ने. सं. ११४४ चौलाथ्व दशमी -

थुकथं न्ह्यात न्हापांगु हलिं नेवाः सम्मेलन

हलिं नेवाः दबू अर्थात वल्र्ड नेवाः अर्गनाइजेशन (डब्लुएनओ)पाखें थुगुसी न्हापांगु ‘विश्व नेवाः दिवस’ नेवाःतय् आदिभूमि नेपालय् सम्पन्न यात । येँया नेपाः बैंक्वेटय् वंगु चैत १६ गते थुकिया उलेज्या जूगु खः । वल्र्ड नेवाः अर्गनाइजेशन केन्द्र, वल्र्ड नेवाः अर्गनाइजेशन नेपाः देय् मू कवः व नेपालभाषा केन्द्रीय विभाग त्रिभुवन विश्वविद्यालयपाखें थ्व ज्याझ्वःया ग्वसाः ग्वःगु खः । सुथय् १०ः३० बजे सुरु यायेगु धयातःगु ज्याझ्वः मूपाहां वाङ्मय शताब्दी पुरुष डा. सत्यमोहन जोशीयात बाजं थानाः सभाहलय् दुत हयेगु ज्यां न्ह्यात ।मूपाहांयात दबुलिइ ब्वने धुंकाः ताःहाकःगु धलः हे ब्वनाः ज्याझ्वः न्ह्याकामि मय्जु रश्मिला प्रजापतिं उलेज्याझ्वलय् दुसां मदुसां येँ, यल व ख्वपया मेयर उपमेयरपिनि नां कयाः दबुलिइ ब्वनादिल । न्ह्यकुन्हु जक नेपाः थ्यंकः झाःम्ह वल्र्ड नेवाः अर्गनाइजेशनया नायः सिजन श्रेष्ठयात ज्याझ्वःया सभापति ल्ययेगु ज्या जुल । अनं लिपा सकसितं छसिकथं आसन ग्रहण याके धुंकाः नेपाः देय्या राष्ट्रिय गान व नेपालमण्डलया गान न्यंकाः ज्याझ्वः सुरु यात ।

ज्याझ्वः प्रज्ज्वल वज्राचार्यपाखें स्वस्तिबाचन याना न्ह्याकूगु खः । वयां लिपा थँहितिया मानन्धर समुदायं दाफा म्यँे न्यंकेगु ज्या जुल । अनंलि चचा प्याखं न्ह्यब्येगु ज्या जुल । थ्व धुंकाः ग्वसाः खलःपाखें वल्र्ड नेवाः अर्गनाइजेशन नेपाः च्याप्टरया नायः शाक्य सुरेनं लसकुस यानादिल । वय्कलं थःगु विशेषता कथं सहभागीपिंत कवितापाखें लसकुस यानादीगु खः । वय्कलं सम्मेलनय् झिंप्यंगू देशं ब्वति कायेत वयाच्वंगु धयादीसां विश्व नेवाः दिवसया थ्व सम्मेलनय् अमेरिका, क्यानाडा, नेदरल्याण्ड, पोर्चुगल, जापान, इंग्ल्याण्ड, बंगलादेश, थाइल्याण्ड, यूनाइटेड इमिरेट्स, हङकङ, भारत, वर्मा, भूटान, फ्रान्स, जर्मनी व नेपाः यानाः झिंखुगू देय्या सहभागिता जुयाच्वंगु खनेदु । छुं संगठन मदुगु व ब्वना नं मतःगु खःसां नेपाः वया च्वनादीम्ह बर्माया नेवाः अञ्जन प्रधानं नं सम्मेलनय् ब्वति कयादीगु खः ।

