नीति छखेर, नियत्ति मेखेर
थौंकन्हय् संचारमाध्यम व सामाजिक संजालय् नेपाल वायुसेवा निगमया निगः वाइडबडी विमान खरिद प्रकरण अत्याधिकरुपं चर्चाय् दु । छगू पक्ष – विमान खरिद जाँचबुझ समितिं विमान खरिद प्रक्रियाय् आर्थिक अनियमित जूगु दावी यानाच्वंगु दुसा, थुगु प्रतिवेदनयात अध्ययन यानाः अनियमितता जूगु खःसां समितिं दोषी ठहरयाःपिं दोषी मखु धइगु जिकिर यानाच्वंगु दु ।
मेगु पक्षं थुगु विमान खरिदय् ऐन नियम कानून उल्लंघन मजूगु दावी यानाच्वंगु दु । अन छुं कथंया भ्रष्टाचार मजूगु दावीयात कयाः हाथ्या हे बियाच्वंगु दु । छगूकथं आःया इलय् थीथीकथंया शक्ति प्रर्दशन जुयाच्वंगु खँयात अस्वीकार यायेफइ मखु । थुकियात सत्य असत्यया विवाद जक धायेगु मयासे नीति–नियम व व्यावहारिकतायात कयाः जुयाच्वंगु व्यवहारिक संतुलनया खँ कथं नं कायेमाःगु आवश्यकता दु ।
नेपाल वायुसेवा निगमया विमान खरिद प्रकरणं भ्रष्टाचारयात हे न्हूकथं परिभाषित यायेमाःगु आवश्यकता वाः चायावःगु दु । सकसिनं सिउगु हे खँ खः कि नेपाल वायुसेवा निगम, शाही नेपाल वायुसेवा निगम जुयाच्वंगु इलंनिसें हे अनेककथंया भ्रष्टाचारय् दुनाच्वंगु संस्था खः ।
अज्याःगु भ्रष्टाचारय् पूर्व प्रधानमन्त्रीनिसें सरकारय् पदासिन महत्वपूर्ण मनूतय्गु संलग्नता व अन जूगु ‘पावर पोल्टीक्स’या कारणं निगम धराशायी हे जुइधुंकूगु स्थितिइ थ्यनेधुंकूगु खः। आःया इलय् नं २८ दँ तक निगमं हवाइजहाज छगः हे न्याये मफूगु व न्यायेत स्वःपिं मनूतय्सं नं निगमयात जीवन्त यायेगु स्वयां नं अझ अप्वः मेगु आर्थिक दोहन यायेगु कुतः याना जूगु धइगु द्वपंया कारणं निगम लगभग टाठ पल्टे जूगु स्थितिइ हे थ्यनेधुंकूगु खः ।
छखेर थनया आदिवासी नेवाःत अड्डा अदालतया भैmझमेला क्वमबीपिं अले मेखेर सत्ताय् थ्यनाच्वंपिं मनूतय्सं अनेक ऐन नियम दयेकाः थनया स्ववासीतय्गु सम्पत्ति, बुँ, जग्गा हडपे यायेगु अनेक प्रपञ्च नं याना जूगु खनेदु ।
तर थ्व हे ई दुने निजी विमान कम्पनीत अस्तित्वय् वयाः थुमिसं न्ह्यथनेबहः जुइक हवाईसेवाया व्यवसाय याना जूगु सकसिनं खना हे च्वंगु वास्तविकता खः । शाही नेपाल वायुसेवा निगमया सेवा नेपालय् सुरु जूगु ई व थाइल्याण्डय् वायु सेवाया सुरुवात छगू हे दँय् जूगु खः । थाइल्याण्डया वायुसेवायाके आः ८३ गः जहाज दयेधुंकूगु दु, नेपालय् न्हापा अन्र्तराष्ट्रियस्तरय् सुरु जुइधुंकूगु विमान सेवा आः वयाः जहाजविहीन जुयाच्वने माःगुया जिम्मेवार सु खः धयागु न्ह्यसः नं समयसान्र्दभिक हे खः ।
स्थापना जुइधुंकूगु निगमयात अनेक चलखेल यानाः निगमया अस्तित्व निम्ट्यान्न यायेगु छथ्वः अदृष्य शक्तिया कुतः आः नं न्ह्याना हे च्वंगु खः कि धयागु न्ह्यसः छखे दुसा निगमयात पार यायेत स्वइपिं मनूतय्गु नियत्ति न्ह्याबलें जेल नेल हे जक जुइगु खःला धयागु आशंका नं ब्वलनावःगु दु ।
निगमयात पुनर्जिवित यायेत संजीविनि बुटिकथं नियुक्त जूम्ह सुगतरत्न कंसाकार खः । वय्कलं नेपाःया दूरसंचार ख्यलय् अजू चायापुगु उपलब्धि हासिल यानाः नेपाःया दूरसंचार ख्यःयायात एशियाया हे उत्कृष्ट सेवामूलक संस्थाय् विकसित याना बिउगुलिं दुबे जुयाच्वंगु वायुसेवा निगमयात नं उकथंया हे चामत्कारीक उपचार यायेफइगु विश्वासं नियुक्त याःगु खः ।
