ने. सं. ११४४ चौलाथ्व दशमी -

महानगर धइगु छु थ्व हे खःला ?

नेपाली कांग्रेसया नेता पी.एल. सिंहजु येँ महानगरपालिकाया मेयर जुयादीगु इलय् वय्कलं येँ देय्यात महानगर घोषणा यानादिल । उगु इलय् वय्कःया तसकं लय्ताया दिल जुइ कि जिं तसकं तःधंगु हे ज्या याना धकाः । व थःगु हे थासय् दु ।
येँ देय्यात महानगर घोषणा यायेगु ज्या धाथें तःधंगु ज्या खः वा मखु अथवा महानगर घोषणा यायेगु आवश्यक खः वा मखु धइगु खँय् अध्ययन हे मयासे येँ देय्यात महानगर घोषणा यायेगु ज्या जुल ।

व दुःखया हे खँ धायेमाः, छाय्धाःसां छुं नं लागायात महानगरय् हिलेत छु गज्याःगु पूर्वाधारत दयेमाः, पूवनेमाःगु खः । गुगु मदु, पूमवं । थुकी येँ देय्यात महानगर घोषणा याःपिंसं विचाः याःगु खनेमदु । मात्र हचुवाया भरय् महानगर घोषणा यायेगु ज्या जूगु खनेदत । धाथें महानगरया घोषणा अबलय् जक जुइ फइ, गबलय् अनया सकलें जनता शिक्षित, सभ्य, चेतनशील, दक्ष व शीपवान जुइ ।

लिसें शिक्षा व शीपकथंया लजगाः नं चूलाइ । थ्व महानगरय् थौं थज्याःगु हे आधारभूत व्यवस्थाया तःधंगु आवश्यकता जुयाच्वंगु दु । थनया शिक्षित व दक्ष जनशक्ति धमाधम विदेश पलायन जुयाच्वंगु दु । उकिसनं थ्व क्रम न्हियान्हिथं अप्वया वनाच्वंगु दु । थुकिं यानाः थनया कृषि, उद्योग, व्यापार, व्यवसाय, प्राविधिक सकतां सकतां ख्यलय् थौं गैर नेपाःमितय् ल्हातय् लाः वंगु दु । इमिगु हे बोलवाला अप्वयेधुंकूगु दु ।

अथे हे महानगरया दक्वं लागाया वातावरण स्वच्छ, सफा, सुचुपिचु जुयाः शुद्ध त्वनेगु लः, मत, धः, यातायात, सतक, संचार, अस्पताल, नसाज्वलं, पुँसाज्वलं आदिया नं बांलाःगु व्यवस्था जुइमाःगु खः । तर, थ्व दक्वंया अवस्था धाःसा पाय्छि अःखः जुयाच्वंगु दु । महानगरयात बांलाक दुवालाः स्वयेगु खःसां थुकिया लागा दुने गनं नं छुं छकूचा हे उचित व्यवस्था जुयाच्वंगु मदु । जनतां नसें मनसें कर धाःसा तःताकथंया पुलाच्वंगु दु ।

तर कर पू थें जनतां छुं छुं हे सुविधा राज्यपाखें काये फयाच्वंगु मदु । न त सरकारं छम्ह सक्षमम्ह कर दाता हे उत्पादन याये फयाच्वंगु दु । बहुअर्थि करया दायरा जक अप्वयेकाः जनताया दुगः क्वँचय् हार्मोनियम जक थायेगु ज्या जुयाच्वंगु दु । बहुअर्थि करया दायरया चिइकाः समष्टिगत करया व्यवस्थाया जुइमाःगु खनेदु ।अथे हे येँ महानगरपालिकाया छगू नारा दु ‘हराभरा काठमाडौं’ । नारा जक बियां छु याये ? कार्यान्वयन याये मफुसा ।

नारा ला बिल, तर कार्यान्वयन पक्ष धाःसा शून्य । थुकिया हे लिच्वःकथं येँ देय् झनजक कुरुपतां जायाच्वंगु दु । थन त्वनेत लायक जूगु लः, सासः ल्हायेत माःगु शुद्ध फय् तकं मदयेधुंकल धइगु विज्ञतय् धापू दु । थनया वातावरण, सतक, खुसि जक स्वःसां गाः । थन तीव्र रुपं अप्वया वनाच्वंगु आन्तरिक आप्रवासया कारणं थ्व दक्वं समस्या सृजना जुयाच्वंगु खः । पिनें वःपिं मनूतय्त पिने हे आकर्षित याये फइगु योजना हयेगु तसकं हथाय् जुइधुंकूगु दु ।

