आख्यानकार मथुरा साय्मिया न्हापांगु मतिनाया बाखं

मतिनामिपिनिगु लागि भ्यालेन्टाइन डे तसकं महत्वपूर्णगु दिं खः । मतिना अज्याःगु चीज खः । छुं खयाः नं छुं मखु । छुं मखयाः नं छुं खः । मतिनामिपिंसं मतिनायात कयाः न्हू न्हूगु परिभाषा बी । नुगःखँ प्वंकी । भाजु मथुरा साय्मिं थःगु विचाः थुकथं प्वंकादी —‘मतिना मतिना हे खः । थुकिया परिभाषा अलग्ग मदु । मतिनायात स्वयेगु थःथःगु मिखा । थुकिया न रुपदु, न रंग । न आनकार दु, न वजन । थ्व थुलि विशाल कि थ्व मथ्यंगु गनं मदु । मन्ह्यंगु सुयां नुगः मदु । मतिना दयाः हे विश्व ल्यनाच्वन । परम सत्य । मखुसा न व दइ, न थ्व दइ । न छ दइ, न जि दइ ….. ।’

शायद वय्कःया न्हापांगु मतिनाय् छ्यःगु खँग्वःत नं थ्व हे जुइ । विक्रम संवत् २०१० साल पाखेया खँ खः । अबलय् वय्कः नच्चा ल्याय्म्ह । अथे धइगु झिंप्यदँ क्यंगु ई । मचा धायेला, ल्याय्म्ह धायेला ! म्हं मचासां मन ल्याय्म्ह जुइधुंकूगु जुयाच्वन । मन ल्याय्म्ह जुल कि मिखां सुयातं स्वये सया वइ । वय्कलं नं सुयातं स्वयादिल– असंया थःगु पसलय् च्वँच्वं । पसःया च्वतय् भुत नं दुगु जुयाच्वन । छन्हु म्वःल्हुयाः निभालय् सँ पानाच्वंम्ह भचा उज्यां च्वंम्ह छम्ह परि वय्कःया मिखाय् तारा हानय् जुल । वय्कःया मिखा व परिया सँ सिरिसिरि फसय् फरफर सनाच्वंगु स्वस्वं तिरिमिरि धाल ।

वया फं फं सँ । तर ख्वाःपाःचा चुलिंचू मजू । भाजु साय्मिया मिखा वया सँया ह्वतं ह्वतं दुहां वन । अय्नं यचुक खने मदुनि, ख्वाः, न्हाय् व मिखा । मखंलिसे स्वयेत झन आय्बुल । प्याःचाःगु वय्कःया मिखां फरक्क छकः फहिलेवं खनेदत, व परिया ख्वाः । यच्चुसे, पिच्चुसे वया व रुप, अले वया रंग । आहा ! गुलि बांलाःम्ह परि खनी । क्यलेहें मिखा, चकंगु कपाः । तनक्क न्यताःपाँय् निपाता । अले न्हाय् भचा मदुचा । सु जुइ व मिसा ? व परि ! थः थम्हं मतीइ वया नां परि तयाबिल । अथेसां धाथेंगु वया नां छु जुइ ? थःके थम्हं तुं न्ह्यसः तल । छगू कौतुहलता ।

थः थम्हं लिसः बियायन– अप्सार, मेनका, तिलोत्तमा, रम्भा ……. । तर थ्व छुं हे मखयाबिल । नां वया जुयाच्वन – रमा । पूवंक नां धायेगु खःसा रमादेवी श्रेष्ठ, खः रमा हे मथुराया, नच्चा ल्याय्म्हया स्वर्गया रम्भा जुयाबिल । जुुल यःत्यः, गुलि याकनं । तीजक नतुसुतु ब्यात । नतुसुतुया लिसेलिसें ब्यात इमि बुलुहुं बुलुहुं नुगःखँ । उगु ईया मतिनाया कालबिल जुल सपूmया, प्रेमपत्र दुने सुलाः सुलाः । उलि याकनं, थुलि याकनं । गुलि याकनं गुलि याकनं ।वय्कःपिनि मन चीमफुत । गनं ब्वया वं थें तन । सकतां सकतां–तन, मन, धन । पलख मखन कि नुगः तये मफुत ।

