जिगु लुमन्तिइ वातावरण दिवस
प्रा.डा. धर्मराज डंगोल
जीवन हनेगु इलय् मनूत थीथी थासय् थ्यनी, न्हूपिं पासापिं नापलाइ, पुलांपिं पासापिं नापलायेगु म्हो जुजुुं वनी । जि जिगु प्राकृतिक विज्ञान संग्रहालयया अफिसय् च्वंच्वनाःगु इलय् निम्हतिपू जितः नाप लायेत झाल, २०७५ साल मंसिर पाखे । साहित्यकार गंगा कर्माचार्य पौडेलजु व वयकःया भाःत चित्रकार हेम पौडेलजु । चित्रकारयाके भंmगःपंक्षीतय्गु चित्रकला व वैज्ञानिक नमुना दु धयादिल । झंगपंक्षीया नमूनात प्राकृतिक विज्ञान संग्रहालययात लःल्हाना बिइगु नापं चित्रकला प्रदर्शनी यायेगु इच्छा निम्हेसिनं व्यक्त यानादिल । मन याउँसे च्वन । संग्रहालययात बांलाइगुलिं जिं ज्यू धया ।
गंगाजु लिसे मचाबाखं च्वयेगु गोष्ठीइ नं नापलात, फोनं नं खँ जुल । बाखं च्वयेगु झ्वलय् नं तःकमछि खँ जुल । वय्कःया पासापिं ब्वनाः संग्रहालय स्वः नं झाल ।
छन्हु गंगाजु २०७६ वैसाख महिनाय् झाल, अबलय् जि रिटार्यड जुइधुंकल । अफिसय् छता ज्या दुगुलिं वनागु, वय्कःयात नं नापलात । चित्रकला प्रदर्शनी यायेगु व झंगःपंक्षीया नमुना हस्तान्तरण यायेगु ज्या पूमवंनिगुु खँ कनादिल । जून ५ (जेठ २२) य् विश्व वातावरण दिवसया न्हि कुन्हु चित्रकला प्रदर्शनी व नमुना हस्तान्तरण यायेगु कार्यक्रम दयेकेगु धया । वय्कः लय्तायादिल । उकुन्हु हे पुस्तकालया क्वथाय् गंगाजु, प्राकृतिक संग्रहालयया कर्मचारी देवेन्द्र व जि च्वना वातावरण दिवस हनेत कार्यक्रम दयेका ।
वातावरण दिवसय् हेम पौडेलजुयागु चित्रकला प्रर्दशनी छवाःतक यायेगु, झंगःपंक्षीया नमुना लःल्हायेगु, झंगःपंक्षी सम्बन्धि बाखं ब्वनेगु, वातावरण, वनस्पति व झंगःपंक्षीबारे अनुसन्धानया लिच्वः न्ह्यब्वयेगु, च्वःगु बाखंत सम्पादन यानाः सपूm नं पिकाःसां बांलाइ धकाः सल्लाहसाहुति जुल । थ्व कार्यक्रम यायेत थीथी संस्था माःगुलिं न्यागू संस्था ल्ययेगु ज्या जुल । प्राकृतिक विज्ञान संग्रहालयय् कार्यक्रम यायेगु, अनुसन्धानया बारे प्रस्तुति यायेत सामाजिक तथा वातावरणीय अनुसन्धान संस्था–नेपाल, मस्तय्गु बाखं च्वयेत बाल वाङ्गमय् तथा साहित्य केन्द्र, प्रकाशनया लागि विवेक सिर्जनशील प्रकाशन गृह, अले हेम–गंगाकला साहित्य प्रतिष्ठानं चित्रकला प्रदर्शनी व जलपानया बन्दोवस्त यायेत थ्व न्यागू संस्थाया दथुइ सहकार्य याना न्ह्याः वनेगु बिचाः जुल ।
