वातावरण प्रदूषणपीडित जूसा क्षतिपूर्ति काये दइगु

नेपाःया संविधानं व्यवस्था याःकथं आवंलि प्रदूषणपाखें पीडित मनुखं क्वःछिनातःकथंया क्षतिपूर्ति कायेखनीगु जूगु दु । उकिया निंतिं सरकारं वातावरणीय प्रदूषण वा हासपाखें जुइु क्षति वापत पीडितयात प्रदूषकपाखें कानुनकथं क्षतिपूर्ति दइगु व्यवस्था यायेत ‘वातावरण संरक्षण ऐन, २०५३’य् जुयाच्वंगु व्यवस्थायात माःकथंया संशोधन यायेगु तयारी याःगु दु ।

पीडितयात प्रदूषकपाखें क्षतिपूर्ति दइगु व्यवस्था यायेत वन तथा वातावरणमन्त्री शक्तिबहादुर बस्नेतं ‘वातावरण संरक्षण ऐन–२०५३’यात संशोधन यायेत दयेकूगु विधेयक संघीय संसद सचिवालयय् दर्ता याकादीगु खः । उगु प्रावधान लागू यायेत मन्त्रालयं मूल ऐनया दफा १७ य् संशोधनया प्रस्ताव यानागु न्ह्यथंगु दु ।
प्रस्तावकथं सुनानं वातावरण ऐन अःखः प्रदूषण वा फोहर ायेगु ज्या यात व उकिं सुं नं व्यक्ति व संस्थायात हानि नोक्सानी जूवन धाःसा अज्याःम्ह व्यक्ति व संस्थापाखें हे क्षतिपूर्ति काये दइकथंया निवेदन बी फइ । अज्याःगु निवेदनया सम्बन्धय् क्वःछिनातःम्ह अधिकारीं क्षतिया यकिन यानाः उकथं हानी नोक्सानी याःम्ह व्यक्ति, संस्था व प्रस्तावकपाखें पीडितयात क्वःछिनातःकथंया क्षतिपूर्ति बीमाःगु विधेयकय् प्रस्ताव यानातःगु दु ।

नेपाःया संविधानया भाग ३ या मौलिक हक अन्तर्गत धारा ३० य् स्वच्छ वातावरणया हकसम्बन्धी व्यवस्था यानातःगु दु । उगु धाराय् प्रत्येक नागरिकयात स्वच्छ व स्वस्थ वातावरणय् म्वाये दइगु हकया व्यवस्था यानातःगु नापं वातावरणीय प्रदूषण व ¥हासया कारणं जुइगु क्षति वापत पीडितयात प्रदूषकपाखें कानुनकथं क्षतिपूर्ति दइगु हक जुइ धकाः न्ह्यथनातःगु दु ।

नेपाल स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद्याकथं स्वनिगःया वायु सरकारं क्वःछिनातःगु मपादण्ड स्वयां स्वदुगं व विश्व स्वास्थ्य संगठनं क्वःछिनातःगु स्वयां च्यादुगं अप्वः प्रदूषित जू । स्वनिगःया प्रदूषणया स्रोतय् योगदानया लिधंसाय् सवारीसाधन ३८, धुलं २५, कृषि कार्यं १८ व अगः (इँटा भट्टां) ११ प्रतिशत दु ।

संविधानया मौलिक हक कार्यान्वयनया निंतिं राज्यं संविधान जारी याःगु स्वदँया दुने कानुनी व्यवस्था यायेमाःगु बाध्यात्मक व्यवस्था दुगुलिं सरकारं उगु मौलिक हक कार्यान्वयन यायेत वातावरण संरक्षण ऐनय् आवश्यक संशोधन प्रक्रिया न्ह्यःने हःगु खः । थ्व बाहेकं ऐनया दफा ६ बमोजिम प्रस्ताव स्वीकृत मयाकुसे वा स्वीकृत प्रस्ताव अःखः गुगुं नं ज्या यात धाःसा कसुरया मात्रा स्वयाः छगू लाख तका तक जरिवाना याये फइगु व्यवस्था दुुगुलिइ विधेयकय् उगु दफायात संशोधन यानाः न्यागू लाख निसें नीन्यागू लाख तका तक जरिवाना याये फइ धइगु प्रस्ताव यानातःगु दु ।

उकथं हे वातावरण निरीक्षकं निरीक्षण याइगु इलय् सुनानं पंगः थनेगु ज्या यात धाःसा न्याद्वः तका जरिवाना याये फइगु प्रावधानयात संशोधन यानाः अप्वलय् नीद्वः तका तक जरिवाना याये फइगु विधेयकय् प्रस्ताव यानातःगु दु । मन्त्रालयं संकटापन्न वन्यजन्तु तथा वनस्पतिया अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार नियन्त्रण (साइटिस) ऐन, २०७३ यात ईयात ल्वयेक परिमार्जनया निंतिं संशोधन यायेत दयेकूगु विधेयक नं संसद सचिवालयय् दर्ता याकूगु दु ।

थुगु ऐनया दफा ३ य् सुं नं व्यक्तिया निजी जग्गाय् प्राकृतिकरुपं सया वयाच्वंगु लोपोन्मुख वनस्पति ब्वलंकेत, उकिया नमूना उत्पादन यायेत, तया तयेत व प्रयोग याये फइगु व्यवस्था यानातःगु दु । दफा ६ या उपदफा (१) य् ‘लोपोन्मुख वनस्पति वा उकिया नमूना निकासी यायेबलय् निकासी जुइगु देशं बिउगु अज्याःगु अनुमतिपत्र व आश्वासनपत्र आवश्यक जुइमखु’ धइगु प्रस्ताव नं थप यानातःगु दु ।

दफा ८ य् ‘सु नं व्यक्तिं निजी जग्गाय् प्राकृतिक रुपय् सया वयाच्वंगु संरक्षित वनस्पति ब्वलंकेत, उकिया नमूना उत्पादन यायेत, तयातयेत व प्रयोग यायेत अज्याःगु अनुमति कायेमाःगु मदु’ धकाः नं संशोधन प्रस्ताव दर्ता यानागु मन्त्रालयं न्ह्यथंगु दु ।

सम्बन्धित बुखँ

LEAVE YOUR COMMENTS