ने. सं. ११४३ तछलागा सप्तमी -

‘न्हूगु पारवाणिक सम्झौताय् रुस व चीन नं दयेमाः’

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पं न्हूगु पारमाणविक सन्धिइ रुस व चीनं नं हस्ताक्षर यायेमा धयागु थःगु चाहना दुगु खँ धयादीगु दु । थ्व विषयय् थःम्हं निगुलिं देय् लिसे खँ ल्हानागु व थ्व निगुलिं देय् तसकं उत्साहित दुगु खँ ट्रम्पं धयादीगु दु ।

अमेरिकां रुस लिसेया पारमाणविक सन्धि औचापरिक रुपं त्वाःथलेगु निश्चित यायेधुंकाः न्हूगु अस्त्र होडबाजी सुरु जुइगु आशंका जुयाच्वंगु इलय् ट्रम्पया थ्व धापू वःगु खः ।

इन्टरमिडियट–रेन्ज न्युक्लियर फोर्सेस ट्रिटी आइएनएफ अमेरिकी राष्ट्रपति रोनाल्ड रेगन व तत्कालिन सोभियत संघया नेता मिखाइल गोर्भाचोभं सन् १९८७ य् हस्ताक्षर याःगु खः । थ्व सन्धिं ५०० निसें ५,५०० किलोमिटर तक प्रहार यायेफुगु क्षेप्यास्त्रय् प्रतिबन्ध तइ । तर अगस्ट २ लय् अमेरिकां थ्व सन्धि एकपक्षीय रुपं भंग याःगु खः ।

थ्व दँया सुरुइ अमेरिका व नेटों रुसं न्हूगु कथंया क्षेप्यास्त्र छ्यलाः थ्व सन्धि त्वाःथःगु द्वपं बिउगु खः । मस्कों धाःसा थुकिया खण्डन यानाच्वंगु खः ।

सन्धिपाखें लिचिले धुंकाः पारमाणविक अस्त्रया होडबाजीयात निस्तेज यायेगु योजना छु दु धकाः न्यंगु न्ह्यसलय् ट्रम्पं थःगु प्रशासन रुस लिसे परमाणु सम्बन्धी सहमतिया विषयय् सहलह यानाच्वंगु व थुकिं निगुलिं देय्यात छुं हद तक थज्याःगु ग्याःचिकु पाखें छुटकारा बीगु खँ धयादीगु दु ।

‘झीसं छुं छगू विन्दुइ चीनयात नं समावेश यायेमाःगु जुइ’ वय्कलं धयादीगु दु, ‘थज्याःगु सहमति विश्वया निंतिं महत्वपूर्ण जुइ ।’
‘थ्व विषयय् चीन तसकं उत्साहित खनेदु । रुसया अवस्था नं अज्याःगु हे दु, गुकिं छुं न छुं इलय् थ्व विषयय् सहमति जुइ धयागु जितः ताः’ सञ्चारकःमित लिसे खँ ल्हासें ट्रम्पं धयादीगु दु ।

रुसं ९ एम ७२९ क्षेप्यास्त्र थीथी थासय् तयार यानातःगु प्रमाण दुगु खँ अमेरिकां धया वयाच्वंगु खः । थ्व द्वपंयात नेटोया मेमेगु देशं नं समर्थन याःगु दावी अमेरिकाया दु । राष्ट्रपति ट्रम्प वंगु फेबु्रअरीइ रुसं थःगु पलाः लिमचिइकल धाःसा सन्धि त्वाःथलेगु ख्याच्वः बिउगु खः । थ्व हे ख्याच्वः कथं ट्रम्पं म्हीग सन्धि त्वाःथलागु घोषणा याःगु खः ।

रुस धाःसा अमेरिकी ख्याच्वः वयेवं हे थ्व सन्धिपाखें रुसया जिम्मेवारीयात निलम्बन यानागु घोषणा याःगु खः । अमेरिका व रुस दथुइ सन्धि त्वाःदयेवं संयुक्त राष्ट्र संघया महासचिव एन्टोनियो गुटेरेजं पारमाणविक युद्धया छगू ब्रेक त्वाःदलेत्यंगु प्रतिक्रिया बियादीगु दु ।

‘थुकिं क्षेप्यास्त्रया खतरा म्हो याइगु मखुकि झन अप्वयेकी’ धासें वय्कलं निगुलिं पक्षयात अन्तर्राष्ट्रिय अस्त्र नियन्त्रणया निंतिं न्हूगु लँपुया निंतिं सहमति मालेत इनाप यानादीगु दु ।

विश्लेषकतय्सं नं ऐतिहासिक सहमति जुइमफुत धाःसा रुस, अमेरिका व चीन दथुइ अस्त्रया होडबाजी सुरु जुइगु आशंका यानाच्वंगु दु ।
‘थ्व सन्धिया अन्त्य जुइवं झीसं आः न्हूगु अस्त्रया विकास व विस्तार खनीगु जुइ’ रुसी सैन्य विश्लेषकं एएफपी समाचार संस्थायात धाःगु दु ।