वय्कलं वायुसेवा निगमय् ज्या याये धुनेवं वायुसेवा निगमयात जीवन्त यायेगु खःसा विमान न्यायेमाः धइगु निक्र्यौल यानाः उगु इलय् हे विमान न्यायेत माःगु प्रक्रिया न्ह्याकूगु खः । तर वय्कःया कुतः थः जेलय् कुंकेमालेवं स्थगन जूवन । विमान न्यायेत छ्वःगु ध्यबा तकं लित हयाबिल नं वय्कःयात आर्थिक अनियमितता याःम्ह नाइके धकाः ज्वनाः जेलय् कुने यंकूगु खः ।
लिपा अदालतय् वय्कः निर्दोष प्रमाणित जुइवं हाकनं निगमय् राजनीतिक नियुक्तिइ महाप्रबन्धक जूवंगु खःसा थ्वया लिपां हाकनं नं विमान खरिद प्रक्रियाय् वय्कलं पलाः न्ह्याकादीगु खः ।
तत्कालीन शाही नेपाल वायुसेवा निगमयाके विमान मदयाः थुकिया सेवा अन्तर्राष्ट्रिय ख्यलय् लगभग बन्द हे जुइधुंकूगु स्थितिइ निगमया हवाई सेवायात हाकनं नं अन्र्तराष्ट्रिय ख्यलय् पुनर्संचालन यायेगु कुतः भ्रष्टचार खः कि दँदँतक निगमयात विमानविहीन यायेगु नीति नालाच्वंपिं मनूत वा विमान हयेधुंकाः नं अनेककथंया आरोप प्रत्यारोप यानाः निगमयात हाकनं दने हे मफइकथं ग्वारा तुइकेगु योजना यानाच्वंपिं भ्रष्टचारी खः, थुकिया लिसः इलं हे जक बिइ फइगु जुइ ।
छुं नं कासा जुइगु इलय्, त्या–बू जुइगु इलय् सुं छम्ह व्यक्ति बुत वा व्यक्तिं यानाः बुत धइगु विश्लेषण जुइमखु । त्यात धाःसा टिम हे त्याःगु वा बुत धाःसा टिम हे बूगु कथंया लिच्वः पिदनी । आःया विमान खरिद प्रकरण नं छम्ह व्यक्तिया कुतः जक मखसे थ्व टिमया हे कुतः खः । थुकी सुं दोषी खःसा टिम हे दोषी जुइ, सुं मुख्य दोषी, अप्वः वा म्हो दोषीकथं परिभाषित जुइमखु ।
थ्व विमान खरीद प्रकरणय् सरकारया मन्त्रालय, निगमया संचालक समिति, थीथी विज्ञ, प्राविधिकपिनिगु प्रतिवेदन, विमान खरिद यायेत लगानी याःपिं वित्तिय संस्थात नं दोषी करार जुइ । न्हापायापिं कर्मचारी वा आःयापिं कर्मंचारी धइगु नं खँ जुइमखु । गबलेतक ज्या पू वनीमखु, अबलय् तक फुक्कं हे संलग्न खः ।
अध्ययन समिति वा लेखा समितिं नीति–नियमयात छिंछिंकथं व्याख्या यायेगु, छम्हेसिनं दोषी धायेगु मेम्हेसिनं दोषी मखु धकाः आः हे फुकुवा यायेगु खःसा न्यायिक निकायया आवश्यकतायात हे न्ह्यसः थनेमाली । सुगतरत्न कंसाकारयात न्हापाया इलय् जेलय् कुने यंकूगु इलय् वय्कलं याःगु ज्या निगम विरोधी मखु धकाः सः थ्वयेकूपिनिगु निंतिं आःया प्रकरण नं चिन्ताया विषय जुयाच्वंगु दु ।
गथे उगु ईया ज्या ‘नियम सम्मत खः’ धकाः सर्वोच्च अदालतं तक धायेमाःगु अवस्था वल, आःया अवस्था नं व स्वयां फरक मखु । सर्वोच्च अदालतं हे थुगु जहाज खरीद प्रकरण नियम सम्मत खः धकाः फैसला बीधुंकूगु अवस्था दु । दकलय् महत्वपूर्ण खँ आर्थिक अनियमितता जुल धकाः गुगु सः वयाच्वंगु दु, उगु अनियमिततां जूगु ध्यबा सुयाके ले ? हानी जूगु खःसा आःया निगः वाइड बडी विमान खरीद संसारय् दकलय् दंक न्यानागु खः धयागु नं दावी दु, उकिया खण्डन ग्व ले ?
LEAVE YOUR COMMENTS