वैसाख महिनाय् हानं विकेक सिर्जनशिल प्रकाशन गृहलय् छगू बैठक जुल । बाल वाङ्गमय् तथा साहित्य केन्द्रयापिं १३ म्ह बाखं च्वमिपिं, संग्रहालयपाखें निम्ह बाखंच्वमि देवेन्द्र व जेनिशा अले जि छम्ह सामाजिक तथा वातावरणीय अनुसन्धान संस्था–नेपाल पाखें फुक्क यानाः १६ पु बाखं च्वयेगु क्वःजित । झंगपंक्षीया बारे ज्ञान मदुगुलिं बालवाङ्गमय् तथा प्रकाशन केन्द्रं झंगःपंक्षीया बारे डा. हेम सागर बरालयात इनाप यानाः वय्कःयागु छगू प्रस्तुतीकरण याकेगु ज्या यायेत पहल याइगु जुल ।
२०७६ जेष्ठ २ गते डा. बरालं झंगपंक्षीयागु बारे ज्ञान बियादिल । बाखंच्वमि भाजु मय्जुपिंसं बाखं च्वयेगु ज्या न्ह्याकादिल ।
सामाजिक तथा वातावरण अध्ययन संस्थां वातावरण दिवसया ग्वसा ग्वयेगु, प्रचार प्रसार यायेगु ज्या न्ह्याकल । फेसबुकय् ३० म्ह विद्यार्थी व शिक्षकपिनिगु नां संकलन यायेगु ज्या जुल, मेगु संस्थां सःतेमाःपिंत ब्वनापौ छ्वयेगु ज्या यात ।
वातावारण दिवस २०१९ जून ५ (२०७६ जेठ २२)
वातावरण दिवसयागु उद्घाटन
थ्व वातावरण दिवसयागु उद्घाटन प्राकृतिक विज्ञान संग्रहालयया न्हूम्ह प्रमुख डा. गणेश बहादुर थापां यानादिल । कार्यक्रमय् झायादीपिं सकसितं व कार्यक्रम आयोजकपिंत लसकुस यासें कार्यक्रम सफल जुइमा धकाः थःगु नुगःखँ तयादिल ।
चित्रकला प्रदर्शन
चित्रकला प्रदर्शन जेठ २२ निसें २९ गते तक छवाः जूगु खः । झायादीपिंसं अवलोकन यानादिल । गुलिं चित्रय् झंगःपंक्षी जक, गुलिं चित्रय् यक्व झंगःपंक्षीत वासस्थानय् च्वनाच्वंगु, नसा मालाच्वंगु, थीथी ज्ञान कायेत गाःमगाः जू ।
झंगपंक्षीया नमुना हस्तान्तरण
झंगपंक्षीया नमुना हस्तान्तरण ज्याझ्वः न्ह्याकल, वरिष्ठ चित्रकार हेम पौडेलं संग्रहालयया प्रमुखयात नमुनात हस्तान्तरण यानादिल । जम्मा २२ प्रजातियापिं झंगःपंक्षीया नमुना मुनातःगु जुयाच्वन ।
वातावरण, वनस्पति व झंगपंक्षीया प्रस्तुति
जिं सामाजिक तथा वातावरणीय अनुसन्धान संस्था–नेपालयागु वातावरण व वनस्पतिया अध्ययन अनुसन्धानया नतिजाया बारे प्रस्तुतिकरण याना । जिगु प्रस्तुति पश्चिम चितवनय् दइगु घाँय्, झाः व सिमायाबारे न्हापां कना । चितवनयागु राप्ती खुसि सिथय् दइगु सिम्वबु व भेल्लर हे मुख्य सिमात खः धकाः कना । वयां लिपा थन दुगु वनस्पति मनूतय्त नं यक्व ज्याःलगे जू, पशुतय्त नं ज्याःलगे जूगु खँ कना । उलिजक मखु झंगःपंक्षीतय्त ज्यालगे जू धया । अले भारतया महाराष्ट्रया छगू जिल्लाय् जूगु सिम्वबु सिमाय् गुलि झंगःपंक्षीतय्त च्वनेत स्वः दयेकेत थाय् बिया तइ धकाः कना ।
