कन्फ्युजनय् तयाः हयेत्यंगु विधेयक

थनिं न्याला न्ह्यः स्वनिगःया आदिवासी नेवाः समुदायया गुथि आन्दोलन जूगु, उगु आन्दोलनं बिउगु सन्देश अले नेवाः एकताया सन्देशयात थ्व इलय् नेवाःतय्सं चर्चा यायेगुया नापं नेवाःतय्त आः हाकनं न्हापा थेंजाःगु हे समस्या वयेत्यन धइगु तायेका हःगु दु ।

न्हापा गुथि आन्दोलनया नेतृत्व याःपिंसं थ्व इलय् छु यानाच्वन, गुथि आन्दोलनय् ख्वाः क्यं वःपिं आः गन सुला च्वन, न्हापा ल्याय्म्हतय्त न्ह्यःने यंकेगु ज्या मयाःगुलिं आः हाकनं व समस्या ब्वलंगु खः धकाः तकं धायेगु यानाहःगु दु । थुकथंया न्ह्यसः व आक्रोश थ्व इलय् नेवाःतय् दथुइ सहलहया विषय जक जुयाच्वंगु मखसे सामाजिक संजालनिसें रेडियोय् तकं थःपिनिगु बिचाः प्वंकेगु याना हयाच्वंगु दु ।

सरकारं गुथि विधेयक हःगु अवस्थाय् नेवाःतय्सं थ्यंमथ्यं बाःछिया दुने गुकथं आन्दोलन यानाः राज्य पक्षयात तकं न्हासं चुइकेगु ज्या यानाः क्यन उकियात हे उदाहरणया रुपय् नालाः आः व सिबें नं ब्यवस्थित आन्दोलनया आवश्यकता जुल धकाः तकं धायेगु यानाच्वंगु दु ।

अबलय् गुथि विधयेक विरुद्ध जक आन्दोलन जूगु खःसा आः गुथि जक मखु मेमेगु विधयेक नापं स्वनिगःया आदिवासी नेवाःतय्गु भूमिनिसें संस्कृति, सम्पदा व नेवाः सभ्यता तकं सिधयेकेगु कुतःकथं राज्य न्ह्याः वनाः विधेयक तयार यात धकाः नेवाः नुगः दुपिं, नेवाः अधिकार प्राप्त जुइमाः धाइपिं, धर्म संस्कृति व सम्पदायात चिउताः तइपिंसं धायेगु यानाहःगु दु ।

थीथी संचारमाध्यमय् आः हाकनं गुथि विधयेक हइगु जुल, गुथि विधेयकनापं भूमि सम्बन्धी मेमेगु नं विधेयक हइगु अले थीथी ऐनयात संशोधन यायेकथंया एकीकृत विधेयक तकं हयेगु तयारी यानाच्वंगु समाचार पिहां वयाच्वंगुलिं नेवाःतय्सं उकथंया चिउताः तयाहःगु खः ।

लिपांगु इलय् भूमि सम्वन्धी ऐन २०२१ यात संशोधन यायेत दयेकूगु विधेयक व जग्गा प्राप्ति ऐन २०३४ यात विस्थापन यायेत दयेकूगु विधेयक पारित यायेगु तयारी यात धइगु खँ पिहां वयेवं नेवाःतय्सं चिउताः तयाहःगु दु ।

भूमि सम्बन्धी ऐन २०२१ यात संशोधन यायेत दयेकूगु विधेयकय् मूल रुपं भूमिहीन, सुकम्बासी नापं अव्यवस्थितया नामय् राज्यं सार्वजनिक जग्गानिसें मोही दुगु जग्गा तकं इना बीगु खँ दुगु, थःगु जग्गा मेमेथाय् दुसां नं आः च्वनाच्वंगु थासय् भूमिहीन व ब्यवस्थित वसोवासया नामय् जग्गा बीगु, अथे यानाः काःगु जग्गा झिदँया दुने न्याये मी यायेदइकथंया खँ न्ह्यथनातःगु धइगु मूल रुपं स्वनिगलय् खाली दुगु जग्गा नापं मोही दुगु जग्गा तकं इना बीगु योजना राज्यपक्ष दयेकाच्वंगु दु ।

राजनीति याइपिंसं फुसा ‘कन्भिन्स’ यायेगु मखुसा ‘कन्फ्यूज’ यायेगु ज्या याइ । व हे सुत्र कथं आः सरकार न्ह्याः वंगु अवस्था दु । उकिं थ्व इलय् नेवाःत कन्फ्यूजनय् मच्वंसे थःपिनिगु हक अधिकारया नितिं मंकाः कथं न्ह्याः वनेमाःगु अवस्था वःगु दु ।

स्वनिगःया आदिवासी नेवाःतय्त अझ नं अल्पमतय् लाकाः इमित विस्थापित हे यायेगु योजनासहित वयेत्यन धइगु तायेकाः थुगु विधयेकया विरोध यायेमाल धकाः व्यापक रुपय् सः तया हःगु दु । अथे हे जग्गा प्राप्ति सम्बन्धी ऐन २०३४ यात संशोधन यानाः हयेत्यंगु विधेयकय् जनताया छेँ जग्गा विकास निर्माणया नामय् कायेगु व क्षतिपूर्ति जक बियाः अधिग्रहण याना कायेफइगु धकाः तकं च्वयातःगुलिं नेवाःत झन ग्याना च्वनेमाःगु अवस्था दु ।

