ने. सं. ११४४ चौलाथ्व द्वादशी -

नीच्वनेगु झीगु पुलांगु नियम

कोरोना भाइरसया कारणं क्वारन्टाइन बारे यक्व चर्चा जुयाच्वंगुलिं नेवाः समाजय् न्हापा प्रचलन जुयाच्वंगु परम्परागत ‘क्वारन्टाइन’ व्यवस्था हाकनं लुमंका बिउगु दु । उकुन्हु बीबीसीं ल्हासा नेवाः व्यापारीतय् नीच्वनेगु चलन बारे चिहाकःगु डकुमेन्ट्री पिथंबलय् झन यक्वसिनं थुकिया बारे सिल ।

न्हापा ल्हासां लिहां वःपिं बंजाःतय्सं भिम्पू जक मखु ल्वय् नं ज्वना वयेफु धकाः इमित छत्थुं छेँय् दुत महसे पिने अलग तयातइगु खः । लिपा पिने च्वने म्वायेक छेँय् च्वने जिउगु व्यवस्था याःसां अलग क्वथाय् च्वनेमाःगु यानातःगु खः । भुतुलिइ, देकुतिइ व मेपिनिगु क्वथाय् दुहां वने मजिउ । मेपिंत थिइ नं मजिउ । इमि न्हिछिया छकः जक नइ । इमिगु चिप इमिसं हे सिलिइ । अले न्हिंन्हिं म्वःल्हुइमाः । बाःछि थथे च्वने धुंकाः पुजा यानाः शुद्ध जुइधुसेंलि तिनि इपिं मेपिं सरह छेँय् च्वने दइ । थ्व ल्हासा नेवाः परिवारतय् दुगु चलनयात ‘नीच्वनेगु’ धाइ । पिनेया फोहोर म्हय् प्यपुना वयेफुगु व पिनें वःपिंके छुं ल्वय् दुसा छेँय् च्वंपिंत पुने फइगु भय दुगुलिं थथे याइगु खः । थौंकन्हय्या भासं क्वारन्टाइनय् च्वनेगु धाःसां पाइ मखु ।

तर थ्व व्यवस्थायात उबलय् स्वास्थ्ययागु ल्याखं सिबें धार्मिक ल्याखं स्वइगु जुल । पिनें वःपिं व्यापारीत नीच्वनेगु अथवा पूच्वनेगु क्वचायेकाः हनुमान ध्वाखाय् जात न्यायेगु धकाः वनेमाः । अन सुइगः ध्यबा सरकारी शुल्क पुल कि जात लित वःगु मान्यता दुगु जुल । थनिं खुइखुदँ न्ह्यः जिमि बा स्वक्वःगु पटकय् ल्हासां लिहां वःबलय् थ्व नियम भचा फ्यासुइ धुंकल । न्हापा थः जक झिंन्यान्हु तक नीच्वने माःगु जूसा उबलय् मेपिं नं पासा च्वना बी जिउगु जुल । अले छेँय् च्वंपिं मेपिं निम्ह नं नापं नीच्वना बिल कि नीच्वंगु दिन स्वदुगं जूगु ल्याः तइगु खः ।

थुकथं स्वम्ह मनू न्यान्हु तक नीच्वन कि झिंन्यान्हु जूगु भाःपिइगु जुल । नीच्वंपिनि न्हिं छसाः जक नइगु खःसा क्वचायेके छन्हु न्ह्यः न्हिछि हे द्यांलायेमाः । क्वचायेके कुन्हु गुर्जुं पुजा यानाः थःथितिपिंत भ्वय् नकीगु खः । नीतये माःगु नियम ल्हासां लिहां वःपिंत जक दुगु जुल । भारतं लिहां वःपिंत नीतयेम्वाः । इमिसं औल ल्वय् अथवा मलेरिया पुंकावःगु दयेफु धकाः खालु धाःगु ति त्वंकीगु खः । थ्व जडीबुटीया वासः औल ल्वय्या वासः खः ।

नीच्वनेगु नियम तिब्बतं वःपिंत जक यानातःगुलिं थ्व क्वारन्टाइन मखु धाइपिं नं दु । क्वारन्टाइन जूसा पिनें वःपिं न्ह्याम्हेसिंत अलग तयातये माःगु खः । उकिं थ्व स्वास्थ्ययागु हिसाबं दयेकातःगु क्वारन्टाइन मखु, जात लित कायेगु सामाजिक नियम जक खः धाइपिं नं दु । तर थ्व नीच्वनेगु चलनयात क्वारन्टाइन धाःसां मधाःसां पिने वना वयेबलय् ल्वय् पुनेयःगुलिं छुं ईया निंतिं मेपिं सिबें तापाक च्वनाच्वनेगु बांलाःगु खँ खः । नेपाल मण्डलय् नेवाःतय्गु शहरी सभ्यता दुने गन छेँ ससतिक दनातःगु दइ, व मनूत पुचः मुनाः सामाजिक जीवन हनाच्वंगु दइ, अज्याःथाय् ल्वय् याकनं पुना वनेयःगुलिं थ्व नियम दयेकातःगु तसकं बुद्धिमानी धायेमाः । थौंकन्हय् हलिमय् कोरोना भ्वल्वय् न्यना वनाच्वंगु स्वयेबलय् नीच्वनेगु पुलांगु नियम हानं लित हयेमाः थें च्वं ।