च्वबहाःया शान मञ्जुश्री

किपूया च्वबहालय् दयेकूगु मञ्जुश्रीया मूर्तिं उगु लागाया शोभा अप्वयेकूगु दु । ल्वहंतं दयेकातःगु ३३ फिट तजाःगु उगु मूर्तिया कारणं पर्यटकत तकं आकर्षित जूगु दु । मूर्ति दयेकेगु ज्या सिमधःनिसां मञ्जुश्री पार्कय् वनीपिं न्ह्याम्हं उगु मूर्तिया न्ह्यःने च्वनाः मंकाः किपा कायेगु व सेल्फी कायेगुलिइ मस्त जुयाच्वंगु दु ।

‘पार्कय् आन्तरिक पर्यटकतय् हुल ला जुया हे च्वंगु दु, मूर्तिं थप आकर्षण अप्वयेकाच्वंगु दु,’ मञ्जुश्री मूर्ति निर्माण समितिया संयोजक सुजिन्द्र महर्जनं कनादी, ‘आः थप पर्यटक अप्वइ धइगु विश्वास कयागु दु ।’च्वबहाः थः हे छगू पर्यटकीय क्षेत्र खः । राजधानी येँया केन्द्रपाखें करिब ७ किलोमिटर दक्षिण पश्चिम किपू नगरपालिका–४ स्थित च्वबहालं जःखःया ल्वःवनापुसे च्वंगु दृश्यसहित बागमति खुसि न्ह्याः वनाच्वंगु खंके फइ ।

थन जलविनायक व च्वबहाः करुणामय (जलविनायक)या देगः नं दु । धार्मिक व पर्यटकीय महत्वया ज्वःमदुगु संगम जुयाच्वंगु चोभारं मौसम सफा जुइगु इलय् विश्वया सर्वोच्च शिखर सगरमाथातकं खनेदु ।लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयया प्राध्यापक कर्ण महर्जन च्वबहाः ऐतिहासिक व धार्मिक दृष्टिया ल्याखं अतिकं महत्वं जाःगु थाय् जूगु कनादी ।

न्हापा स्वनिगः पुखू जुयाच्वंगु खः । चीनं तीर्थयात्राय् वःम्ह महामञ्जुश्रीं थःगु चन्द्रहास खड्गं डाँडाय् पालाः लः पितछ्वःगुलिं स्वनिगः च्वने लायक भूमि जूगु धइगु इतिहासय् न्ह्यथनातःगुलिं व हे खँयात अनुशरण यानाः मञ्जुश्रीया मूर्ति दयेकेगु ज्यां च्वबहाःया महत्व अझ अप्वयेकूगु दु ।

जलविनायक सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहया कुतलय् स्थानीय समुदाय भक्तजनया ग्वाहालिं दयेकूगु मञ्जुश्रीया उगु मूर्तिया निंतिं आतकया दुने निगू करोड तका खर्च जुइधुंकूगु दुसा थ्व ज्या पूवंकेत थप करिब न्यय्गू लख खर्च जुइगु अनुमान यानातःगु दु । झिंस्वंगः ल्वहं स्वानाः ख्वनाया कलाकार चन्द्रमान डंगोलं उगु मूर्ति दयेकाच्वनादीगु खः ।

निदँ न्ह्यवंनिसें १३ टनतकया ल्वहंयात मूर्तिया आकार बीगु ज्या जुयाच्वंगु खः । ल्वहंया दथुइ प्वाः खनाः रडतकं तयातःगु दु । थुगु ज्याया निंतिं च्याम्ह कालिगढं करिब खुदँया ई बी धुंकूगु दु । स्वदँतक लगातार थःगु हे कार्यस्थलय् ल्वहं कीगु व ल्यं दुगु ज्या दक्वं च्वबहाल च्वनाः यानागु वकलं धयादी ।

