किपाय् ७० दँया पुलांगु स्वनिगः

स्वयेबलय् गुगुं चकंगु ख्यः थें खने दुगु थासय् फाट्टफुट्ट खने दुगु चां दनातःगु पुलांगु छेँखा, वाउँसे च्वंगु गुँच्व, व हे गुँच्वया च्वसँ तुइसे च्वंगु च्वापुगुँ अले पृष्ठभूमिइ ख्वपया कमलपुखू, खःमू कुबिया थःगु गन्तव्यय् वनाच्वंपिं ज्याथःपिं ।
गुचमुच्च परम्परागत वस्ती, वस्तीया दथुइ च्वथ्यंक थहां वनाच्वंगु न्यातपौ देगः । पारिपाखे खने दुगु वाउँगु गुँच्व व च्वापुगुँ । वचुसे यचुसे च्वंगु भराय्धंगु नःपुखू । छमा तमागु वंगलसिमा । पुखूया सिथय्सं मचा बुयाच्वंम्ह मिसा, अले छुं भचा लः फयाच्वंपिं व छुं वसः हियाच्वंपिं ।तस्वीरय् जक सीमित जुजुं वनाच्वंगु ख्वपया उगु ईया थज्याःगु दृश्य ख्वप नगरपालिका गःछेँस्थित संस्कृति संरक्षणकःमि रवीन्द्र पुरीया टोनी हेगन हाउसय् जक खंके फइ । थौं स्वयां न्हय्गू दशक न्ह्यःया स्वनिगः गथे च्वं धकाः सीकेत उत्सुक अले विगतय् स्वनिगःया मौलिक वस्ती व सम्पदाया अवस्थिति बारे सीके, थुइकेत इच्छुकपिनिगु निंतिं संस्कृतिकःमि पुरीं थुकथंया अवसर चूलाकाच्वनादीगु दु ।

डा. टोनी हेगनं सन् १९५० या दशकय् थःगु क्यामराय् कैद यानाः तःगु स्वनिगः दुनेया ऐतिहासिक, धार्मिक, पुरातात्विक महत्वया सम्पदा, पुखू, फल्चा, सतः, गां, खुसि, देगः व वस्तीया किपा ब्वज्या जुयाच्वंगु दु । डा. हेगनया शतवार्षिकीया लसताय् लाकाः पुरीया हेगन हाउसय् वंगु सोमवाःनिसें न्ह्यानाच्वंगु छवाःयंकंया उगु किपा ब्वज्यां आपाःसिगु जिज्ञासाया लिसः बीत सफल जुइगु विश्वास यानातःगु दु ।स्वनिगःया येँ, यल, ख्वपलिसें किपू लगायतया थीथी थासय् च्वंगु पुरातात्विक महत्वया सम्पदा, ऐतिहासिक संरचना, ऐतिहासिक पुखू, विश्व सम्पदाया धलखय् दुथ्यानाच्वंगु दरवार स्क्वायरया करिब ६० निसें ७० दँ न्ह्यः टोनी हेगनं कयादीगु किपा ब्वज्या जुयाच्वंगु दु । उगु किपा ब्वज्याया निंतिं दक्वं किपा हेगनया म्ह्याय् क्याट्रिना हेगनं उपलब्ध याना बीवं रवीन्द्र पुरी ब्वज्याय् तयादीगु खः ।किपा ब्वज्याया झ्वलय् हेगनया म्ह्याय् क्याट्रिना हेगनं उगुु ब्वज्यायात कयाः धयादिल, ‘जि तसकं लय्ताः, जि अबुं नेपाःयात थुकथं माया मतिना यानाः कयादीगु किपा नेपाःया हे दथुइ ब्वज्या याये खनाच्वंगु दु । विगतय् नेपाःया सुन्दरताया बारे स्वयम नेपाःमियात हे जानकारी याके खंगुलिं तसकं हे लय्तायाच्वना । अज्याःगु तस्वीरं नेपाःया इतिहासयात हे कुबियाच्वंगु दु ।’

येँया तिंख्यःया चकंगु थाय्, अनं खने दुगु हिमाल, येँ देय्या वस्ती, तन्न वा सयाच्वंगु बुँया फाँट, पशुपतिया श्लेष्मान्तक वनया दथुं बाः वनाच्वंगु यचुसे च्वंगु बागमति, गनं हे छुकिं नं पनामच्वंगु व तापाकंनिसें हे स्पष्ट रुपं खने दुगु पशुपति देगः, बागमति खुसिया ताँ, सालुसे च्वंगु येँया वस्ती, पुलांगु व परम्परागत छेँखात किपाय् खंके फइ । आरपी फाउण्डेसनया अध्यक्ष लिसें सम्पदा संरक्षणकःमि पुरीं धयादी, ‘टोनी हेगनं नेपाःयात बिउगु योगदानयात न्ह्याबलेंया निंतिं लुमंकातयेकथं हे टोनी हेगन हाउस दयेकाः वय्कःया शतवार्षिकीया झ्वलय् वय्कलं हे कयादीगु पुलांगु नेपाःया किपा ब्वज्या यानागु खः ।’इतिहासविद् पुरुषोत्तमलोचन श्रेष्ठं उगु किपा ब्वज्या स्वयादी धुंकाः थःत थःगु मचासूया ई लुमना वःगु धयादी । वय्कलं धयादिल, ‘थःपिं मचालबय् थ्व हे पुखू, थ्व हनुमन्ते खुसिया लः त्वनेगु नापं लाल कायेगु खः । लः तसकं यच्चुसे च्वं, अपाय्सकं यचुगु लः बाः वनीगु थासय् आः धः ल्वाकछ्यायेगु ज्यां खुसिया सुन्दरता हे तना वंगु दु, तसकं नुगलय् स्याः । थःपिं हे म्ह्तिेगु सम्पदा परिसरया थाय् नं आः कुरुप जुयाच्वंगु दु । उगु इलय् तापाकंनिसें हे खने दइगु सम्पदा, देगः फल्चा, सतः आः ख्वातुगु बस्ती किना बिउगु दु, कुरुप दयेका बिउगु दु ।’उगु किपा ब्वज्याय् तयातःगु करिब ५० पाः किपातं उगु ईया स्वनिगःयात हुबहु क्यनेत स्वयाच्वंगु दु । उगु किपा ब्वज्या म्हिगः क्वचाःगु खः ।

सम्बन्धित बुखँ

LEAVE YOUR COMMENTS