ने. सं. ११४४ कौलाथ्व पारू - नःलास्वनेगु

नाय्खिं व काहा बाजंया प्रशिक्षण

येँ – येँया दक्षिण भेगय् लाःगु ल्ह्वंखाय् परम्परागत नाय्खिं बाजं थायेगु प्रशिक्षण शुरु जूगु दु । थुगु लागाय् करिब स्वंगू दशक लिपा थुकथं नाय्खिं बाजंया प्रशिक्षण बीगु ज्या जूगु खः । स्वीनिदँ लिपा शुरु जूगु नाय्खिं प्रशिक्षणय् गुरु हेराकाजी खड्गी व पूर्णकाजी खड्गीं प्रशिक्षण बिया वयाच्वनादीगु दु ।

खड्गी (शाही) समुदायया न्हूपिंत जक बाजं स्यनेगु याना वयाच्वनागु गुरु हेराकाजीं कनादिल । उगु प्रशिक्षणय् च्याम्हेसिनं प्रशिक्षण कया वयाच्वनादीगु दु । थन झिंनिदँय् छक्वः नाय्खिं थायेगु प्रशिक्षण बीगु याना वयाच्वंगु खःसां ताःई न्ह्यवनिसें दिनाच्वंगुयात हाकनं तालिम बीगु न्ह्याकूगु खः ।

थुकथं हे ल्ह्वंखाय् वंगु गथांमुगःचः¥हेकुन्हुनिसें काहा पुइगु प्रशिक्षण नं शुरु जूगु दु । नासः द्यः थापना यानाः शुरु जूगु काहा पुइगु प्रशिक्षणय् कान्छा महर्जन व पंचबहादुर महर्जनं प्रशिक्षण बिया वयाच्वनादीगु दु । नाय्खिं बाजं थें हे काहा पुइगु नं झिंनिदँय् छक्वः तालिम बीगु याना वयाच्वंगु खःसा काहा पुइगु तालिमय् धाःसा झिंनिम्हेसित हे जक प्रशिक्षण बीगु खः ।

स्थानीय महर्जन समुदाययात जक स्यनीगु काहा पुइगु प्रशिक्षणय् आः प्रशिक्षण काःपिंसं हे वइगु झिंनिदँ तक थःगु व जःखःया लागाय् वनाः काहाः पुइगु ज्या याइ । झिंनिदँ लिपा थुगु पुचःया पाः ब्यनीगु व अबलय् मेपिं हे न्हूपिंंत हाकनं प्रशिक्षण बीगु चलन दु ।

थुकथंया गुरु–चेलाया परम्परा न्हापांनिसें न्ह्याना वयाच्वंगु व झिंनिदँय् जक पाः हिलीगु स्थानीय तुयू महर्जनं कनादिल । विशेष यानाः किपूया न्हय्गां जात्राया झ्वलय् विष्णुदेवीया जात्रा व स्थानीय महालक्ष्मी द्यःया जात्रा जुइबलय् काहा पुइगु चलन दु ।