ग्वःक्वःला मय्जु रमाया छेँय् नं थ्यन । रमाया क्वथाय् च्वनाः माकुक खँ नं सयेकल, न्ह्यइपुक । न्हिलाः न्हिलाः । ई वंगु हे मचाः । रमायाथाय् वनीबलय् मायां नसा नं नके हइगु – गबलें केक, गबलें नेनकटाई । अले ला मनसें नं प्वाः जाः भाजु साय्मिया व लिसे जक च्वने दःसा । छम्ह नच्चा ल्याय्म्ह, छम्ह नच्चा ल्यासे । छगू न्हूगु अनुभव । मतिनाया अनुभव । न्हि वं मचाः, चा वं मचाः । पल पल, क्षण, क्षण रसमय जीवन । प्याःचाः तन, प्याःचाः मन । थुकथं न्ह्याना वन मथुरा व रमाया जीवन – मतिनाय् ।

छन्हु । बहनिसिया न्हय्ताः थाःगु ई । असंया पसलय् च्वनाच्वंम्ह मथुरा साय्मि । पसलय् छम्ह मचा वयाः तुत्तुतु सःतल— ‘छितः रमा दिदिं सःतूगु दु । थन हे भोताहितिइ सुशिला दिदिया छेँसं ।’छाय् थें छु जुल । मन मच्वन । फाय् फाय् थें पसः त्वःताः भोताहितिइ थ्यंकः वन । सःतके हःगु हे खत । सुशिलालिसें छकू क्वथाय् रमा । भुगुलुं भुगुलुं । छगू अजूगति । रमाया ख्वाः स्वयाः अय् थय् धाये मफुत । नुगलय् मन्ह्यं मन्ह्यं न्ह्यसः चिं । छखें लय्ताः मन । मेखे खिउँगु वातावरण । उकिसनं वा वयाच्वंगु दु प्याताप्याता । मथुरां छकः रमाया ख्वालय् मिखा ब्वल, न्ह्यः चिं मिखाय् तयाः ।

मछाः मजुसे रमां लिसः बिल — ‘जि छेँय् नं पिहां वया, लिहां वने मखुत आः ।’ रमा ला मग्यासे हे छेँ त्वःताः वःगु जुयाच्वन । भुइचम्पा ब्वल । मथुराया नुगलय्, कुं कुलामय् । धाकु फय् नं सनाहल, उखेंथुखें । न्ह्यलय् ला ज्वलय् ला जुल, रमाया लिसलं । अल्याख न्ह्यसःत ब्वलन – अथे छथुं छु जुल, अथे छथुं गये जुल । सीकेगु मन । ख्वातुगु धकि दुने पत्तुपन छुकिं छुकिं । स्वस्व खखं प्यखेरं खने मदया वं थें च्वन । ग्याः थें चिकु थें । ख्याः थें नी थें । खः थें मखु थें । रमां बिउगु लिसःयात न्ह्यसः तल ।‘छाय् छु जुल ?’

रमा नमवाः । पलख नमवासे हे च्वन । रमा नमवासे च्वंगु खनाः लिक्कसं च्वंम्ह पासाम्हं छकः मथुरा भाजुयात स्वल । स्वया हे च्वन । रमां लिसः बीगुया पलेसा पासाम्हं हे खँ सररर प्वंका यंकल, तीजक तीजक — ‘रमा मांपिंथाय् वनी मखुत । आः छिथाय् हे वनेत वःगु । झासँ, बरु लिबात । याकनं झासँ । रमा आः छिम्ह हे जुल ।’क्वालखं लू थें जुल । वाताहां वाताहां मथुरा । खः वय्कःया म्हगस पूवन । तर पत्याः हे मजुइकथं छु जुल थ्व छक्वलं । मथुरायात रमा दत खः । दुगु नं तयेगु थाय् माल । बिचाः हे याये मफुत । गन वनेगु आः, गन च्वनेगु यँ हे यंकूसां । छेँय् नं गथे यंके ।

मांअबुयात मिसा हया धकाः छक्वलं गथे धाये, गथे क्यने । गुलि याकनं मिसा ब्वयेका हल धकाः धाइ वयात । मछाल मथुरा । निभाः त्वयेक त्वयेकं वा वः थें ।निम्हं पिहां वल । भोताहितिं असं स्वयाः मखु, तिनिख्यः स्वयाः वन । गन वनेगु आः, गन च्वनेगु आः । लक्ष्यविहीन । छु याये थें, गुगु याये थें । खिउँखिउँ धायावल । त्वाल्ल मत च्याकाः फात्तफुत्त गाडि वयाच्वन, गाडि वनाच्वन । लँय् छम्ह निम्ह जू नं दु । खः थें मखुथें तिमिला छपातं त्वयाच्वन आकासय् । खः पुन्हिया दिं थौं– गुंपुन्हि, क्वातिपुन्हि । क्वाति त्वनाः लुमुक च्वनेगु दिं ।

