कर्म व कर्मफलयात विश्वास यायेगु वा मयायेगु ?

सामान्यतः जीवन रहस्यमय खः । जीवनय् छु घटना जुइ, गुबलय् छु परिस्थिति उत्पन्न जुइधकाः सुनानं धायेफइ मखु । जीवनय् जुइगु थ्व अनिश्चितताया कारणं गुलिं मनूतय्सं ईश्वरं थुगु परिस्थितिया निर्माण याःगु धकाः ईश्वरयात पाः यानाच्वनी, अले वयात लय्तायेकेगु ज्या यानाच्वनी । गुलिस्यां आकस्मिक रुपं थज्याःगु घटना जुयाच्वनी थुकिया छुं कारण मदु धयाच्वनी ।

ईश्वर वा सर्वशक्तिमान पाखें जुइगु मान्यताया छगू धार व विनाकारण आकस्मिक रुपय् जुइ धयागु मेगु धारया दथुइ भगवान बुद्धं संसार कार्यकारणया नियमं सञ्चालन जुयाच्वनी धयाबिज्यात । थुकियात विश्लेषण यायेगु दौरानय् वसपोलपाखें न्ह्यागु परिस्थिति हेतुया कारणं वइगु व हेतुविना छुं मजुइगु धकाः स्पष्ट यानाबिज्यात ।

थुगु कार्यकारणया नियमया मू कारक व चालक धयाम्ह मेपिं सुं मखसे थः हे खः धकाः नं ध्वाथुइका बिज्यात । बुद्ध दर्शनया मू खँया रुपय् जुयाच्वंगु प्रतित्यसमुत्पाद व चतुआर्यसत्य पाखें थ्व खँ पुष्टि यानाच्वंगु दु । ये धम्मा हेतुप्पवाहा धकाः हेतुं थ्व स्वभावधर्म प्रभावित जुइगु, उगु हेतु निरोध यायेजिउ धयागु वसपोलया शिष्य अस्सजिया बाक्ययात बौद्ध साहित्य व परम्पराय् तसकं च्वछायातःगु दु ।

बिना कारण छुं जुइमखु तर कारण मेपिनिपाखें मखसे थःगु हे कारणं जुइगु जूगुलिं थःगु कर्मयात हे सुधार यायेमाःगु खँय् वसपोलं बः बियाबिज्याःगु खः । थम्हं याइगु कर्मया लिच्वःकथं हे भाविजीवन निर्धारण जुइ धकाः वसपोलं आपालं सूत्रत देशना यानाबिज्यात, विभिन्न जातक बाखं कनाबिज्यात । धम्मपदय् वसपोलं अत्ताहि अत्तनो नाथो अत्ताहि अत्तनो गति धकाः ‘थःम्ह नाथ थःहे खः, थःगु गति थम्हं हे दयेकीगु खः’ धकाः कर्मयात आपालं महत्व बियाबिज्याःगु दु ।

सामान्यत पुनर्जन्मया विश्वास मयाइपिनि पाखें कुशल व अकुशल कर्मया लिच्वःयात कयाः उलि गम्भिर जुयाच्वनी मखु तर पुनर्जन्म दु व कुशल अकुशल कर्मया फल दु धकाः म्वायेगु आधार जुयावन धाःसा जीवन सुरक्षित तवरं म्वायेमाः धकाः प्रयास जूवनी ।

अंगुत्तरनिकायया थान सुत्रय् वसपोलं कर्मया महत्वयात ध्वाथुइके कथं कर्म हे सम्पत्ति अले कर्म हे थःथिति धयाबिज्याःगु दु । अझ कर्म व कर्मफलयात विश्वास यायेगु धयागु पुण्यकर्म यायेगु थें खः धकाः ध्वाथुइका बिज्यात । अथेसां मनूतय्त थुगु उपदेशयात संशयविना स्वीकार यायेत थाकुयाच्वनी । कर्मया खँयात उलि गम्भिरतापूर्वक कयाच्वनी मखु ।

बांलाःगु कर्म यानाः बांलाः जुइगु वा बांमलाःगु कर्म यानाः बांमलाःगु लिच्वः वइगुया वैज्ञानिक आधार छु खः ? धकाः न्ह्यसः तयाच्वनी । बांमलाःगु ज्या यानाः थःगु जीवनय् सफलता प्राप्त यानाच्वंपिं व भिंगु कर्म यानाः नं असफल जुयाच्वंपिनिगु आपालं उदाहरण बियाः कर्म व कर्मफलया सिद्धान्तयात हाथ्या बियाः तर्क यानाच्वनी ।

बुद्ध शिक्षाया मेमेगु पक्षयात सहर्ष स्वीकार यानाच्वंपिंसं नं कर्म व कर्मफलया खँ वयेवं उकियात कम महत्व बियाच्वनी वा विश्वास यायेमफुगु धारणा व्यक्त यानाच्वनी । थज्याःगु न्ह्यसःयात वसपोलं लिसः नं बियाबिज्याःगु दु कि पुसा पीवं फल तुरुन्त वइमखु, अथेहे पाप यायेवं उकिया फल तुरुन्त मवयेफु । अथेहे वसपोलं धयाबिज्याःगु दु– पापया फल मवःतले मुर्खं पापयात कस्ति भाःपियाच्वनी, तर जब पापया फल वइ दुखित जुइकाः च्वनेमाली ।

