लगानी सम्मेलनया निंतिं निजी ख्यः नं सक्रिय

येँ – आर्थिक समृद्धिया आधार तयार यायेगु लक्ष्य तयाः सरकारं ग्वसाः ग्वयाच्वंगु लगानी सम्मेलनय् निजी ख्यः नं उतिकं सक्रिय जुयाच्वंगु दु । सरकारं लगानीया वातावरण दयेकेत नीतिगत व कानुनी सुधार तकं याःगु, ऊर्जाया उपलब्धता सहज जूगु, श्रम सम्बन्ध नं सुधार जूगु अवस्थाय् निजी ख्यः नं सरकारलिसे जानाः न्ह्याः वनाच्वंगु दु ।

निजी ख्यःया कुसा संगठन नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ, नेपाल चम्बर अफ कमर्स, नेपाल उद्योग परिसंघं नेपाः लगानीया निंतिं उपयुक्त थाय् खः धयागु सन्देश विदेशी लगानीकर्तातय्त बीत सफल जूगु दु । थ्व संस्थां सरकारं ग्वसाः ग्वःगु लगानी सम्मेलनय् सरोकार दुगु संस्थाया रुपय् सक्रिय सहभागी जुयाच्वंगु दु ।

विदेशी लगानीकर्तायात तकं विश्वास बीत सरकारं थें हे सक्रिय सहभागीता निजी ख्यलं क्यनाच्वंगु दु ।‘समृद्ध नेपाल, सुखी नेपाली’या संकल्प पूवंकेत सरकार याकचिया कुतलं जक मयाइगु जूगुलिं निजी ख्यः नं हःपाः बीत वःगु खः । सम्मेलनय् निजी ख्यलं जक २५ गू आयोजनायात ‘शो केश’य् तःगु दु ।

विशेष यानाः आइएमइ समूह, विशाल समूह, गरुम समूहलिसेंया संस्थातय्सं ततःधंगु परियोजना लगानी सम्मेलनय् न्ह्यब्वयेत्यंगु दु । आइएमइ समूहं ऊर्जा, सिमेन्ट, केवलकार थेंज्याःगु परियोजनाय् लगानी दुत हयेगु ज्या सुरु याःगु दु । निजी ख्यलं थ्वयां न्ह्यः अध्ययन यानातःगु व न्ह्यःने न्ह्याकेधुंकूगु आयोजना नं न्ह्यब्वयेगु तयारी यानाच्वंगु दु ।

सम्मेलनय् न्ह्यब्वयेत्यंगु निजी ख्यःया छुं आयोजना आकर्षक व महत्वपूर्ण नं जू, गुकी ७५ मेगावाट क्षमताया त्रिशुली–गल्छी जलविद्युत परियोजना नं दुथ्याः । थ्व आयोजनाया कूल लागत न्यागू करोड ३० लाख अमेरिकी डलर खः ।अथेहे ५३.६ मेगावाट क्षमताया मध्य कालीगण्डकी जलविद्युत परियोजना नं शोकेशय् दुथ्याकूगु दु ।

नेपालय् यक्व ज्या याये ल्यंदनि, छाय्धाःसा थ्व लगानीया निंतिं ‘भर्जिन ल्याण्ड’ खः । उकिं नं लगानीया निंतिं नेपाः विशवया आकर्षण नं जुयाच्वंगु दु ।

थ्व आयोजनाया लागत ९ करोड ६० लाख अमेरिकी डलर दु । अथेहे १८ मेगावाट क्षमताया इन्गवा खोला जलविद्युत परियोजना कूल लागत ३ करोड अमेरिकी डलरया दु । अथेहे निजी ख्यलं ७ करोड डलर लागयतया चमेलिया जलविद्युत आयोजना नं न्ह्यब्वयेत्यंगु दु । ५७.३ मेगवाटया म्याग्दी खोला जलविद्युत आयोजनाया लागत १० करोड अमेरिकी डलर दु ।

सम्मेलनय् १३२ मेगावाट क्षमताया तल्ला वरुणखोला, १६४ मेगावाटया कालीगण्डकी गर्ज जलविद्युत आयोजना नं न्ह्यब्वयेत्यंगु दु । तल्लो वरुणखोलाया लागत २५ करोड अमेरिकी डलर दुसा कालीगण्डकी गर्जया २६ करोड ९० लाख डलर दु । लगानी बोर्डं तयार याःगु आयोजनाया धलखय् माथिल्लो बलेफी जलविद्युत आयोजना नं दुथ्याःगु दु ।

