्वंगु इलय् चलःया जोखिमया कारणं सलंसः परिवार बजार वया च्वनाच्वंगु दु। थ्व कोरोनाया कारणं मनूत हुलकुल जुयाः च्वने मजिइगु ई धाःसां उकियात ध्यान तये फयाच्वंगु मदुनि । ई कथं थःपिं गुकथं जीवन गुजारा यायेगु व न्हियान्हिथं थें वा वयाच्वंगु कारणं चलः व खुसि बाःपाखें तापाक च्वनाः नं थःपिं गथे बचे जुइफइ धइगु खँय् सकसियां ध्यान केन्द्रित जुयाच्वंगु दु । थ्व थुगुसी हे जक खने दुगु अवस्था धाःसा मखु। थगुने नं अज्याःगु कथं हे तराई लागाय् आपालं मनूत खुसिबालं चुइका यंकाः सित । अथेहे लँ चुइकूगु कारणं थःपिं गन थ्यंके माःगु खः अन थ्यंके मफइगु स्थिति ब्वलन ।

झीगु देसय् थज्याःगु कथं खुसिबाः वयाः चलः वयाः मनूतय् ज्यान वनाच्वंगु दुसां उकियात सुरक्षा निकाय व दैवी प्रकोप राहत कोषपाखें मजुइकेगु योजना धाःसा दयेके फयाच्वंगु मदु। थ्व धइगु झी इन्जिनियर, ओभरसियर अले निर्माण व्यवसायीतय्सं लँ दयेकेगु इलय् ताँ दयेकेगु इलय् व धः दयेकेगु इलय् गुलि मजबूत यानाः व ध्यबा मनसें यायेमाःगु खः, अथे याये मफुगु कारणं खः ।

यातायात उलि बांलाक चले मजूगु कारणं थुगुसी लँ, धः व नहरत उलि मर्मत यायेगु, भिंकेगु व संरक्षण यायेगु ज्या म्हो जक जुयाच्वंगु दु। दँय्दसं थें असारे विकास निर्माण प्रक्रियां थुगुसी नं आपालं बजेट फुकेगु ज्या जुयाच्वंगु दु। थ्व खँय् ध्यान तयाः स्वयेगु खःसां पूर्व तयारी मयासें लँ, ताँ नापं विकास निर्माणया ज्या थज्याःगु इलय् न्ह्याकेगु सुरु याःगु कारणं नं थाय्थासय् चलः वनेगु क्रम सुरु जुयाच्वंगु खः । च्वय् भीड जुइक जुइकं लँ दयेकेत डोजर वा स्काइभेटर चले याइगु कारणं नं गुलिं थासय् कृत्रिम चलः वनाच्वंगु दु। इलय् ज्या न्ह्याकेगु चलन मदुगु व मानवीय कारणं नं चलः वनीगु व खुसिबाः मनूतय् वस्तीइ दुहां वइगु ज्या जुयाच्वंगु दु। छुं दँ न्ह्यः ख्वपया राधेराधे लागाय् वःगु खुसिबाः वा मनूतय् वस्तीइ दुहां वंगु कारण अथेहे जनता सचेत मजूगुलिं खः । अर्थात् खुसियात गुलि जग्गा त्वःतेमाःगु खः, अतिक्रमण यानाः नयेत स्वयेवं सर्प, सरिता वा खुसि थें चलः व खुसिबाः खःम्येय् थें हारां जुयाः पिहां वइगु नं स्वाभाविक हे खः ।

गांगामय् गाडी चले मजूगु व गाडी चले जुइगु लँ थाय्थासय् स्यनाः चले जुइगु स्थिति मदुगु कारणं न्यासि वनाः सम्पर्क यायेमाःगु स्थिति गुल्मी जिल्लाया आपालं गाविसय् खने दयाच्वंगु दु। थज्याःगु दशा खने दयाः नं सरकारं छुं कथं हेलिकोप्टरया व्यवस्था यायेगु वा सेवा मार्फत् अन अन्न व खाद्यान्नया व्यवस्था यायेगु धइगु कथं नियम पूवंकाच्वंगु मदु। थ्व फुक्कं खँयात ध्यानय् तयाः स्वयेगु खःसा झीगु देसय् थज्याःगु कथं खुसिबाः वयाः चलः वयाः मनूतय् ज्यान वनाच्वंगु दुसां उकियात सुरक्षा निकाय व दैवी प्रकोप राहत कोषपाखें मजुइकेगु योजना धाःसा दयेके फयाच्वंगु मदु। थ्व धइगु झी इन्जिनियर, ओभरसियर अले निर्माण व्यवसायीतय्सं लँ दयेकेगु इलय् ताँ दयेकेगु इलय् व धः दयेकेगु इलय् गुलि मजबूत यानाः व ध्यबा मनसें यायेमाःगु खः, अथे याये मफुगु कारणं खः ।

सञ्चारया विकास, यातायातया सुविधा मखुत धाःसा हवाई यातायात तकं प्रयोग यायेगु वातावरण दुगु इलय् तकं गां गां सम्पर्कविहिन जुयाच्वंगु धइगु तसकं हे जनतायात गुमराहय् तया तयेगु थें जुयाच्वंगु दु। अथे जुयाः नं इलय् हे सरकारं छु साधन प्रयोग यात धाःसा सर्वसाधारण जनताया जीवन सामान्य जुइगु धइगु स्वयेमाः । मखुत धाःसा झन् अप्वः क्षति जूवनी । चीनय् झीथाय् स्वयां आपालं खुसिबाः वइगु व मनूत चुइकीगु जूसां चुइका यंकेधुंकूपिं मनूतय्त तकं उद्धार याइपिं दइ । झीथाय् नं अज्याःगु ब्यवस्था याये फयेकेमाः ।