आतकया मान्यता कथं ऐन, नियम, संविधान नापं आइएलओ महासन्धि १६९ कथं आदिवासीतय्गु जग्गा इमिगु सहमति, पूर्व सूचना, जानकारी वा मञ्जुरी विना नापं आदिवासीतय्गु संस्कृति, सम्पदा सभ्यतायात लिच्वः लाइकथं जग्गा काये दइमखु न्ह्यथनातःगु अले उकिया हे आधारय् सर्वोच्च अदालतया वृहत पूर्ण इजलासं तकं मुआब्जा व क्षतिपूर्ति बियाः जक जनताया छेँ जग्गा कायेफइगु व नं विकल्प दत्तले विकल्प मालेमाःगु नापं संस्कृति, सम्पदा व सभ्यतायात लिच्वः मलाइकथं यायेमाः धकाः याःगु फैसलायात तकं फाता पुइकाः वनेगु कथंया विधेयक आः राज्यं हयेत्यन धकाः तायेका आम नेवाःत नापं सतक विस्तार पीडित संघर्ष समितिइ सक्रिय जुयाच्वंपिंसं चिउताः कयाहःगु दु ।

थुगु कथं स्वल धाःसा समग्रय् राज्यपक्षं आः थीथी विधयेकया नामं स्वनिगःया आदिवासी नेवाःतय्त विस्थापित याना यंकेगु व नेवाः सभ्यतायात तकं न्हंकाः छ्वयेगु कथंया कुतः यानाच्वंगु स्पष्ट सी दु । लिपांगु इलय् सरकारं आदिवासी नेवाः समुदायया गुथि, संस्कृति, सम्पदा, भूमि व पहिचाननाप स्वापू दुगु विषययात दुथ्याकाः गुथि विधेयक नापं दुथ्याका एकीकृत विधयेक हयेगु तकया तयारी यानाच्वंगु अवस्था दु ।

मन्त्रिपरिषदया बैठकं भूमि मन्त्रालययात एकीकृत विधेयक हयेत सैद्धान्तिक सहमति तकं बी धुंकूगु धइगु औपचारिक रुपं हे खँ वयेवं आः छु यायेत्यंगु खः धकाः नेवाःत नापं सरोकारवाला पक्षं गाक्कं चिउताः तयेमाःगु ई अवश्य नं वःगु दु ।

भूमि सम्बन्धी ऐन २०२१ यात संशोधन यायेत दयेकूगु विधेयक, जग्गा प्राप्ति ऐन २०३४ यात विस्थापन यायेत दयेकूगु विधेयक अन्तिम तयारीइ थ्यनाच्वंगु नापं गुथि संस्थान ऐन २०३३, भूमि सम्बन्धी ऐन २०२१, जग्गा नाचजाँच ऐन २०१९, मालपोत ऐन २०३४, जग्ग नाप जाँच नियमावली २०५८, मालपोत नियमावली २०३६, भूमि सम्बन्धी नियम २०२१ यात दुथ्याकाः एकीकृत विधेयक हयेगु तयारी याःगु अवस्था दु ।

सरकारं थुकथं गुथि, भूमि, जग्गा, मालपोत सम्बन्धी धकाः थीथी पक्षयात दुथ्याकाः एकीकृत विधेयक हयेगु धकाः नं धायेगु अले ब्यागलं ब्यागलं कथं नं विधयेक दयेकेगु ज्या यानाच्वंगु अवस्थायात स्वत धाःसा मूल रुपय् सरकारं आः नेवाःतय्त ‘कन्फ्युज’ यानाः हयेत्यंगु विधेयक खः धइगु स्पष्ट जू ।

थःपिनिगु पार्टीया नेता कार्यकर्तायात तकं ‘कन्भिन्स’ याये मफइगु अवस्था वःगुलिं नेतातय्सं थ्व इलय् कन्फ्यूजनय् तयाः विधयेक हयेगु तयारी यानाच्वंगु दु । राजनीति याइपिंसं फुसा ‘कन्भिन्स’ यायेगु मखुसा ‘कन्फ्यूज’ यायेगु ज्या याइ । व हे सुत्र कथं आः सरकार न्ह्याः वंगु अवस्था दु ।

उकिं थ्व इलय् नेवाःत कन्फ्यूजनय् मच्वंसे थःपिनिगु हक अधिकारया नितिं मंकाः कथं न्ह्याः वनेमाःगु अवस्था वःगु दु । विशेष यानाः थ्व इलय् नेवाःत धइपिं स्वनिगःया आदिवासी खः अले आदिवासीतय्गु अधिकारयात माल धकाः वनेफत धाःसा उकिं उपलब्धि हासिल जुइ धकाः थुइकेमाः ।

आदिवासीतय्गु भूमिइ छुं नं कथंया योजना दयेकल धाःसा इमिगु सहमति, इमित पूर्व सूचना, जानकारी, मञ्जुरी कायेमाःगु नापं नीति निर्माणय् तकं इमित भूमिका म्हितेगु थाय् बीमाःगु मान्यता दु ।

उकिया हे आधारय् आः नेवाःतय्सं थःपिनिगु विना स्वीकृति छुं नं कथंया योजना नेवाः भूमिइ याये दइमखु, नेवाःत धइपिं स्वनिगःया आदिवासी खः धकाः सः तयाः पूर्व सूचना, जानकारी, मञ्जुरीया अधिकार नापनापं नेवाः भाय्, संस्कृति, सम्पदा व नेवाः सभ्यतायात न्ह्यःने लाःथे यायेगु अले नेवाःतय्त विस्थापित याये दइमखु धइगु सः तयेगु कथंया योजना सहितया अभियान व आन्दोलन याना वनेमाःगु ई वःगु दु । थुगु खँय् अझ अप्वः विस्तृत रुपय् सहलह ब्याका वनेमाःगु अवस्था दु । इलय् हे पलाः ल्ह्वनेमाः ।

सम्बन्धित बुखँ

LEAVE YOUR COMMENTS