ने. सं. ११४३ चौलाथ्व सप्तमी -

ब्याजय् बैंकतय् मनोमानि, राष्ट्र बैंकया बेवास्ता

येँ – वाणिज्य बैंकतय्सं मिलोमतो यानाः ब्याजदर थकायेगु क्वकायेगु यानाच्वंसां नियामक निकाय केन्द्रीय बैंकं बेवास्ता यानाच्वंगु खँ धाःगु दु । अर्थ विज्ञतय्सं बैंकतय् थज्याःगु ज्यां अर्थतन्त्रय् हे बांमलाःगु लिच्वः लायेफुगु खँ धयाच्वंगु दु । मेखे नियामक संस्था नेपाल राष्ट्र बैंकं धाःसा खुला अर्थतन्त्रय् बैंकतय्सं तोके याःगु ब्याजय् थःपिंसं हस्ताक्षेप याये मिले मजूगु खँ धाःगु दु ।

वाणिज्य बैंकतय्सं धाःसा थःथः दथुइ मिलोमतो यानाः बचतय् ब्याज दर म्हो यायेधुंकूगु दुसा थौंकन्हय् बजारय् खने दयाच्वंगु लगानीयोग्य नगद अभाव तरलताया समस्यां यानाः त्यासाया ब्याज नं अप्वयेफुगु खँ धया हयाच्वंगु दु । वाणिज्य बैंकतय्सं सर्वसाधारणं तःगु निक्षेपय् १० प्रतिशत व संघसंस्थाया निक्षेपय् ९ प्रशितं अप्वः ब्याज मबिइगु क्वःछिइ धुंकूगु दु ।

नियमक निकाय राष्ट्र बैंकं धाःसा बैंकतय्सं याःगु थ्व निर्णय बारे थःपिंत जानकारी मदु धाःगु दु । छुं ई न्ह्यव नं वाणिज्य बैंकतय्सं छगू भद्र सहमति यानाः निक्षेपय् बिइगु ब्याजया अधिकतम सीमा तोके याःगु खः । उबलय् वाणिज्य बैंकतय् दथुइ जूगु भद्र सहमति विपरीत छगू बैंकं अप्वः ब्याज बिल धाःसा उगु बैंकयात बैंकर्सतय्सं ‘बाइकट’ तकं याःगु खः ।

अर्थशास्त्रीतय्सं धाःसा बैंकतय्सं थः यत्थे मिलोमतो यानाः ब्याज अप्वेकेगु व म्होयायेगु यानाच्वंगु ज्या खुला अर्थतन्त्तया मूल मर्म व स्वस्थ प्रतिस्पर्धा अःखः जूगु खँ धयाच्वंगु दु । अर्थशास्त्री केशव आचार्यं बिबिसीलिसे खँ ल्हासें धयादीगु दु, ‘खुला बजार, अर्थतन्त्र व स्वतन्त्र बजाःया आर्थिक नीति कार्यान्वन यानाच्वंगु इलय् थ्व ज्या भ्याभचा नं जायज मखु ।

थ्व ला छगू कथंया अपराध हे खः ।’वय्कलं कार्टेलिङ वा मिलमतो यानाः ब्याज दर घटबट यात धाःसा मौद्रिक नीति व सरकारया आर्थिक नीति विपरीत जुल धाःसा सूचना व तथ्यांकया आधारय् केन्द्रीय बंैकं हस्ताक्षेप यायेमाःगु सुझाव बियादी ।तर केन्द्रीय बैंकं धाःसा वाणिज्य बैंकतय्सं याइगु भद्र सहमतियात न्ह्याबलें बेवास्ता याना वयाच्वंगु दु ।

थ्व पालय् नं थथे हे बेवास्ता याइगु खनेदुगु दु । राष्ट्र बैंकया छम्ह कार्यकारी निर्देशक झलक शर्मा आचार्यं बिबिसीलिसे खँ ल्हासें धयादीगु दु, ‘थ्व औपचारिक रुपं याःगु निर्णय मखु थें च्वं । थुकिया बारे जिमित जानकारी हे मदु ।’वय्कलं छगू सीमा तक दुगु अवस्थाय् अर्थतन्त्रयात नोक्सान मजुइगु जुल धाःसा थःपिंसं छुं याये मफइगु खँ नं धयादीगु दु ।

बैंकर्सतय्सं धाःसा सरकारया हे कारणं थःपिंसं थथे यायेमाःगु तर्क तयाच्वंगु दु । बैंकर्स संघया कार्यकारी सदस्य अशोक शेरचनं धयादीगु दु, ‘सरकारं माक्वः विकास बजेट खर्च यायेमफुगु कारणं हे जिपिं थज्याःगु निर्णय यायेत बाध्य जूगु खः । त्यासाया ब्याजदर अप्वः मजुइमा धकाः थ्व निर्णय यानागु खः ।

सरकारं विकास बजेट खर्च यायेमफु, उकिं यानाः बजारय् तरलताया समस्या जुयाच्वंगु दु । यदि थथे हे जुयाच्वन धाःसा जिपिं त्यासाया ब्याज अप्वयेकेत बाध्य जुइ ।’आर्थिक दँ सुरु जूगु स्वलाया दुने मुक्कं ४ प्रतिशत जक विकास बजेट खर्च जूगु दु । वाणिज्य बैंकतय्सं तरलतायात दोष बियाः ब्याजदरय् मिलोमतो यानाच्वंगुलिं सर्वसाधारण उपभोक्तायात धाःसा न्ह्याबलें समस्या हे लाकाच्वंगु दु ।