बिमस्टेक सम्मेलन लिपाया गतिविधि, भूटानी शरणार्थी बारे हानं वार्ता

येँ – नकतिनि येँय् क्वचाःगु बिमस्टेक सम्मेलन लिपा नेपालं भूटानी शरणार्थीत लित छ्वयेगु लागिं हानं वार्ता याइगु जूगु दु । सम्मेलनया इलय् नेपाः वःम्ह भूटानया अन्तरिम सरकारया प्रमुख छिरिङ वाङचुकलिसे नेपाःया परराष्ट्र मन्त्रीं यानादीगु खँल्हाबल्हाया इलय् भूटानी शरणार्थी लित यंकेगु सवालय् हानं खँ ल्हायेगु सहमति जूगु खः ।

सन् १९८० व ९० या दशकय् भूटानं पिहां वःपिं छगू लाख भूटानी शरणार्थीत नेपाःया झापाय् च्वं वःगु खः । उमित लित छ्वयेगु कुतः असफल जुसेंलि अन्तर्राष्ट्रिय पहलय् अमेरिका, अष्ट्रेलिया व युरोपया थीथी देशय् पुनस्र्थापना याःगु खः । आः अझ नं ७,००० म्ह शरणार्थीत नेपालय् हे च्वनाच्वंगु दनिसा उपिं स्वदेश लिहां वनेत इच्छुक जुयाच्वंगु दु ।

अथे खःसां नेपाःया हे शरणार्थी शिविरय् जन्मे जूपिं न्हूगु पुस्ताया भूटानी शरणार्थीत आः स्वदेश लिहां वनेगु पलेसा नेपालय् हे च्वनेत इच्छुक जुयाच्वंगु खँ धाःगु दु । तर नेपालं धाःसा उमित नेपालय् तुं तयेगु सवालय् आः तक छुं बिचाः याःगु मदुनि । नेपालं भूटान सरकारलिसे हानं शराणर्थी बारे वार्ता यायेगु धाःसां थ्व गबले न्ह्याइ धइगु बारे धाःसा छुं धाःगु मदुनि ।

बिमस्टेक सैनिक अभ्यास
येँ – बहुक्षेत्रीय प्राविधिक तथा आर्थिक सहयोगया लागि बङ्गाल खाडीया प्रयास (बिम्स्टेक) सदस्य देय्या सैनिक दथुइ आः छवाःन्यंकं मंकाः अभ्यास याइगु जूगु दु । खास यानाः भारतया हे पहलय् भारतया पुनाय् थ्व सैनिक अभ्यास यायेत्यंगु खः ।

थ्वहे वइगु भदौ २५ गतेनिसें ३१ गते तक जुइगु थ्व सैनिक अभ्यासय् बिमस्टेकया न्हय्गुलिं देय्पाखें ३०–३० म्ह सैनिकत सहभागी जुइगु खँ धाःगु दु ।बिमस्टेक देय्तय् दथुइ थ्व अभ्यास न्हापांखुसी जुइत्यंगु खः । थ्व मंकाः अभ्यास प्रतिआतङ्कवाद व विपद् व्यवस्थापन सम्बन्धी विषयय् केन्द्रित जुइगु खँ धाःगु दु ।

थ्व अभ्यासं थीथी देय्या सेना दथुइ घुलमिल जुइत, क्षमता थुइकेत, विपदया इलय् मिले जुयाः ज्या यायेत व मेमेगु ग्वाहालि कालबिल यायेत तिबः जुइगु खँ धाःगु दु । गुलिसिनं धाःसा थ्व सैनिक अभ्यासयात सार्कय् दुथ्याःपिं पर्यवेक्षक चीन व दुजः पाकिस्तानयात क्यनेगु भारतया दाउ खः धकाः विश्लेषण याना हःगु दु ।

वैशाख १८ निसें तातोपानी
येँ (नेपालभाषा टाइम्स)÷भुखाय् लिपा बन्द जूगु नेपाः व चीन स्वाइगु तातोपानी नाका थ्वहे वइगु वैशाख १८ गते निसें हानं सञ्चालनय् हयेत निगुलिं देशं गृहकार्य न्ह्याकूगु दु । थुगु नाका चायेकेत भौतिक पूर्वाधार व मेगु तयारीया ज्या न्ह्याकेत नेपाः व चीन दथुइ तःक्वःमछि समझदारी पतिइ हस्ताक्षर जुइधुंकूगु खःसां आः तक सञ्चालनय् धाःसा वये फयाच्वंगु मदु ।

भुखाय् लिपा उगु नाका चायेकेत चीन सरकारं उदासिनता क्यनाच्वंगु द्वपं लानाच्वंगु दु । चीनं तातोपानी क्षेत्र भौगर्भिक रुपं जोखिमपूर्ण धासें बस्ती च्वनेत योग्य मजूगुलिं थःगु क्षेत्रय् लाःगु वस्ति मेथाय् सारे यायेधुंकूगु दु । तातोपानी नाका बन्द जूगुलिं निगू देय् दथुया व्यापार रसुवागढी नाका जुयाः जुयाच्वंगु दु । तर थ्व रसुवागढीया लँ धाःसा तसकं थाकुगु खँ व्यापारीतय्सं धायेगु याः ।