थ्व महानगर दुने छता निता जक मखु, तःता कथंया थीथी विकृति व विसंगति न्यना वनाच्वंगु दु । लखौंलख ल्याय्म्ह ल्यासेत लागु वासःया कुलतय् फँसे जुयाच्वंगु सकसिनं खनाच्वंगु हे जुल । महानगर लागा दुनेया प्रत्येक गल्ली, खालिगु व चकंगु थाय्, ख्यः, चपाः आदि थाय् दक्वं इमिगु हे अड्डा थें जुयाच्वंगु खंके फइ । लागु वासःया कुलतया कारणं समाजय् खुँज्या, डकैटी, लुटपाट, बेश्यावृत्ति, ल्वापुख्यापु आदि अप्रिय घटना नं जुयाच्वंगु खनेदु ।

अथे हे थौं समाजय् फेसनया नामय् नं आपालं विकृति खने दयाच्वंगु दु । फेसनया नामय् खने दुगु विकृति धइगु असामाजिक पहिरन खः । थौंकन्हय् थन लँय् आपालं ल्यासे ल्याय्म्हतय्सं तसकं साल्लुसे च्वंगु लं, थाय्थासय् ह्व खनातःगु पाइन्ट पुना जुइगु, व ख्वाः थ्व ख्वाः मदयेक सँया ढाँचा तया जुइगु, धुँ, शेर, भौ ख्वाः वयेक रंग छिनातइगु, प्रकृतिं बिउगु सुन्दर शरीरय् मनू खःला छु खः सीमदयेक ट्याटू च्वका जूपिं आपालं खंकेफु ।

आखिर थुकिया झीगु समाजया निंतिं भिंगु सामाजिक उपलब्धि छु ? म्वाःमदुगु त्वहः तयाः ध्यबा हन्ताः यायेगु ज्या जक मखुला ? सामाजिक अपराधय् थज्याःगु विकृति प्रवृत्तिं नं यक्व तिबः बियाच्वंगु दइ । सामाजिक विकृति व विसंगति मचिइकुसे विकास व समृद्धि अले शान्तिया कल्पना तकं याये फयाच्वनीमखु । उकिं थुकियात पनेत येँ महानगरया बागडोर कःघाना च्वंपिंसं स्यल्लाःगु व बल्लाःगु पलाः मन्ह्याकुसे मजी धुंकल ।

अले थुकथंया पलाः नियमित रुपं धइथें न्ह्याके मालाच्वंगु दु । ब्वनेकुथि, कलेज थेंज्याःगु थासय् नं विकृति पनेगुकथंया गतिविधि न्ह्याके मालेधुंकूगु दु । झीगु थःगु हे छेँय् नं थः हे कायम्ह्याय् अले मेपिं मस्तय्त ह्ययेकाः, थुइकाः थज्याःगु लँय् मछ्वयेगु कुतः याये हथाय् जुइधुंकल । त्वाः त्वालय् दुगु थीथी क्लब, संघसंस्था, खलः, पुचलं नं थज्याःगु विकृति, विसंगतियात निशेधित यायेगुपाखे पलाः न्ह्याकेमाःगु खनेदु । अझ जिउसा निधेषित क्षेत्र हे घोषणा यायेमाः ।

अन्त्यय् महानगरया मर्म कथं महानगरया थीथी ज्याझ्वःत न्ह्यानाच्वंगु ला द हे दु जुइ । अथे खःसां अज्याःगु विकृति, विसंगति पने फत धाःसा हे जक येँ महानगर धाथेंया महानगरया रुपय् कायम जुयाच्वनी । शान्ति सुव्यवस्थां थाय् कयाच्वनी । गरिमामाय थ्व येँ महानगर छगू आदर्श नगरया रुपय् म्हसीका बीत सफल जुयाच्वनी । सुभाय्

नानीकाजी सापू