छ्यनय् च्वंगु मुकुट न्हय्गू च्वकाया दु । न्यागुलिइ सपः प्यने थें प्यनातःगु दु । जव ल्हातय् खड्ग, खव ल्हातय् प्रज्ञापारमिता, बोध्याङ्ग्र मुद्रा (ज्ञान) बियाच्वगु दृश्य मूर्तिइ कियातःगु दु । शुद्धताया प्रतिककथं पलेस्वांया च्वय् च्वंगु मूर्ति स्वयेबलय् तसकं ल्वःवनापुसे च्वं । पारिश्रमिकया निंतिं वन समितिं खर्च मदुगु धायेवं कलाकार डंगोलं नं थम्हं कायेमाःगु पारिश्रमिक मकाये धयादीगु दु ।

करिब ७०० दँ न्ह्यः दयेकूगु धयातःगु भुइजःसि नारांद्यःया मूर्ति लिपा थुलि तःधंगु मूर्ति थ्व हे जूगु डंगोलया जिकिर दु । जमिननिसें ३३ फिट तजाःगु थ्व मूर्तिया भाग जक २५ फिट दु । मूर्ति अनुमानित ६० टनया जूगु जिकिर यानादीम्ह वय्कः मूर्तिया आधारय् सिमेन्टया जडान जूगुलिं उकिया आयु सिधयेकाः मूर्तिया अवस्था छु जुइगु खः धइगु खँय् चिन्तित जुयादी । उकिया निंतिं धकाः हःगु आपालं ल्वहं थीथी पंगःया कारणं फम्पिइ थानाच्वंगु दु ।

ख्वाः बांलुइकेत थाकु

फम्पिया खार्पाया कोरा ल्वहं ३० टन तकया दु । मञ्जुश्रीया ख्वाः बां लुइकेत नं तःधंगु हे चुनौति जुयाबिल । ‘प्रस्तरकला स्वःपिंमध्ये गुलिसिनं नेपाली शैली जुल धाल, गुलिसिनं चिनिया शैलीया जुल धाल । थ्व मिश्रित प्रतिक्रियां ठिक जुइक हे दयेका थें ताल, लय्ताः ।’ डंगोलं धयादी ।

मञ्जुश्रीया थें च्वंक ख्वाःपाः लुइकेत हे जक वय्कःया निलाया ई काल । उगु मूर्ति दयेकेत वय्कलं अग्रज रवीन्द्र ज्यापु, नरेन्द्रमान वज्राचार्य, सत्यमोहन जोशी लगायतलिसे सल्लाह नं कयादीगु खः ।

मिसा कि मिजं ?
मूर्ति दयेकेगु शुरु याःगु इलय् छगू अजू चायापुगु न्ह्यसः पिदन । मञ्जुश्री मिसा खः कि मिजं ? पहिचान यायेत हे यक्व ई काःगुलिं कलाकार डंगोलं थीथी अग्रज व्यक्तित्वलिसे सहलह यानादिल । सीकेगु थुइकेगु यायां वंगु इलय् चीनं नेपाः वयेगु झ्वलय् वरदा व मोक्षदा नापं वःगु धइगु कथन दुगुलिं मञ्जुश्री मिजं हे खः धइगु निश्चित यानाः मिजंया आकृति दयेकागु वय्कलं कनादी ।

मेमेगु प्रस्तर कला छगू हे ‘सेप’ य् निर्माण जुइ तर मञ्जुश्रीया मूर्तिइ थीथी अंग, रंग नं छुटे जुइगुकथं बिस्कं बिस्कं प्रस्तरकला थन स्वये फइ । थ्व कला वय्कलं चीनय् वनाः सयेकादीगु खः । ‘अन ब्वना च्वनाबलय् कापः, छ्यंगू, सँ छुटे याःगुलिं जिं नं छाय् याये मफइ धकाः थ्व न्हूगु तरिका सयेकाः मूर्ति दयेकागु खः’, वय्कलं धयादिल ।

धनकुटां थन चाःहिलेत झायादीम्ह उपेन्द्र खनाल मञ्जुश्रीया मूर्ति थनया दकलय् बांलाःगु पक्ष जूगु धासें च्वबहाःया पर्यटन विकासय् थुकिं तःधंगु ग्वाहालि याइगु विश्वास प्वंकादी ।