दीप्याखंया दैत्य

#नीलः साय्मि

‘दैत्यराज…. दैत्य….’
खय्त थ्व नां खलपात्रयागु खःसां सुमन महर्जनयात थथे धकाः सःतीगु यः ।२८ दँया सुमन महर्जन यँेयाःबलय् किलागः त्वालं पिहां वइगु दीप्याखनय् ‘दैत्य’ जुयाः प्याखं हुलादीम्ह खः । प्लस टु क्वचायेकाः एमिनेशन सम्बन्धि ब्वनाः आः थुकी भविष्य मालाच्वनादीम्ह सुमन २०७० सालं निसें दीप्याखनय् दैत्यया भूमिकाय् प्याखं हुला वयाच्वनादीगु दु ।

दीप्याखनय् दैत्य जुइत छु विशेषता दये माः ले ? वय्कःया कथं दैत्य जुइत तुइसे च्वंम्ह, चसिचाम्ह मनू माः । अज्याःपिं हे प्यम्ह न्याम्ह मध्ये दकलय् बांलाक प्याखं हुलेसःम्हेसित दैत्य ल्यइगु जुयाच्वन । दीप्याखनय् भैरव, चन्डी, कुमारी, दैत्य, ख्याः, कवं व बेताः यानाः न्हय्म्ह पात्र दइ । उकी मध्ये दैत्य छम्हेसिया जक ख्वाःपाः दइमखु ।

अथे जूगुलिं दैत्ययात दक्वस्यां म्हसीके फइ । दक्वस्यां म्हसीगुलिं सुमनयात प्याखं हुलेबलय् भचा मछिं थें नं जुइयः । ‘म्हसिउपिं स्वः वयाच्वनी, पासापिंसं नं हायेका च्वनी, अथे जुइबलय् भचा मछिं जुइ,’ वय्कलं धयादिल ।येँयाःबलय् थीथी थासय् क्यनीगु दीप्याखंया तालिम सुरु जुसांं निसें येँयाः क्वमचातले थीथी नियमय् च्वनेमाः ।

न्हापा न्हापा जूसा गुंलानिसें हे नियमय् च्वनेमाःगु खः, आः धाःसा चथाः निसें जक च्वनेगु याइ । थुबलय् निसें चिपनिप याये मजिउ, हाचां गाये मजिउ, जा भ्याः याये मजिउ, पिने नये मजिउ, कलाः नापं च्वने मजिउ ।दीप्याखनय् दैत्य जुयाः फाइदा छु दु, थःगु ज्याय् गज्याःगु लिच्वः लाकी धइगु न्ह्यसलय् सुमनं धयादिल, ‘थुकी लगे जुयाः खास फाइदा धइगु छुं मदु ।

झीसं झीगु संस्कृतियात ल्यंकेमाः, अले झीगु भावी सन्ततियात थुकिया महत्व थुइकाबीमाः धकाः हे जक थुकी लगे जुयाच्वनागु खः । सरकारं नं थुगु प्याखंयात खास धायेगु खःसा छुं हे ग्वाहालि यानाच्वंगु मदु । पुजा यायेत माःगु ज्वलं जक बियाच्वंगु दु । तर व हे सरकारं धाःसा झीगु थ्व हे प्याखंयात विदेशीतय्त क्यनाः आम्दानी यानाच्वंगु दु ।

झीत धाःसा उकिं छुं प्रतिफल बियाच्वंगु मदु, थ्व छगू दुःखया खँ खः ।’अप्वः धयाथें लिमलाना च्वनीम्ह सुमनयात दीप्याखंया इलय् धाःसा अथें हे ई मिले जुया च्वनीगु खँय् धाःसा वय्कः थः हे अजूचाः । ‘शायद दैवी शक्तिया कारणं हे खः ला ?’ वय्कलं धयादी, ‘मेमेगु मू नखःचखःबलय् थःगु ज्याया कारण गनं वने खनीमखु ।

ज्याया डेटलाइन दइगुलिं छेँजःपिं व पासापिं लिसे हे गनं वने खनी मखु । तर थुगु प्याखं हुलेगु येँयाःबलय् धाःसा अथें अथें हे ई मिले जुयाच्वनी, उलि जक मखु अझ थुगु इलय् थःम्हं बिचाः मयाना कथं ज्या ल्हातय् वःगु घटना नं दु ।’ दैत्य धइगु ला खलपात्र जूगुलिं मेपिंसं गुकथं काः धइगु न्ह्यसलय् सुमनं धयादिल – न्हापा ला भचा मेकथं स्वयेगु याः, तर बांलाक खँ थुइकल धाःसा उकथं कायेगु मयाः ।

थ्व प्याखं छगू लभस्टोरि बाखनय् दु । कुमारी व दैत्यया दथुइ यःत्यः जुइगु खँ कुमारीया अबु भैरवं सिइकाः दैत्य नाप ल्वाः वइसा दैत्यं भैरवयात बुकाः लिनाछ्वइ । थः अबुयात अपमान यानाः लिनाहःगुलिं कुमारीं छलकपट यानाः दैत्ययात लिनाछ्वइ । मेगु देवी प्याखनय् स्वयां थुगु प्याखनय् दैत्यया भूमिका भचाः पाः ।

मेगुलिइ दैत्ययात क्वथलाः लित यंकीबलय् तुयु कापतं भुनाः यंकी, तर थुकि अथे निम्हेसिया दथुइ भिडन्त जुयाः दैत्य बिसिउँ वनी ।’
मेमेगु प्याखनय् स्वयां थुकिया अन्त्य फरक जूगुलिं यक्वसिनं थुकिया बारे सुमनयात न्यं वइगु नं जुयाच्वन । दैत्य जुयाः प्याखं हुलेबलय्या अनुभव बारे वय्कलं धयादी, ‘अथें प्याखं हुलेबलय् विशेष छुं अनुभव मजू तर कुमारी नाप युद्धया इलय् धाःसा थः धाथें हे असक्त जुया वंथें अनुभव जू ।’