
मनूया स्वभाव । छम्हनाप मेम्हसिया पाइ । छम्ह थें मेम्ह जुइ मखु । छम्ह हे मामं बुइकूपिं जूसां रुपरंग पाइ । बानी ब्यहोरा पाइ । चालामाला पाइ । गुलिं लाता लाति थें सुम्क जक च्वनी । गुलिं कय्मिचा थें त्वारत्वार हाला जुइ । गुलिं मेपिंत खँ कना मन याउँ तायेकी । गुलिं माःगु इलय् माः कथं जक खँ ल्हाइ । अथेला गुलिं थःगु खँ तकं मकँसे च्वनी ।
गुलिं कतःया खँ जक न्यना जुइ । तर गुलिं माःगु खँ नं कनी म्वाःगु खँ नं कनी । धाये जिउगु नं धाइ । मजिउगु नं धाइ । थुकिं यानाः लिपा शत्रु ब्वलनेफु । मेपिं लाये बुइफु । थुकथंया व्यवहार याइपिं थौं जक मखु । कालान्तर न्ह्यवंनिसेंया नीति खः । अझ धाये थ्व स्वभाव नं खः । उकिं बोधिसत्वं धयाबिज्याःगु दु, ‘गुम्ह मनू न्हापा मन भिंबलय् थःथिति पासा वा पासाभाइ सम्झे जुइ ।
लिपा वहे शत्रु जुइ ।’ थुकथंया खँ दुथ्याःगु जातक छकः स्वये । थुकथंया खँ दूत जातकय् कनातःगु दु ।छगू इलय् वारानसीया जुजुं जनपद्यात दुःख बिल । वया दक्व धन काल । उकिं वया धन मंत । उगु इलय् बोधिसत्व ब्राम्हण कुलय् जन्म जुल । व तःधी जुइवं तक्षशिलाय् वन । वयाके गुरुयात बीगु ध्यबा मदु ।
उकिं व धर्मानुसार भिक्षा फ्वनाः आचार्ययात बी धाल । थुकथं बचन बियाः वं विद्यारम्भ यात । वं निश्चित इलय् शिल्प सयेकल । अनंलि वं गुरुयाके बिदा फ्वन । थःगु बचन कथं गुरुयात ध्यबा बीगु क्वःछित । व जनपथय् चाःहिल । छेँखापतिकं भिक्षा फ्वन । वं न्हय्गू तौल बराबरया लुँ मुन । उगु लुँ गुरुयात बीगु बिचाः यात । गंगा पार वनेत डुंगाय् च्वन ।
दक्व ज्याखँ छम्हेस्यां जक याये फइ मखु । याइ नं मखु । मनू कथं ज्या खँ पाइ । समस्या वल । दुःख जुल धायेवं न्ह्याम्हेसिनं समाधान याये फइ मखु । तर न्ह्याथेंज्याःगु समस्या नं समाधान यायेफु । दुःख तंकेफु । चिन्तां मुक्त जुइफु । थुकथं समाधान
यायेगु निश्चित ई दइ ।
तर दुर्भाग्य व च्वंगु डुंगा फाता पुल । वं ज्वना वःगु लुँ लखय् कुतुं वन । वं गंगा सिथय् निराहार जुयाः च्वनेगु बिचाः यात । व गंगाया सिथय् वन । गा छपु न्यल । फिसःया फाँटय् मूर्ति थें फ्यतुल । गांयापिं सकसिनं वयात खन । उमिसं छाय् फ्यतुना च्वनागु धकाः न्यंवल । सुयातं लिसः मबिउ । कन्हय् कुन्हु हानं गांयापिंसं न्यंवल ।
उमित नं लिसः मबिउ । स्वन्हु दत । नगरया ऐश्वर्यशाली महाजनपिं वल । न्यान्हु दयेवं राज्य परिषद्यापिं वल । उमित नं छुं लिसः मबिउ । कुन्हु दयेवं जुजुं अमात्यपिंत छ्वयाः हल व उपिंलिसे नं खँ मल्हात । थ्व खँ सीकाः जुजु भयभित जुल । अनंलि जुजु स्वयं अन वल । जुजुं न्यन, ‘हे ब्राम्हण जिं छंथाय् दूतत छ्वया हयागु खः ।
उमिसं न्वन छं छुं न्वमवाः । जितः मतिइ वं छंगु दुःख गोप्य थें च्वं ।’ जुजुया खँ न्यनाः बोधिसत्वं धाल, ‘थःगु दुःख वयात हे कनेमाः गुम्हेसिनं तापाक बीफु । मेपिंत धयां मजिउ ।’ थुलि धयाः जुजुयात थःगु बृत्तान्त खँ कन । वया खँ न्यनाः जुजुं झिंप्यंगू तौल बराबरया लुँ बिल । वं उगु लुँ थः गुरुयात बिल । थुकी बोधिसत्वं न्हय्पु गाथा नं न्यंकल ।