नापं गुलि झंगःपंक्षीत नसाया लागि थ्व सिम्वबु सिमाय् आश्रित जुइ धयागु अनुसन्धानया लिच्वः कना । व अनुसन्धानया लिच्व खँ ४०–४१ थीथी झंगःपंक्षीत नसाया लागि जक, अले ४०–४१ थीथी झंगःपंक्षीत आराम यायेत जक अथवा स्व दयेका बाय् च्वनेत सिम्वबु सिमाय् च्वनी । धायेबलय् सिम्वबु सिमा मंतकि अन उलिमछि थीथी प्रजातियापि झंगःपंक्षी व थासय् वनी मखु धयागु खँ झीसं सयेका कायेज्यू, नापं झंगःपंक्षी संरक्षण यायेगु खःसा झीसं सिम्वबु सिमा नं संरक्षण यायेमा धकाः न्यंका ।
बाखं ब्वनेगु ज्या
बाखं च्वमिपिंसं च्वयाहःगु बाखंत ब्वनाः न्यंकादिल । बाखं च्वया हयेमलाःपिंसं थःम्हं च्वयेत सनागु बाखंया रुपरेखा कनादिल । यक्वसिनं बाखं क्वःया बारे च्वयाः हयादीगुलिं विनय कसजुं बाखंया पात्र हिलादीत सुझाव बियादिल ।
बाखं च्वमिपिंस बाखं ब्वने सिधयेकाः ब्वति कयादीपिंसं थःपिंसं नं बाखं च्वये सयेकेगु इच्छा प्वंकादिल । अले बाखंच्वमि विनय कसजुं सयेके मंदुपि १५–२० जना मुन धाःसा बाखं च्वयेगु विधि स्यना बिइगु खँ तयादिल ।
कार्यक्रमं नुगः थिल
कार्यक्रमयागु प्रभाव बांलाःगु तायेकल । विद्यार्थीपिंसं नं बाखं च्वयेगु धाल । त्रिचन्द कलेजय् जूलोजी ब्वनाः झंगपंक्षीया बारे अनुसन्धान याःपिं सविन केसी व अमित नेपालीं नं बाखं च्वयेगु धाःबलय् लापा थाना लसकुस याःगु ई जिं ल्वःमंकां ल्वःमंके मफु । नापं किपूया म्हाय्मचा मधु महर्जनं थम्हं यानागु अनुसन्धान लोर्खकेया बारे च्वसु च्वयेगु धाल । वातावारण, झंगःपंक्षी व वनस्पतिया बारे बाखं च्वयेगु ज्याझ्वः न्ह्याःवंगु खँ जिं एम.एससी. ब्वनाच्वम्ह दिपा डंगोलयात कनाबलय् वं नं बाखं च्वये धाल । वं छपु बाखं पट्टुया बारे मेगु लहरे वनमाराया बारे निपु बाखं च्वयाः साप्ताहिक पत्रिकाय् पिकाये धुकंल ।
अन्तय्
थ्व प्राकृतिक विज्ञान संग्रहालयलय् जूगु वातावरण दिवसं सहकार्य यायेगु भावना ब्वलंकूगु, झंगःपंक्षीया नमुना प्राकृतिक विज्ञान संग्रहालययात लःल्हाःगु, झिंन्यापुु बाखं च्वयेधुंकूगु नापं सविन व अमितं नं बाखं च्वयाब्यूगु अले मधुं नं छपु च्वसू च्वयाः पिकाःगु खँ जितः लुमना वःगु दु । व वातावरण दिवसं च्वयेगु वातावरण सिर्जना यायेफुगु खनाः व वातावरण दिवस ताःलाःगु जुल धइगु मतिइ वन । लिपा लिपा नं थ्व सिवय् नं बांलाक धिसिलाक्क वातावरण दिवस हनेगु इच्छा शक्ति ब्वलना च्वंगु दु । जिगु नुगलय् लुमन्तिया स्वां ह्वया च्वन ।
LEAVE YOUR COMMENTS