छखें ग्याःचिकु निम्हेसिकें, मेखें पुन्हि थें चकंगु नुगः ज्वनाः मताःपहलं पलाः न्ह्यानाच्वन । ल्हाः ज्वने मछाः । आःयापिं ल्याय्म्हत थें म्ह घ्वाये नं सःगु मखुनि । लुमरि अजिमा (भद्रकाली) तापाक इमिसं खंकल । निम्हं यन्त्रवत उखे हे स्वयावन ।सुम्क न्ह्यानाच्वंपिं मथुरा व रमा । अन्तय् मथुरां तीजक खँ छुत— ‘छाय् थपाय्च्वं हथाय् चाया ? झी छुं व्यवस्था जूगु मखुनि । एसएलसी तकं झी पास मजूनि । गुलि गुलि ब्वनेगु दनि । गुलि कमे याये मानि ।’वाक्कु छिनाः खँ न्ह्याका यंकल । ‘थौं छ लिहां हुँ थःगु हे छेँय् । आज्जु छगू हे खः, झीगु । तर व तापाःनि । झी हथाय् चाये मदु । थ्यनी झी । बुलुहुं बुलुहुं वने, गथे ? नु, छंत थौं जिं छंगु छेँय् तक तयाबी । झीत इलं मत्यःनि ।

खँ थुइका यंकल ।‘मखु, जि छेँय् वनेगु हे मखुत ।’ छेँ हे त्वःता वये धुंकूम्ह रमां धया यन, ‘दः छिं यथाय् यंकादिसँ । झी नापं वने । नापं च्वने । दः मेथाय् बिया छ्वयेगु स्वयाच्वन मांपिंसं । त्यःगुं मत्यःगुं धाल इमिसं । छितः अपमानित याना । साय्मित धइपिं क्वह्यंगु जात हँ ! जितः सह याये मफुत ….. ।’
उगु इलय् थजात क्वजातया भेदभाव दु । मतिना जूसां जात पाःगु कारणं गुलिखे मतिनामित बायेमाःगु दु । मांअबुया इज्जतया लागिं दँ दँ मतिनाय् तक्यने धुंकूपिं मतिनामितसें मि घुर्के माःगु दु । रमा छम्ह मग्याम्ह मिसा जुयाबिल । मतिनायात त्याकेया निंतिं मथुराया निंतिं छेँय् नं बिसिउँ वयेगु पलाः ल्ह्वन ।

रमां थःगु खँ स्वानायन— ‘उकिं जि थौं सुं मदुगु स्वयाः वया छ्वयागु । आः जि लिहां वने मखुत । नापं च्वने, नापं वने । छिं यनादी मखुला ? मखुसा झासँ छि थःगु हे लँय् । जि नं वनाछ्वये थःगु हे लँय् ।’ रमां खँ त्याछित । ‘छ गन वनेगु ?’ आश्चर्यया मिखा तयाः मथुरां न्यन ।‘गन गन लँ दु, अन अन वने । वनां च्वने, न्ह्याथाय् थ्यंसां थ्यने । जिं धाये हे धुन । जि छेँय् मच्वनेत हे वयाम्ह । लिहां वने मखुत । यने मखुसा दः छिं त्वःताः झासँ ।’ छसासलं मग्यासे रमां धयायन ।रमाया छसासलं वःगु डाइलग न्यनाः मथुराया न्हाय्पनय् रमाया सः न्हय्बि दुहां वने थें थाराथारा न्हुइक सुलुलुलु दुहां वन ।

कुचुसे कुचुसे नं च्वनावन ल्याय्म्ह भाजुयात । ग्यासें वल । छुं जुइला भय । रमां मखुथें याइया भय । यःम्ह रमा । ययेकूम्ह मथुरा । बिसिउँ वःम्ह रमा । बिसिके यंकेमाःम्ह मथुरा !तक्क दिनाः मथुरां रमायात झ्वाताहां स्वल । पलख स्वयां च्वन – तग्वःमिखां । रमां नं तक्क दिनाः क्यलेहें मिखां मथुरायात स्वयाच्वन । लुमुरीया लिउने सिमा क्वसं । पलख निम्हं झ्वाता थें । अले मथुरा तीजक रमाया लिक्क वन । म्हं थीक च्वन । निपा ल्हातिं क्वत्तिक ज्वन । रमायात पाचिनाः लुसुलुसि न्ह्याः वन मथुरा । फुलुफुलु ससिवा वयां च्वन ।
(भाजु साय्मिलिसे सहलहया लिधंसाय्)

सम्बन्धित बुखँ

LEAVE YOUR COMMENTS