लसकुस न्वचु लिपा जनकवि दुर्गालाल श्रेष्ठं च्वयादीगु लसकुस म्येँ थीथी गायक गायिकापिंसं हालाः न्यंकादिल । वयां लिपा थुगु विश्व नेवाः दिवसया औचित्ययात कयाः वल्र्ड नेवाः अर्गनाइजेशनया अध्यक्ष सिजन श्रेष्ठं कुलादिल । वय्कलं थुगु संस्था न्हय्दँ न्ह्यः जक स्थापना जूगु खःसां थुकिं स्वदँय् छक्वः तःमुँज्या यानाः वंगु दँय् अमेरिकाया बाल्टिमोरय् जूगु निक्वःगु विश्व सम्मेलनं नेवाः दिवस हनेगु क्वःछिउकथं थुगु ज्याझ्वः जुयाच्वंगु जानकारी बियादिल । विश्वन्यंकं च्वनाच्वंपिं नेवाःतय्गु कुसा संगठन कथं मातृ देय् नेपाःया आर्थिक विकासया लागिं नेवाःत चन्द्रमा वा मंगलग्रह न्ह्याथाय् हे च्वनेत वंसां नं आखिर व नेवाः नेवाः हे जुइ धयादिल । वय्कलं मिडियापाखें नं नेवाः समुदाययात च्वन्ह्याकेत ग्वाहालि जुयाच्वंगु खँ कनादिल । सरकारं छुं याना मबिउसां झी थः थः जानाः नं छुं यायेफु धइगु क्यनेत राजनीतिक रुपं विभाजित जुयाः मखु कि नेवाः मामिलाय् सकलें छप्पँ जुयाः न्ह्याः वनेमाःगु धापू वय्कलं तयादिल ।

वल्र्ड नेवाः अर्गनाइजेशनया न्वकु नापं सम्मेलनया कजि दयारत्न शाक्यं नीन्यागू ज्यापौ प्रस्ताव जूगु मध्ये थःपिंसं झिंच्यागू ज्यापौयात प्रस्तुत याकेगु कथं अनुमति बियागु खँ कनादिल । मिखाफुति व पतिं भाय्पाखें विश्वयात कःघाना वयाच्वनागु खँ वय्कलं कनादिल । ज्याझ्वःया न्हापांगु चरणय् मूपाहां सत्यमोहन जोशीं वल्र्ड नेवाः अर्गनाइजेशनया संरक्षकपिं पद्मरत्न तुलाधर व प्रा. माणिकलाल श्रेष्ठपिंत बेतालिं चिकाः हनापौ लःल्हानाः हनादिल । अथे हे मू संरक्षक जोशीयात नं बेतालिं चिकाः हनापौ लःल्हानाः हनेज्या याःगु खः ।उलेज्याझ्वलय् येँ, यल व ख्वप नगरपालिकाया मेयर व उपमेयरपिंत वक्ता कथं ब्वनातःगु खः । ज्याझ्वलय् येँ महानगरपालिकाया मेयर विद्यासुन्दर शाक्यं थः आः हालेगु थासय् मखु कि ज्या यायेगु थासय् थ्यनाच्वंगुलिं आः भाषा, जाति व संस्कृति म्वाकेगु निंतिं थम्हं छुं याना क्यनेत स्वयाच्वनागुलिं उकी छुं सुझाव दुसा बियादीत इनाप यानादिल । नेवाः देय् दबूया नायः नरेश ताम्राकारं १३ गू लाख नेपाःया नेवाःतय्पाखें वल्र्ड नेवाः अर्गनाइजेशनं याःगु थ्व विश्व नेवाः दिवसयात भिंतुना देछानादिसें नेवाःत न्ह्यागु हे देसय् वंसां नेवाःतय् राजदूत कथं ज्या यानाः क्यनेमाःगु खँ कनादिल । नेवाः अर्गनाइजेशन अफ अमेरिका च्याप्टरया अध्यक्ष किरण केन रञ्जितं झीसं झीगु लागिं स्वयां भविष्यया मस्तय्गु लागिं स्वयेमाः धयादिल ।

वल्र्ड नेवाः अर्गनाइजेशनया सल्लाहकार सांसद राजेन्द्र श्रेष्ठं नेपाल भूमि व ऐतिहासिक नेपालमण्डलया आदिवासी नेवाःतय्गु इतिहास अमेरिका व बेलायत स्वयां पुलांगु खँ न्ह्यथनादिसें २६०० दँ न्ह्यः हे नेपाल उल्लेख जूगु थासय् निसःत्या दँ न्ह्यः पृथ्वीनारायण शाहं आक्रमण यासांनिसें थनया जनजीवनयात प्रभावित यायेत स्वयाच्वंगु कनादिल । वल्र्ड नेवाः अर्गनाइजेशनया मेम्ह सल्लाहकार मल्ल के. सुन्दरं थःपिंत बिस्थापित याइन, थःपिंत अधिकारं चिउत यात सः तःपिंत तकं लःया फोहरा, टियरग्याँस व लाठी प्रहार यानाः दमन याःगु धइगु नेवाःतप्रति राज्यया हेपाहा प्रबृत्ति खः धयादिसें निगूगु विश्वयुद्धया इलय् हिटलरं यहुदीतय्त खतम यायेत स्वःसां यहुदीत जानाः इजरायल दयेकां त्वःतू थें सकल नेवाः जानाः नेपालमण्डलया विकास निर्माण यायेगु खँय् छप्पँ छधी जुयाः क्यनेमाःगु खँ कनादिल । उलेज्या सत्रय् दुथ्याःम्ह मेम्ह सल्लाहकार प्रा. प्रेमशान्ति तुलाधरं ‘जि नेवाः’ धइगु स्वाभिमानया सः थ्वयेकेगु खःसा नेवाः गौरवयात ल्यंका तयेमाः धयादिल । नापं आः नेवाःतय्सं कीर्तिमान तयेगु ज्या याना वने फयेकेमाः धयादिल ।