गुगु अतिकं सान्दर्भिक जू ।थुगु जातकय् मनूया स्वभाव नं ब्वयातःगु दु । मनू सभ्य प्राणी । तर मनुखं मनूया विश्वास याये थाकु । न्ह्यागु इलय् नं सचेत जुया च्वनेमाः । न्ह्यःने पासा थें च्वनी । तर लिउने शत्रुया व्यवहार याइ । थः हे तःकेहेँ, दाजुकिजा दथुइ नं थुकथंया लकस ब्वलनी । पशुतय्सं गबलें थःगु भाय् हिली मखु ।
तर मनुखं पलाःपतिकं थःगु भाय् हिली । स्वभाव हिली । थःत फाइदा जुइकथं व्यवहार याइ । उकिं थन जातकया गाथा न्ह्यब्वये अझ सान्दर्भिक जू ‘ध्वंतय्गु व झंगःतय्गु भाय् थुइके अःपु । परन्तु मनूतय्गु खँ थुपिं सिबें झन् हे थुइके थाकु ।’थःगु मनया दुःख प्वंकेमाः । मनया खँ कनेमाः । दुःख म्हो जुइ । सकसिनं थथे याइ ।
दुःख प्वंकेवं मन याउँसे च्वनी । सुनानं हःपाः बीवं दुःख म्हो जू थें ताइ । थ्व सत्य खः । तर अथे धायेवं न्ह्याम्हेसितं विश्वास याये मजिउ ।
खँ कनेगु । खँ ल्हायेगु सहलह ब्याकेया लागिं खः । थःत जूगु थःगु दुबिस्ता प्वंकेत खः । दुःख जुइगु इलय् मन उकुसमुकुस जुइ । सुयात थःगु नुगः खँ प्वंके थें जुइ । मन उकुसमुकुस यायां हीमी चाया जुइ ।
दिमाग चाःहिका जुइ । थुकिं यानाः मानसिक ल्वचं नं कइ । दुःख जुल । प्वंकेगु थाय् मन्त । दिमागं उकियात चाःचाहिका जुइ । थुकिं यानाः वं दुःख पीर चिन्ता झन् अप्वइ । उकिं छम्हं मेम्हनाप सहलह ब्याकी । थःथःगु नुगः खँ प्वंकी । पीर दुःख म्हो जूगु तायेकी । तर विडम्बना गबलें थम्हं धइथें मजुइ नं यः । दुःख म्हो यायेत कंगु खँपाखें दुःख अप्वयेयः ।
खय्त ला सुख दुःखया खँ मित्रनाप जक ब्याकी । तर तर थम्हं मित्र भाःपिउम्ह शत्रु नं जुइफु । थुकथंयापिं न्ह्यःने हितैषी पह वयेकी । दुबिस्ताया खँ कुत्तु कुलाः न्यनी । खँ न्यनी । थः नं दुःखी थें जुइ । तर लिउने वया दुःखय् लय्ताया जुइ । सुखी जुया जुइ । थौंया इलय् थुकथंया स्वभावयापिं पलाः पतिकं खंकेफु ।
उकिं पासा म्हसीकेमाः । ई व परिस्थिति कथं जक खँ कनेमाः । जातकय् ब्राम्हणं दक्वसितं खँ मकंगु कारण नं थ्व हे खः । उकिं थौं नं जातकया थुगु धापू अतिकं सान्दर्भिक जू । गुम्ह प्राणी असमय हे सुनानं मन्यंक थःगु दुःखया खँ कनी अबलय् वया शत्रुत लय्ताया न्हिली । थुगु जातकय् काशी जुजुयात सचेत यासें ब्राम्हणं थथे धाःगु दु—हे काशी राष्ट्रबद्र्धक ।
यदि छपिंत छुं दुःख जुल धाःसा वयात व खँ कने मते । गुम्हेसिनं छपिंत उगु दुःखं मुक्त याना बी फइमखु ।दक्व ज्याखँ छम्हेस्यां जक याये फइ मखु । याइ नं मखु । मनू कथं ज्या खँ पाइ । समस्या वल । दुःख जुल धायेवं न्ह्याम्हेसिनं समाधान याये फइ मखु । तर न्ह्याथेंज्याःगु समस्या नं समाधान यायेफु । दुःख तंकेफु ।
चिन्तां मुक्त जुइफु । थुकथं समाधान यायेगु निश्चित ई दइ । निश्चित थाय् दइ । निश्चित मनू दइ । अझ पह नं दइ । थुगु समस्या वा दुःख गुकथं, गबले, गन अले सुयात कनेमाः धइगु खँ बोधिसत्वं थुकथं कन, ‘गुम्हेसिनं उत्पन्न जूगु दुःखयात छुं भति खँ धायेवं तुं धर्मय् हंगु उपाय कथं उकिं मुक्त याना बीगु खः वयात कनेगु बांलाः जू ।
यदि उचित समय जुयाः छगू हे मन दुम्ह उज्वःम्ह मेधावी पण्डित नं जूम्ह जुल धाःसा धीरम्ह मनुखं अर्थ युक्तगु नायुगु सलं थःगु दुःखया खँ मेम्हेसित कनेमाः ।
LEAVE YOUR COMMENTS