नेवाः मुद्दा व नेवाः एकता दिवस

स्वनिगःया आदिवासी नेवाःतय्सं नेवाः मुद्दा व नेवाः अधिकारया नितिं ता ई न्ह्यवंनिसें संघर्ष याना वयाच्वंगु दु । थःपिनिगु अधिकारया निंतिं मूल रुपं न्हापां भाषिक अधिकारया सः थ्वयेकाः नेवाःतय्सं आन्दोलन याःगु खःसां लिपांगु इलय् वयाः नेवाःतय्गु समग्र अधिकारयात स्थापित यायेगु नितिं नेवाः पहिचानया नितिं धकाः नेवाः स्वायत्त राज्यया आन्दोलन न्ह्याकूगु खः ।

आन्दोलनया हे दथुइ लखौं नेवाःत मुनाः दशरथ रंगशालाय् नेवाः स्वायत्त राज्य घोषणा यायेगु नापं नेवाः दुने छुं नं कथंया विभेद मदु धकाः घोषणा यायेगु ज्या याःगु खः । जनस्तरं थःपिनिगु स्वायत्त राज्य घोषणा यायेगु अले थःपिनिगु समुदाय दुने छुं नं कथंया विभेद मदु धकाः घोषणा याःगु नेपाःया थीथी जात जाति, आदिवासी जनजाति व थीथी समुदायया दथुइ हे न्हापांखुसी खः ।

नेवाः स्वायत्त राज्यया नितिं नेवाःतय्सं गुकथं आन्दोलन यात अले नेवाः स्वायत्त राज्य घोषणा यात उकिं यानाः समग्र नेपाःया आदिवासी जनजाति नापं उत्पीडित समुदायया नितिं नं तःधंगु तिबः जूगु खः । नेवाःतय्गु थुगु हे पहलं यानाः नेपाःया आदिवासी जनजाति नापं उत्पीडित समुदायपाखें तकं तःधंगु आन्दोलन यायेगु ज्या जूगु दु ।

उकिं यानाः नेपाःया समग्र इतिहासय् हे तःधंगु कथंया लिच्वः लात । नेवाःतपाखें अधिकारया नितिं आन्दोलन यायेगु सवालय् यक्व हे आदिवासी जनजाति व उत्पीडित समुदायपाखें सयेकूगु खँय् सुयां निगू मत दइ मखु । मेमेगु आदिवासी जनजाति नापं उत्पीडित समुदायपाखें भाषिक अधिकारया सः थ्वयेके तकं मसःनिगु इलय् नं नेवाःतय्सं पञ्चायतकालय् हे आन्दोलन याःगु खः ।

अथे हे लिपांगु इलय् मेमेगु आदिवासी जनजाति नापं उत्पीडित समुदायपाखें थःपिनिगु स्वायत्त प्रदेश वा स्वायत्त राज्या बारे खास हे सः तये मसयाच्वंगु इलय् तकं नेवाःतय्सं जनस्तरपाखें नेवाः स्वायत्त राज्य घोषणा यायेगु ज्या याःगु खः ।

आः हनीगु नेवाः एकता दिवसय् गैर न्यायिक सडक विस्तार, फाष्ट ट्रयाय्क, बाहिरी चक्रपथ, छायाँदेवी कम्प्लेक्स, चाबहीया दिपय् सी उइत संघर्ष यायेमाःगु, नेवाःतय्गु सम्पदा नष्ट याना वयाच्वंगु थेंजाःगु विषययात त्वःताः वन धाःसा नेवाःतय्गु मुद्दायात हे त्वःतूगु महसूस जुइ ।

नेपाःया राजधानी येँ अले येँनापं स्वनिगः हे नेवाःतय्गु आदिभूमि जूगु, नेवाःत शिक्षित जूगु, राजनीतिक चेतनाया दृष्टिकोणपाखें नं न्ह्यःने लाःगु अथे हे आर्थिक रुपं नं न्ह्यःने लानाच्वंगु समुदाय धकाः सकलसिनं नाला वयाच्वंगु दुसा नेवाःतय्सं हे नेवाः स्वायत्त राज्यया घोषणा यायेगु ज्या याःगुलिं यक्व हे आदिवासी जनजाति नापं उत्पीडित समुदायपाखें सयेकूगु खनेदुसा अधिकारमुखी आन्दोलनया प्रणेताया रुपय् नेवाःतय्त हे नालाकाःगु दु ।

नेवाःतय्सं गबले नेवाः स्वायत्त राज्य जनस्तरं घोषणायात उगु हे दिंयात नेवाःतय्सं नेवाः एकता दिवस धकाः हनेगु याना वयाच्वंगु दु । नेपाल संवत्या तिथि कथं पोहेलाथ्व नवमिया दिंयात नेवाः एकता दिवस धकाः हना वयाच्वंगु दु । थुगु दिवसं निगू सन्देश बियाच्वंगु दु । न्हापांगु सन्देश धइगु नेवाःतय्सं थःपिनिगु अधिकारया निंतिं जनस्तरं नेवाः स्वायत्त राज्य घोषणा याःगु जुयाः नेवाःत नेवाः स्वायत्त राज्यया पक्षय् दु अले न्ह्याबलें नं दयाच्वनी धकाः सन्देश बियाच्वंगु दु ।

