नेपाली क्रिकेटया ऐतिहासिक सफलता

ल्याय्म्हपिं कासामिपिं दुथ्याःगु नेपालं न्हापांगु एकदिवसीय व टी–२० श्रृंखला त्याकूगु दु । घरेलु टोली संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएई)नाप स्वंगू एकदिवसीय व स्वंगू टी–२० म्हितूगु नेपालं निगुलिं श्रृंखला समान २–१या अन्तरं त्याकूगु खः । निगुलिं श्रृंखला अन्तर्गत न्हापांगु कासाय् पराजय फःगु नेपालं लिपांगु निगू कासाय् उत्कृष्ट प्रदर्शन यानाः उपाधि रक्षा याःगु खः ।

उपाधि त्याकूगु लगत्तै हे नेपाली राष्ट्रिय क्रिकेट टीमया कप्तान पारस खड्कां धयादिल, ‘जिमिके बांलाःगु टिम दु, निगूगु सहभागिताय् श्रृंखला त्याकेत सफल जूगु दु । थुकिं जिमित अझ आत्मविश्वासी दयेका बिउगु दु, जिमिगु निंतिं थ्व श्रृंखला महत्वपूर्ण जू । विश्वकप न्ह्यःने वयाच्वंगु दु । थुकिं पक्का नं जिमित फाइदा जुइ । स्वला–प्यलानिसें तयारी यात धाःसा उत्कृष्ट लिच्वः हयेगु जुइ ।

’कप्तान खड्कां करण केसी व अभिनाश बोहरां बलिङय् बांलाःगु प्रदर्शन यायेगु नापं सोमपाली कामी व सन्दीप लामिछाने लगायतया भूमिकायात कयाः नं खुल्ला रुपं च्वछायादिल । न्हापांगु ओभरय् सन्दीपं आपालं रन खर्च याःसां नं निगूगु ओभरय् बांलाःगु बलिङ यात ।‘थुगु विजयया आधार धइगु फिल्डिङ खः । प्रदर्शनं तसकं लय्तायाच्वनागु दु’, खड्कां धयादिल ।

निम्हेसिया विश्व रेकर्ड
युएईलय् जूु कासाय् नेपाःया निम्ह कासामिं विश्व रेकर्डतकं कायम याःगु दु । रोहितकुमार पौडेल एकदिवसीय कासाय् अर्धशतक दयेकूम्ह दकलय् चिधिकःम्ह क्रिकेट कासामि जूगु दु । रोहितं सचिन तेन्दूल्कर (भारत) व शाहिद आफ्रिदी (पाकिस्तान)या रेकर्ड त्वाःथःगु खः । अथे हे सन्दीप जोरा टी–२० कासाय् अर्धशतक दयेकूम्ह दकलय् चिधिकःम्ह कासामि जूगु दु । टी–२० श्रृंखला म्हिते न्ह्यः नेपालं युएई विरुद्ध स्वंगू एकदिवसीय श्रृंखला म्हितूगु खः ।

नेतृत्वविहीन क्रिकेटया सफलता
नेपाली क्रिकेट नेतृत्वविहीन जुयाच्वंगु स्वदँ दयेकाः ऐतिहासिक सफलता प्राप्त यायेत सफल जूगु दु । नेपाल क्रिकेट संघ (क्यान) निलम्बनय् लाःगु स्वदँ दयेधुंकूगु दु । थ्व दथुइ राष्ट्रिय टोलीं स्वंगू ऐतिहासिक सफलता प्राप्त याःगु जक मखसे दँदँ न्ह्यवंनिसें विश्व क्रिकेटय् एकछत्र राज यानाच्वंपिं भारतीय व पाकिस्तनया कासामिं तयातःगु विश्व रेकर्ड तकं नेपाली कासामिं त्वाःथलेत सफल जूगु दु ।

साधारणसभा व न्हूगु नेतृत्व ल्ययेगु विषययात कयाः क्यान विवादं उग्र रुप कायेवं अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट परिषद् (आइसीसीं) २०७३ साल बैशाखय् क्यानयात निलम्बन यायेवं नेपाली क्रिकेट नेतृत्वविहीन अवस्थाय् दु । क्रिकेट संघ निलम्बनय् लानाच्वंगु अवस्थाय् हे थगुने जक एकदिवसीय मान्यता काःगु नेपालं आः एकदिवसीय श्रृंखला व टि–२० श्रृंखला त्याकाः विश्व क्रिकेटया ध्यान थःपाखें सालेत सफल जूगु दु ।

‘थौंया आवश्यकता सक्षम नेतृत्वसहितया राजनीतिक हस्तक्षेपमुक्त स्वायत्त क्रिकेट बोर्ड खः । गुकिं राष्ट्रिय व अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रया सरोकार निकायलिसें समन्वय यानाः समग्र नेपाली क्रिकेटया विकासय् नेतृत्वदायी भूमिका म्हितेमाः’, क्यानया पुलांम्ह नायः विनयराज पाण्डें धयादी । क्रिकेटया विकासया निंतिं सक्षम क्रिकेट बोर्ड व घरेलु संरचनायात बल्लाकेमाःगु दबाव थुगु सफलतां वःगु दु ।