वल्र्ड नेवाः अर्गनाइजेशनया संरक्षक व सम्मानित ब्यक्तित्व प्रा. माणिकलाल श्रेष्ठं भविष्य मदुपिं न्ह्याबलें थःगु जीवनय् जिं न्हापा थ्व याना व याना जक हालाच्वनी, तर नेवाःतय् दथुइ आः खतराया सामना यायेमाःगु ई वयेधुंकूगु न्ह्यथनादिसें सम्पदा, संस्कृति व झीगु थःगु भाषा मंत धाःसा झी न्हनावनी धयादिल । वय्कलं ईंचा मुगः दुगु झण्डा ज्वनेवं सुं नं कम्युनिष्ट जुइ फइ मखु धयादिसें कमसेकम नेपाः दुने च्वंपिं नेवाःत थःगु निंतिं जूसां छप्पँ जुयाः क्यने माल धकाः सुझाब बियादिल ।
सम्मेलनया मू वक्ता डा. त्रिरत्न मानन्धरं इतिहास व संस्कृतियात च्वन्ह्याकेगु निंतिं झीसं भाषा छगू जक जूसां न्हूगु पुस्तायात हस्तान्तरण याना वने फत धाःसां मेमेगु खँ अथें हे मिले जुजुं वनीगु खँ कनादिल । नापं वय्कलं पार्टीया दुजःतय्सं थः नेवाः नं खः धइगु वाःचायेके फयेके माल धकाः सुझाव बियादिल । ज्याझ्वलय् हलिं नेवाः दिंया लुमन्तिपौ व चिनियाँ साहित्यकार लू सुनं च्वयादीगु कवितायात डा. बालगोपाल श्रेष्ठं अनुवाद यानाः पिथंगु ‘गुसिघाँय्’या नं विमोचन जूगु खः । लुमन्ति पौ पिथनागु विषययात कयाः नेपालभाषा केन्द्रीय विभाग प्रमुख श्रृजना प्रधानं थःगु खँ तयादीगु खः ।

मूपाहां वाङ्मय शताब्दी पुरुष डा. सत्यमोहन जोशीं संयुक्त राष्ट्र संघया शैक्षिक, वैज्ञानिक व सांस्कृतिक संस्था यूनेस्कों विश्व सम्पदाया धलखय् तयातःगु नेवाः समुदायं दयेकातःगु थीथी कथंया सम्पदा, धरोहरयात लिपा थ्यंकं ल्यंका तयेगु निंतिं झी नेवाः न्ह्यलुवातय्सं झीत क्यना वंगु लँपुया अनुकरण यानाः नं झी न्ह्याः वने फयेकेमाः धयादिल । ‘क्रान्ति बिना थन दइमखु सुख शान्ति’ धइगु सिद्धिचरणया कविता लुमंकेत इनाप यानादिसें वय्कलं नेवाः न्ह्यलुवापिंसं क्यंगु लँपुयात लुमंके फयेकेमाः धयादिल । उलेज्या समारोहय् प्रवक्ता कृष्ण चखुंनं सुभाय् देछानाः क्वचायेकूगु खः । वयां लिपा बाघौति जक समय्बजिया लागिं दिपाः कायेगु धाःसां घौछि अथें फुत । अनंलि निगूगु सत्रकथं न्ह्याःगु ज्याझ्वलय् थीथी ज्यापौ न्ह्यब्वयेगु निंतिं न्हापांगु सत्र सुरु जूगु खः गुगु निन्हु कुन्हु नं जारी हे जुल ।