मेगु धइगु नेवाःतय्त मल्लकालंनिसें हे विभेद यानाः थीत्यः मत्यःया भावना ब्वलंकूगु खः धाइ । अथे नेवाःतय्त विभाजित याना तःगुयात हाथ्या बियाः नेवाः दुने विभेद मदु व सकलें नेवाःत छप्पँ छधी दु धकाः औपचारिक रुपं जनस्तरं घोषणा याःगु दिं खः धकाः सन्देश बियाच्वंगु दु । थुगु ल्याखं स्वत धाःसा नेवाः स्वायत्त राज्य व नेवाः एकताया निंतिं नेवाः एकता दिवसं सन्देश बियाच्वंगु दु ।

थौं ई हिला वनेधुंकूगु दु । ई नापनापं नेवाःतय्गु बिचार नं हिला वनाच्वंगु दु । नेवाः स्वायत्त राज्यया भावना व माग नापं नेवाः पहिचानया खँ ला नेवाःतय्गु आधारभूत विषय हे जुयाच्वंगु दु । तर लिपांगु इलय् वयाः नेवाःतय्त नेवाः भूमिं विस्थापित यायेगु कथंंया योजना सहित राज्यपक्ष वल धइगु खँ नेवाःतय्सं थुइकाच्वंगु दु ।

गैर न्यायिक सडक विस्तार, फाष्ट ट्रयाय्क, बाहिरी चक्रपथ, छायाँदेवी कम्प्लेक्स, चाबहीया दिपय् सी उइत संघर्ष यायेमाःगु, नेवाःतय्गु सम्पदा नष्ट याना वयाच्वंगु थेंज्याःगु विषय थौं नेवाःतय्सं तत्कालया मुद्दायात रुपय् थुइकाच्वंगु दु । नेवाःतय्त नेवाः भूमिं हे विस्थापित यायेगु नितिं राज्य पक्षं थुकथं नेवाः विरुद्धया योजना दयेकाः ज्या यानाच्वंगु अले नेवाःत राजनीतिक रुपं विभाजित जुयाच्वन धकाः तकं थुइकेगु यानाच्वंगु दु ।

थौं गैर न्यायिक सडक विस्तार, फाष्ट ट्रयाय्क, बाहिरी चक्रपथ, छायाँदेवी कम्प्लेक्स, चाबहीया दिपय् सी उइत संघर्ष यायेमाःगु, नेवाःतय्गु सम्पदा नष्ट याना वयाच्वंगु थेंजाःगु विषययात त्वःताः खँ ल्हात धाःसा व नेवाःतय्गु ख्यलं पिनेया खँ थें जुइधुंकूगु दु । नेवाःतय्सं थुगु मुद्दायात कयाः संघर्ष नं यानाच्वंगु दु ।

संघर्षपाखें हे अधिकार वइ धकाः तायेका जनस्तरपाखें संघर्ष यानाच्वंगु दु । आः जुयाच्वंगु थुगु कथंया आन्दोलनया नेतृत्व न्हापांनिसें स्थापित जुयाच्वंपिं नेवाः न्ह्यलुवात सिबें नं न्हूगु पुस्ताया ल्याय्म्हतय्सं नेतृत्व यानाच्वंगु दु ।अले थुगु मुद्दायात कयाः नेवाःत लगातार रुपं सतकय् कुहां वयाच्वंगु नं दु ।

थुगुुसी च्याक्वःगु नेवाः एकता दिवस थ्वहे वइगु घ्यःचाकु संल्हू माघ १ गते लाःगु दु । पोहेलाथ्व नवमिया दिनय् नेवाः एकता दिवस हनेगु ब्यापक तयारी यानाच्वंगु दु । आः हनीगु नेवाः एकता दिवसय् गैर न्यायिक सडक विस्तार, फाष्ट ट्रयाय्क, बाहिरी चक्रपथ, छायाँदेवी कम्प्लेक्स, चाबहीया दिपय् सी उइत संघर्ष यायेमाःगु, नेवाःतय्गु सम्पदा नष्ट याना वयाच्वंगु थेंजाःगु विषययात त्वःताः वन धाःसा नेवाःतय्गु मुद्दायात हे त्वःतूगु महसूस जुइ ।

उकिं थौं नेवाः एकता दिवसय् थ्व हे मुद्दायात ज्वनाः नेवाः भूमिइ नेवाःतय्त विस्थापित याये दइमखु धइगु सः थ्वयेकेगु कथं हनेमाः । उकिया नितिं नेवाः एकता दिवस हनेगु नितिं तयारी यानाच्वंपिं नापं उकिया संयोजन यानाच्वंगु नेवाः देय् दबूया नेतृत्वं गम्भीर जुयाः कायेमाःगु आवश्यकता दु ।