थुकथं वसपोलया उपदेशय् कर्म व कर्मफलयात तःधंगु महत्व बियाच्वंगु दु ।कर्म व कर्मफलया बारे जानकार भगवान बुद्धयात बुद्धत्व प्राप्त जुइगु क्रमय् उत्पन्न जूगु ‘पुव्वेनिवासानुस्सति ज्ञान व च्युतोत्पत्ति’ ज्ञानपाखें प्राप्त जूगु खः । उपिं ज्ञानया कारणं हे भगवान बुद्धं थःगु व मेपिं सत्वप्राणिपिनिगु न्हापा न्हापाया जन्म, उबलय्या कर्म अले कर्मया लिच्वःया बर्णन यायेफुगु खः ।

थम्हं पुरा यानाबिज्याःगु पारमिताया अनुस्मरण यायेफुगु नं थुगु हे ज्ञानया कारणं खः । पालि साहित्यया खुद्दक निकाययागु जातक पालि व धम्मपद अले उकिया अट्ठकथालय् बुद्ध प्रमुख थः शिष्य व थःगु समीपय् वइपिनिगु न्हापाया जन्म व कर्मफलया बारे बर्णन जुयाच्वंगु दु । कर्मया फल दु धकाः विश्वास यायेत वैज्ञानिक आधार सामान्यजनयात सिद्ध यायेमफयेफु ।

थुगु कारणं कर्मया फल दु वा मदु धयागु सम्बन्धय् मनूतय्त संशय जुयाच्वनीगु स्वाभाविक खः । तर गज्याःगु विश्वास कयाः म्वाःसा थः सुरक्षित जुइ धकाः बिचाः यायेगु आवश्यक जू । सन्देहात्मक थुगु परिस्थितिइ भावीजीवन गुकथं निश्चित व सुरक्षित जुइ धयागु विषयय् छक्व बांलाक विमर्श नं यानाः निष्कर्षय् थ्यंकूसा बुद्धिमानी जुइ । पुनर्जन्म दु वा मदु धकाः गुगु विश्वासय् म्वायेगु जोखिमरहित खः धकाः विमर्श नं यायेगु आवश्यक जू ।

कर्म व कर्मफलयात विश्वास यायेगु धयागु भिं याःसा भिं जुइ, मभिं याःसा मभिं जुइ धकाः स्वीकार यायेगु खः । भिं याःसा मभिं जुइगु व मभिं याःसा भिं जुइगु धयागु कर्मफल सिद्धान्तया विपरीत हे जुइ, अथवा थज्याःगु सम्भावनाया बिचाः तकं विवेकशील प्राणीपिंसं यायेफइ मखु । पुसा व फलया उदाहरण कायेगु खःसा भिंगु पुसा पियाः मभिंगु फल वइगु अले मभिंगु पुसा पियाः भिंगु फल वइगु धयागु जुइ हे फइमखु अथेहे कर्मया सिद्धान्तयात नं थुकथं हे थुइके फःसा कुशल कमें प्रवृत जुयाच्वनेगु लागिं प्रेरित जुयाच्वनेफइ ।

कर्म व कर्मफल नाप पुनर्जन्म व पूर्वजन्मया खँ नं स्वानाः वइ । पूर्व व पुनर्जन्मय् विश्वास दुपिं व मदुपिंसं क्रमसः कर्मयात मान्यता बीगु व मबीगु यानाच्वनीगु स्वाभाविक खः । सामान्यत पुनर्जन्मया विश्वास मयाइपिनि पाखें कुशल व अकुशल कर्मया लिच्वःयात कयाः उलि गम्भिर जुयाच्वनी मखु तर पुनर्जन्म दु व कुशल अकुशल कर्मया फल दु धकाः म्वायेगु आधार जुयावन धाःसा जीवन सुरक्षित तवरं म्वायेमाः धकाः प्रयास जूवनी ।

पुनर्जन्म दयेमा मदयेमा, उकियात विश्वास यायेगु जूवन धाःसा कुशलकर्मय् प्रवृत जुइगु व अकुशल कर्म पाखें निवृत जुइगु सम्भावना अप्वः जूवनी । थथे विश्वासय् म्वापिं मनूतय्त पुनर्जन्म मदुसां थःत छुं हानी मदइगु जुल व दत धाःसां थम्हं यानागु कुशल कर्मं बांलागु लिच्वः वइगु हे जुल धकाः धुक्क जुइफइ । थुकथं पुनर्जन्म दयेमा, मदयेमा उकियात विश्वास यायेगुु व थुगु नाप स्वाना वइगु कर्म व कर्मफलयात स्वीकार यायेगु हे बुद्धि मानी जुइ ।