नेपाली क्रिकेटया अन्तर्राष्ट्रिय यात्रा
अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट काउन्सिल (आईसीसी)या सदस्यता प्राप्त याःगु झण्डै ३० दँ लिपा नेपालं थगुने जक प्यदँया निंतिं एकदिवसीय क्रिकेटया मान्यता प्राप्त याःगु खः । सन् १९८८ लय् आईसीसीया दुजः जूगु नेपालं सन् १९९६ य् एशोसियट राष्ट्रया मान्यता प्राप्त याःगु खःसा नामिबियाय् थगुने जूगु आईसीसी विश्व क्रिकेट लिग डिभिजन–२ लय् उपविजेता जुयाः एकदिवसीय मान्यता काःगु खः ।

वि.सं. २०७३ बैशाखय् क्यान निलम्बन जुइवं आतक नेपाली क्रिकेट कासामिपिं अभिभावक विना हे तःधंगु कासाय् ब्वति कया वयाच्वंगु दुसा नेपाली क्रिकेटया व्यवस्थापकीय पक्ष दक्वं आईसीसीं हे स्वया वयाच्वंगु दु । निलम्बन फुकुवा यायेगु विषयय् ताःई न्ह्यवंनिसें पहल शुरु जूसां उकिं सार्थकता काये फयाच्वंगु मदु ।

आईसीसीया निलम्बन फुकुवाया निंतिं मार्गप्रशस्त यायेत तःक्वः ताकेता याःसां नं निलम्बित क्यानं राष्ट्रिय खेलकुद परिषद् (राखेप)यात विपक्षी दयेकाः सर्वोच्च अदालतय् दायर याःगु मुद्दा लित कायेत निवेदन दर्ता याकूगु दु । ‘आईसीसीं निलम्बन फुकुवाया निंतिं तःगु शर्त थःपिंसं पुरा यायेधुंगु दु, फेब्रुअरीइ आईसीसीया बैठक च्वनेत्यंगु दुसा व हे बैठकं निलम्बन फुकुवा याइगु खँय् थःपिं विश्वस्त दु’, क्यानया अध्यक्ष चतुरबहादुर चन्दं धयादिल ।

वि.सं. २०७२ य् राखेपं निर्वाचित क्यानयात मान्यता मबिसे रमेश सिलवालया नेतृत्वय् तदर्थ समिति गठन यायेवं क्यान पदाधिकारीं सर्वोच्चय् मुद्दा दायर याःगु खः । वयां प्यला लिपा २०७३ बैशाखय् क्रिकेटय् सरकारी हस्तक्षेप जूगु धासें आईसीसीं नेपाली क्रिकेटयात निलम्बन याःगु खः ।

सीमित स्रोतसाधनया दथुइ नं नेपालय् क्रिकेटया गतिविधि विस्तार च्वन्ह्याः वनेगु झ्वलय् २०४४ सालंनिसें शुरु जूगु अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धं देय् दुने क्रिकेटया विस्तारया निंतिं थप योगदान बीगु ज्या जुल । न्हापांखुसी २०५२ सालय् मलेशियाया क्वालालम्पुरय् जूगु एसिसी ट्रफीइ नेपालं अन्तर्राष्ट्रिय सहभागिता प्वंकूगु खः ।

वि.सं. २०५५ सालय् नेपालं न्हापांखुसी अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटया ग्वसाः ग्वयेगु अवसर चूलाकल । उगु दँय् एसिसी ट्रफी आयोजना याःगु इलय् नेपालं भौतिक पूर्वाधार निर्माणय् तःधंगु हिउपाः हयेत ताःलात । किपू व पूच्वय् च्वंगु क्रिकेट मैदान व हे इलय् दयेकूगु खः । कासाय् नेपालं छगू नं कासा त्याके मफुसां निगू अन्तराष्ट्रियस्तरया मैदान दयेकेत सफल जूगु धइगु नं नेपाली क्रिकेटया निंतिं तःधंगु उपलब्धि खः ।

सन् २००२ लय् सिंगापुरय् जूगु एसिसी ट्रफीइ नेपाः उपविजेता जुल । उपाधि युएईं त्याकल । उगु हे दँय् इमर्जिङ नेसन्स कप ग्वसाः ग्वःगु इलय् भुटान व मालदिभ्सयात अःपुक हे बुकाः नेपाली उपाधि हे त्याकल । वयां लिपा लगातार अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट कासाय् मिश्रित सफलता प्राप्त यायां न्ह्याः वनाच्वंगु नेपाली क्रिकेटं सन् २००८ य् विश्व क्रिकेट लिग डिभिजन–५ म्हितेत जर्सीया भ्रमण यात ।

समूह ‘ए’या शीर्ष टोली जुयाः सेमीफाइनल थ्यंगु नेपाः अन्तिम प्यंगुलिइ अफगानिस्तानलिसें बुतसा अमेरिकायात प्लेअफय् बुकाः नेपालं स्वंगू थाय् कायेत सफल जुल । सन् २०१०या फेब्रुअरीइ येँ जूगु डिभिजन–५या उपाधि नेपालं त्याकाल । अमेरिकायात फाइनलय् बुकाः त्याकूगु व नेपाःया न्हापांगु उपाधि खः ।

उगु हे दँय् जूगु डिभिजन–४ य् नेपाः स्वंगूगु थासय् लायेवं रेलिगेसनपाखें बचे जुल । सन् २०१२ य् डिभिजन–४ त्याकाः डिभिजन–३ य् थहां वनेत ताःलाःगु नेपालं सन् २०१३ या मार्चय् जूगु डिभिजन–३ या विजेता जुयाः डिभिजन–२ लय् थहां वंगु खः ।