थ्व ७ करोड २५ लाख अमेरिकी डलरया दु । बोर्डं ३६ मेगावाट क्षमताया माथिल्लो बलेफी जलविद्युत आयोजना ए, २६० मेगावाट क्षमताया नाम्लान खोला जलविद्युत आयोजना, ५० मेगावाट क्षमताया तारप खोला जलविद्युत आयोजनां नं न्ह्यब्वयेत्यंगु दु । बलेफीया लागत ५ करोड ५५ लाख डलर, नाम्लानया लागत ३५ करोड डलर व तारप खोलाया लागत ७ करोड ७० लाख डलर दु ।

निजी ख्यःया कुसा संगठन नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघया अध्यक्ष भवाणी राणां सम्मेलन नेपालय् लगानी दुतहयेगु सुवर्ण अवसर जूगु खँ धयादीगु दु । न्हापा राजनीतिक स्थिरता मदु, लगानीयोग्य वातावरण मदुगु धासें लगानी यायेत इच्छा मक्यंपिं विदेशी लगानीकर्ता आः सकारात्मक जुयावःगु धासें अध्यक्ष राणां सरकारं हे आर्थिक समृद्धिया लक्ष्ययात प्रमुख प्राथमिकता तःगु कारणं थ्व महत्वपूर्ण अवसर जूगु खँ कनादिल ।

नेपाल उद्योग परिसंघया अध्यक्ष हरिभक्त शर्मां सम्मेलनयात सफल दयेकेत झी सकसिगुं दायित्व जूगुलिं छुं नं नकारात्मक टिकाटिप्पणी मयायेत इनाप यानादिल । लिपांगु इलय् लगानीया निंतिं वातावरण दयेकेत सरकारं महत्वपूर्ण कुतः यानाच्वंगु खँ धयादिसें वय्कलं ऊर्जाया सहज उपलब्धतां लगानीयोग्य वातावरण दःवःगु खँ न्ह्यथनादिल ।

महासंघया उपाध्यक्ष व आइएमइ समूहया अध्यक्ष चन्द्र ढकालं देसय् स्थिर सरकार वयेधुंकाः लगानीकर्ता, रोजगारदाता, टे«ड युनियन व ज्यामितय् दथुइया स्वापू न्हापा स्वयां यक्व हे सकारात्मक हिउपाः वःगु खँ धयादिल ।सरकारं लगानी प्रवद्र्धनया निंतिं एकद्वार नीति ज्वनाच्वंगु दु ।

खुगू अर्बया आयोजना उद्योग मन्त्रालयपाखें व व स्वयां अप्वः लगानी बोर्डपाखें स्वीकृत यायेगु व्यवस्था यानातःगु दु । लगानीया लागि सरकारं तःगू हे कानूनय् संशोधन व सुधार याःगु दु ।सम्मेलनया निंतिं सरकारं बांलाःगु तत्परता क्यनाच्वंगु धासें ढकालं थ्वयां न्ह्यव जूगु
लगानी सम्मेलनपाखें सयेकाः थप समिक्षा यायेगु प्रतिबद्धता सरकारपाखें वःगु तसकं सकारात्मक पलाः जूगु खँ नं धयादिल ।

नेपाः विश्वया थ्यंमथ्यं स्वब्वय् छगः जनसंख्याया दथुइ लानाच्वंगु दु । निगू जःलाखःला देश विश्वया हे तःधंगु अर्थतन्त्र नं खः । थुकियात नं विश्वया लगानीकर्तातय्सं स्वयाच्वंगु दु । व्यवसायीतय् कथं नेपालय् यक्व ज्या याये ल्यंदनि, छाय्धाःसा थ्व लगानीया निंतिं ‘भर्जिन ल्याण्ड’ खः । थ्व हे कारणं लगानीया निंतिं नेपाः विशवया आकर्षण नं जुयाच्वंगु दु ।

विदेशी लगानी दुतहयेत लगानीकर्ताया आवश्यक्तता व समस्याया सम्बोधन यायेमाःगु खँय् बः बियादिसें ढकालं आः चूलाःगु राजनीतिक स्थायित्वयात आर्थिक विकासय् पूवंक उपयोग यायेमाःगु खँ धयादिल । वय्कलं धयादिल, नीतिगत रुपं ला विकासय् निजी ख्यःयात साथ काइगु स्पष्ट दु, आः उकियात व्यवहारय् नं क्यनेमाः । ‘उकिं हे स्वदेशी व विदेशी लगानीया वातावरण दइ’ वय्कलं धयादिल ।